Sağlığımıza faydalı olduğunu düşündüğümüz gıda takviyelerini kullanmak yerine, dengeli ve düzenli beslenerek vücudumuzun ihtiyacı olan desteği alabiliriz. Unutmayın ki, aldığımız gıda takviyeleri gerçek besinlerin yerini tutamaz.

Son yıllarda, gıda takviyelerine ve vitaminlere rağbetin yoğun olduğu görülmektedir. Neredeyse nüfusun yarısı, çeşitli gıda takviyeleri içeren ürünler kullanmakta; vitamin, mineraller, bitkisel ürünler ve protein tozu içeren bu ürünlere milyonlarca lira harcamaktadır.

Peki, gıda takviyelerine bu kadar ilgi niye? Birçok insan takviye gıdaların sağlığa fayda sağladığına, hastalıklardan koruduğuna ve en kötüsü de zararlı olmadığına inanmaktadır. Ancak, bu tür ürünleri destekleyecek yeterli bilimsel veri yoktur ve tüketiciler doktor kontrolü dışında kullanılan takviye ürünlerin ilaçla etkileşimlerinden veya diğer potansiyel risklerinden haberdar değillerdir.

Öncelikle gerçek besinleri tüketiniz

Sağlığımıza faydalı olduğunu düşündüğümüz gıda takviyelerini kullanmak yerine dengeli ve düzenli beslenerek vücudumuzun ihtiyacı olan desteği alabiliriz. Unutmayın ki, aldığımız gıda takviyeleri gerçek besinlerin yerini tutamaz. Taze meyve ve sebze gibi besin maddelerinin vücudumuza sunduğu faydalı ve koruyucu hazineyi takviye gıdalarda, vitamin ve mineral haplarında bulamazsınız.

Daha fazlası her zaman daha iyi olduğu anlamına gelmez

Sağlığınıza fayda sağlayacağını düşünürken fazla miktarda aldığınız gıda takviyeleri, hücresel toksisite (zehirlilik) veya diğer besinlerin emiliminin azalması gibi bazı problemlere yol açabilir. Bununla birlikte, özellikle tedavi dönemlerinde almakta olduğunuz tedavilerle etkileşime geçerek yan etkilerini azaltabilecekleri gibi yan etkileri arttırması da mümkündür. Bu da, hastalığınız için çok olumsuz sonuçlar doğurabilir. Böylesine bir durum iki tarafı keskin bir kılıç gibidir. Vücudumuza faydası dokunsun diye aldığımız takviye ürünler, doğal olarak oluşan koruma hareketini engelleyebilir. Bu nedenle, daha fazla gıda takviyesi alarak daha iyi olacağınızı düşünmemeniz gerekir.

Gıda takviyelerinin bilimsel dayanağı var mı?

Bir gıda takviyesi önerildiğinde, söz konusu takviye ürünle ilgili yapılan bilimsel araştırmanın ve sonuçta insan sağlığına olan katkılarının anlatılması gerekir. Ancak, bazen yapılan araştırmalardan elde edilen sonuçlar genelden çok, belli bir grup veya bölgeye göre alınmış olabilir. Örneğin; Japonya’da yaşayan erkeklerde prostat kanseri görülme oranının çok daha düşük olmasının sebebi daha çok soya tüketmelerine bağlanabilir. Bu çok da doğru olmayabilir. Çünkü, Japon erkekleri çok miktarda balık, sebze ve meyve de tüketirler ve tüm bu faktörler prostat kanseri riskini azaltıyor olabilir.

Gıda takviyelerini bilimsel araştırmalara dayandırmaya çalışmalarındaki en önemli sebep, üreticilere finansal getirisinin oldukça kayda değer olmasıdır. Bu sebeple, vitamin, mineral ve diğer takviyeleri üreten üreticiler, bazen henüz tamamlanmamış bir araştırmanın sonuçlarını zorlamaktadırlar. Hatta henüz devam eden araştırmaların eksik verilerini ve netleşmemiş sonuçlarını dayanak göstermektedirler. Halbuki, uzun dönemde takviye ürünlerin insan sağlığına olan faydaları ve zararları incelenerek net sonuçlar alınması gereklidir. Bu sebeple, almak istediğiniz veya size önerilen gıda takviyesinin üzerinde yazan bilimsel araştırma sonuçlarını muhakkak doktorunuza danışmalı, faydaları ve zararları konusunda bilgi edinmelisiniz.

Bilinçli bir tüketici olun

Gıda takviyesinin üzerindeki ambalajında insan sağlığına faydaları bilimsel araştırmalarla destekleniyorsa; örneğin paketin üzerinde “meme sağlığını destekler” gibi bir ibare gördüğünüzde kendinize “Bu tam olarak ne anlama geliyor?” diye sorun. Büyük bir ihtimalle, ürünün meme kanseri riskini azaltabilecek kesin bir kanıtı olmadığı görülecektir. Takviye gıda besin pazarı, dikkatimizi çekiyor olabilir ancak unutmayın ki, pazarın iddialarının aksine bilimsel araştırmalar bu ürünlerin faydalarını desteklemek zorunda değildir. Daha somut bilimsel araştırma sonuçlarına ulaşana kadar gıda takviyelerini kullanmak yerine daha sağlıklı beslenmek için doğal gıdalar tüketmek fayda sağlayacaktır.

Gıda takviyesi almak ne zaman anlamlıdır?

Çoğumuz bol miktarda sebze ve meyve tüketerek dengeli beslenirken, bazı kişiler gıda takviyelerinden fayda sağlayabilir.

  • Gıda alerjisi gibi sağlık durumu bazı gıdaları tüketmeye elverişli olmayan veya bazı besinlerin emilimini engelleyen karaciğer veya gastrointestinal hastalıkları olan kişiler
  • Günde 1,500 kalorinin altında alabilen kaloriden kısıtlı diyeti olan kişiler
  • Hamile olan veya hamilelik planlayan kadınlar için gebeliğe özgü bazı vitaminler
  • Güneş ışığına fazla maruz kalmamış ve D vitamini eksikliği olan kişiler
  • B12 vitamininin emilimi yaş ilerledikçe azaldığı için ihtiyacı olduğu tespit edilen 50 yaş üstü kişiler

Sevgili okurlarım, gerçek gıdalarla beslenmek, genel sağlık durumunuz için daha uzun vadede fayda sağlayacak “sihirli bir ilaç” gibidir. Ölçülü ve çeşitli gıdalarla beslenmek bize ihtiyacımız olan besinleri sağlayacaktır. Eğer bir gıda takviyesine gerçekten ihtiyacınız varsa doktorunuza başvurmalısınız. Doktorunuz, sağlık durumunuza ve varsa aldığınız ilaçlara uygun, size zarar vermeyecek takviyeleri verecektir. Ayrıca, doktorunuz tarafından onaylanan gıda takviyesini, önerilen orandan fazla kullanmayın. Bu ürünleri üreten firmaların verdiği bilgiler doğrultusunda sakın karar vermeyin. Daha da önemlisi, almak istediğiniz takviye ürün hakkında ne bildiğinizden emin olun. Unutmayın ki, sağlıklı kalmak için en iyi yol, bol miktarda sebze meyve tüketmek ve düzenli egzersiz yapmaktır.