Kanser Tedavisinde Fiziksel ve Ruhsal Olarak Hazır Olmak Hastalara Fayda Sağlar
Ülkemizde her yıl yeni 170.000 kişiye kanser teşhisi koyulmaktadır. Teşhisi duyan kanser hastasının aklından “Şimdi ne olacak? İyileşebilecek miyim? Tekrar sağlığıma kavuşmam mümkün olacak mı?” gibi onlarca soru geçer… Aslında, kanser teşhisinin koyulduğu ilk günden itibaren hasta ve hasta yakınlarıyla iletişim içinde olmak, tedavi seçeneklerini, sonuçlarını ve yüzleşeceği durumları açık net bir şekilde konuşmak önemlidir. Bu sayede, hasta ve hasta yakınları kendilerini fiziksel ve ruhsal olarak hazırlama fırsatı bulacaktır. Böylece, kendini bu önemli sağlık problemi ile yüzleşmeye hazır hisseden hasta, tedaviden daha çok fayda sağlar.
Kanser tedavisi öncesi rehabilitasyon olarak adlandırılan bu yöntem, aslında yeni bir uygulama değildir. Rehabilitasyon ile hastanın dayanıklılığının arttırılması ve tedavi yöntemlerinin hastaya daha faydalı olması hedeflenir. Örneğin; ciddi artrit (kireçlenme) olan ve diz ameliyatına girecek kişinin bu tür bir rehabilitasyon programına katılması önerilebilir. Ameliyat öncesi hastaya çeşitli egzersizler verilerek problemli bölgenin güçlendirilmesi sağlanır. Buradaki amaç, ameliyatın daha iyi geçmesini sağlamak ve hastanın sağlığına daha hızlı kavuşmasına yardımcı olmaktır.
Rehabilitasyon kanser tedavisi ile birlikte uygulanarak, hastanın kendisini bekleyen yoğun tedavilere hazırlıklı olması sağlanır, ayrıca tedavi sırasında ve sonrasında hastada oluşabilecek zarar azaltılmaya hatta yok edilmeye çalışılır.
Kanser Tedavisinde Rehabilitasyon Ne Gibi Katkılar Sağlar?
Rehabilitasyon, hastaların kanser tedavisi öncesi fiziksel ve ruhsal olarak kendilerini hazırlamalarına ve daha güçlü hissetmelerine yardımcı olan yeni bir tıbbi uygulama yöntemidir. Örneğin; baş boyun kanseri olan bir hasta için yutma egzersizleri yapmak, cerrahi ve kemoradyoterapi tedavileri devam ederken ortaya çıkabilecek olası yutma güçlüğü ile baş etmesini sağlayacaktır. Yutma güçlüğü, yemek yeme alışkanlığına zarar vereceği için hastanın kilo ve enerji kaybetmesine yol açar. Bu egzersizler sayesinde, kilo ve dolayısıyla enerji kaybı önlenmiş olur ve hasta tedaviyi daha iyi tolere edebilir.
Yaşam her zaman istediğimiz gibi gitmeyebilir. Hayatımızın bir döneminde herkes gibi bizde zor zamanlar geçirebiliriz. Sağlığımız bozulabilir, kanser bazen bizde bazense sevdiklerimizde karşımıza çıkabilir. Bununla baş etmek çokta kolay değildir. Kanser tedavisi ve bu tedavilerle birlikte meydana gelebilen yan etkiler, hastaların yaşam kalitesini düşürebilir. Tedavi öncesi, gelişebilecek olası durumlarla ilgili bilgilendirme yapmak, hasta ve yakınlarını rahatlatacak ve zorlukların üstesinden daha kolay gelmelerini sağlayacaktır.
Kanser tedavisinde uygulanan çeşitli rehabilitasyon yöntemleri, hem fiziksel hem de ruhsal olarak hastaların endişelerini azaltacak ve iyileşme sürecine katkıda bulunacaktır. Örneğin; mastektomi ve meme rekonstrüksiyonu olacak meme kanseri bir kadın hasta, rehabilitasyon desteği alarak vücudunda gerçekleşecek bu değişikliğe karşı kendini hazırlayabilir. Bu bir ön tedavi olarak da kabul edilebilir. Bu sayede, uygulanacak ruhsal ve bedensel egzersizler ile ameliyata bağlı heyecan ve stresin azaltılması sağlanacaktır. Bunun yanında, fiziksel tedavi uzmanı, meme kanseri kadın hastanın üst vücut kısmını güçlendirerek ve hareket açıklığı egzersizleri uygulatarak ameliyat sonrası olası ağrı ve “donmuş omuz, yani omuzda hareketsizlik” gibi bazı komplikasyon risklerini azaltacaktır. Ayrıca, sigara kullanan hastalarda ameliyat sırasında daha fazla komplikasyonla karşılaşılma olasılığı vardır. Uygulanan rehabilitasyonla, kanser hastalarının uzman yardımı alarak sigarayı bırakması için destek verilebilir.
Ülkemizde, kanser hastasının ihtiyaçlarına göre uygulanması gereken rehabilitasyon yöntemleri konusunda hizmet veren uzmanlar (fizik tedavi uzmanı, psikolog/psikiyatr v.b.) mevcuttur. Bu uzmanların görevi, hastanın uygulanan karmaşık tedavi yöntemlerini daha kolay atlatmasını sağlamaktır. Rehabilitasyon, tedavi sürecinde oluşabilen yan etkileri sadece hafifletmez; bu yan etkileri yok edebilir veya hiç ortaya çıkmamasını sağlayabilir.
Acil müdahale gerektiren durumlar dışında, birçok vakada kanser kolonoskopi, mamografi gibi tarama testleri ile tespit edilir. Sonrasında, biyopsi ve diğer testlerle kanser onaylanır veya ikinci bir görüş alınır. Tüm bu aşamalar, tedavinin başlatılmadan önce günler ve haftaların geçmesi demektir. Buda, hastanın tedaviye başlamadan önce fiziksel ve ruhsal olarak hazırlanması için zaman yaratır. Ancak diğer yandan, tedavinin başlatılmasında gereksiz gecikmelere meydan verilmemesi gerekir. Bu sebeple, tüm aşamalarda sürecin doktor kontrolü altında ilerlemesi sağlanmalıdır.
Kanser teşhisi, hastalar için şok edici olabilir. Bu durum hastayı bunalıma sokabilir. Duygular karışıktır, bu hastalığın neden kendi başına geldiğini sorgulayan hasta sinirlidir ve korkmuştur. Tamda bu noktada verilecek psikolojik destek, kanser hastasına iyi gelecektir. Bunun yanında, kemoterapi ve radyoterapi gibi sık uygulanan kanser tedavi yöntemlerine bağlı gelişebilecek halsizlik, yorgunluk gibi hastanın yaşam kalitesini azaltan bazı yan etkilerde, hastaya uygun birtakım fiziksel egzersizlerle kontrol altına alınabilir. Bu sayede, hasta tedaviyi daha iyi tolere eder ve daha hızlı iyileşir.
Tüm bu açılardan bakıldığında, hastalar üzerindeki faydaları kanser rehabilitasyonunun gelecekte birçok kanser türünde standart tedavi yöntemlerinden biri olma yolunda ilerlediğini göstermektedir. Unutmayın! Başınıza gelen olay ne kadar önemli olursa olsun, ruhsal ve fiziksel olarak hazır olduğunuz sürece baş edebilirsiniz. Güçlü olun ve sevdikleriniz için ayakta kalın..
