Kanser hastalarında tedavi öncesi, tedavi sırasında veya sonrasında mental bozukluklar görülebilmektedir. Onkoloji alanında bu durum kemo-beyin (chemo brain) olarak adlandırmaktadır. Aralık 2016’da onkolojinin önde gelen bilimsel yayınlarından biri olan Journal of Clinical Oncology’de yayımlanan çalışmaya göre kemo beyin, meme kanserli hastalarda tedaviden sonra yaygın görülen bir problem olarak rapor edilmiştir.

Kemo beyin tıp dünyasında farklı şekillerde ifade edilmektedir. Bu terimler kanser tedavisi ilişkili düşünsel bozukluklar, kanser terapisi ilişkili düşünsel değişiklikler ve kemoterapi sonrası düşünsel bozukluklardır.

Kemo beyin görülen hastalarda tipik olarak konsantrasyon bozukluğu, belirli şeyleri hatırlamada güçlük, işleri bitirmede problemler ve yeni şeyler öğrenmedeki zorluklar görülmektedir.

Sıklıkla bu düşünsel (bilişsel, kognitif, mental) değişiklikleri hastaların tanımlaması zordur. Aynı zamanda hasta yakınları bu durumu farketmeyebilir. Birçok hasta bu değişikliklerden yaşam kalitesini etkileyene kadar bahsetmez.

Kemo beyin hastalar açısından önemli bir problem olmasına karşın, kemo beyinin ne zaman ve niye ortaya çıktığı, kimlerin yüksek risk grubunda olduğu şu an için tam netlik kazanmamıştır.

Çalışma

Araştırmaya 581 kadın meme kanseri hastası ve 364 sağlıklı kadın dahil edilerek düşünme ve hafıza ilişkili problemleri karşılaştırılmıştır.

Araştırmadaki kişilerin ortalama yaşları 53’dür. Araştırmacılar özellikle problemlerin ne kadar sürdüğü ve hangi faktörlerin problemleri etkilediğiyle ilgilenmişlerdir.

Araştırma Sonuçlarına Göre;

  • Meme kanseri hastalarının % 45’inde kemoterapi öncesi ve sonrasında düşünsel fonksiyonlarında düşüş görülmüştür. Sağlıklı bireylerin sadece %’10.4’ünde aynı zaman diliminde düşüş görülmüştür.
  • Kemoterapi öncesinden kemoterapi sonrası 6. aya kadar meme kanseri hastalarının % 36.5’inde düşünsel fonksiyonlarda düşüş görülmüştür.
  • Aynı zamanda, kemoterapi öncesi anksiyete (endişe, kaygı) ve depresyonun düşünsel fonksiyonlarda önemli bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.
  • Hormon tedavisi ya da kemoterapi sonrası radyasyon tedavisi alan hastalarda da benzer düşünsel problemler görülmüştür.

Kemo beyin kanser hastaları açısından önemli bir problem haline gelmektedir. Kanser tedavisinin ve düşünsel değişikliklerin arasındaki biyolojik ilişkiyi çözmek için halen araştırmalar sürmektedir.

Bununla birlikte yine bu yıl sonuçları yayımlanan başka bir çalışma, online bir öğrenme programının kemo beyni engelleme veya azaltma potansiyelini ortaya koymuştur. Bir sonraki yazımızda bu çalışmayı sizlerle paylaşmayı planladık.