Gelecekteki PANDEMİ Risklerini Azaltmak İçin DOĞAYI NEDEN ve NASIL KORUMALIYIZ?
COVID-19 Pandemisi'nden sorumlu tek bir tür var: BİZ!..
"Küresel ısınma" ve "biyolojik çeşitliliğin hızla azalması" krizlerinde olduğu gibi, son salgın hastalıklar da insan faaliyetinin, ekonomik büyümeyi her ne pahasına olursa olsun ödüllendirme motivasyonunun doğrudan bir sonucudur.
Mevcut krizin üstesinden gelmek ve gelecekteki pandemilerden kaçınmak için sınırlı sayıda fakat değerli seçeneklerimiz var.
COVID-19 gibi hastalıklara, vücudumuzu enfekte eden mikroorganizmalar neden olur – bunlar vahşi yaşamdan ve evcil hayvanlardan kaynaklanır ve insanları etkileyen tüm hastalıkların % 70'inden fazlasını oluşturur. Bununla birlikte, salgın hastalıklar, genellikle bu patojenleri taşıyan hayvanlarla doğrudan temasa sokan ve genellikle bu patojenleri taşıyan hayvanlarla çalışanların aktivitelerinden kaynaklanmaktadır.
Mükemmel Fırtına
Ormanların yaygın ve hızlı bir şekilde yok edilmesi, tarımın kontrolsüz genişlemesi, madencilik ve yeraltı kaynakların araştırılması ve vahşi türlerin sömürülmesi, hastalıkların vahşi yaşamdan insanlara yayılması için mükemmel bir fırtına yarattı. Bu genellikle bulaşıcı hastalıklara karşı en savunmasız olan toplulukların (az gelişmiş ülkeler) yaşadığı bölgelerde görülür.
İnsani eylemlerimiz, Dünya'nın kara yüzeyinin dörtte üçünden fazlasını önemli ölçüde etkiledi, sulak alanların % 85'inden fazlasını yok etti ve tüm arazilerin üçte birinden fazlasını ve mevcut tatlı suyun neredeyse % 75'ini tarım ürünlerine ve hayvancılık üretimine adadı.
Buna, vahşi hayvanların gizli-kaçak avlanması, ticareti ve küresel hava yolculuğunun patlayıcı büyümesi de eklendi ve ortaya, Güneydoğu Asya'daki bir yarasa türü arasında zararsız bir şekilde dolaşan bir virüsün şu anda 3 milyonu aşkın insanı enfekte ettiği tablo çıktı.
Yine de bu sadece bir başlangıç olabilir. Hayvandan insana hastalıklar zaten her yıl tahmini 700.000 ölüme neden olsa da, gelecekteki yeni pandemilerin potansiyeli çok büyüktür. İnsanları enfekte ettiği bilinen 1.7 milyon kadar tanımlanamayan farklı virüsün hala memelilerde ve su kuşlarında var olduğuna inanılmaktadır. Bunlardan herhangi biri bir sonraki X Hastalığına neden olabilir – potansiyel olarak COVID-19'dan daha da yıkıcı ve öldürücü olabilen.
Gelecekteki pandemilerin daha sık gerçekleşmesi, daha hızlı yayılması, daha fazla ekonomik etkiye sahip olması ve bugün yaptığımız seçimlerin olası etkileri konusunda son derece dikkatli olmadığımız takdirde daha fazla insanı öldürmesi muhtemeldir.
En kısa zamanda, mevcut pandeminin etkilerini azaltmak için alınan önlemlerin kendilerinin gelecekteki salgın ve kriz risklerini artırmamasını sağlamalıyız.
Trilyon Dolarlık İyileşme ve Ekonomik Teşvik Planlarının Merkezinde Yer Alması Gereken 3 Önemli Husus Vardır
İlk olarak, çevre düzenlemelerinin güçlendirilmesini ve uygulanmasını sağlamalıyız - ve yalnızca daha sürdürülebilir ve doğaya olumlu faaliyetler için teşvikler sunan teşvik paketleri kullanmalıyız. Şu anda çevre koruma önlemlerini gevşetmek ve yoğun tarım, havayolları gibi uzun mesafeli taşımacılık ve fosil yakıta bağımlı enerji sektörleri gibi endüstrileri desteklemek, ancak bu olağanüstü durumlar için uygun olabilir, buna karşın gelecekteki pandemilerin ortaya çıkışını teşvik eder.
İkincisi, insanların, hayvanların, bitkilerin ve ortak ortamımızın sağlığı arasındaki karmaşık bağlantıların farkında olan, küreselden en yerel olana kadar tüm karar alma düzeylerinde Tek Sağlık yaklaşımı benimsemeliyiz. Örneğin, ormancılık bölümleri genellikle ormansızlaşma ile ilgili politikalar belirler ve kârlar büyük ölçüde özel sektöre tahakkuk eder - ancak sonuçta ortaya çıkan hastalık salgınlarının bedelini sıklıkla ödeyen halk sağlığı sistemleri ve yerel topluluklardır. Tek Sağlık yaklaşımı, insanlar ve doğa için uzun vadeli maliyetleri ve kalkınma eylemlerinin sonuçlarını dikkate alan daha iyi kararların alınmasını sağlayacaktır.
Üçüncü olarak, pandemik riskin en ön saflarında olan sağlık sistemlerini uygun şekilde finanse etmek ve kaynak sağlamak ve davranış değişikliğini teşvik etmek zorundayız. Bu, uluslararası finansmanın, daha iyi sağlık kapasitesi oluşturmak için harekete geçirilmesi anlamına gelir; özellikle yerli halklar, köylüler ve tarımdan-hayvancılıktan geçinenler ile ortaklaşa olarak gözetim programları; davranışsal risk araştırmaları; ve özel müdahale programları. Ayrıca yüksek riskli ekonomik faaliyetlere uygulanabilir ve sürdürülebilir alternatifler sunmayı ve en savunmasız olanların sağlığını korumayı gerektirir. Bu basit bir fedakarlık değildir - gelecekteki küresel salgınları önlemek için herkesin çıkarlarına hayati bir yatırımdır.
Doğayı Gözeten Yaklaşımları Benimserken, Aşılarla Elde Edilen Geçmiş Başarıları Unutmamak
Bu pandemiden önce dünya genelinde – özellikle gelişmiş ülkelerde – aşılara karşı olumsuz bir tutum artmaya başlamıştı. Bunun en önemli nedeni ise, gelişmiş toplumların enfeksiyon hastalıklarının nasıl bir şey olduğunu unutmaya başlamaları idi. Şu an içinse, bu yeni koronavirüsten kurtulmamızın tek yolu bir aşı! Çünkü bu enfeksiyonun kalıcı bir bağışıklık yanıtına neden olmaması sonucu COVID-19 enfeksiyonunun bir kişide tekrarlama ve toplumda sürü bağışıklığı gelişmeme riski var...
COVID-19 Pandemisi, Aşılamanın Önemini Bir Kez Daha Bizlere Sert Bir Şekilde Hatırlattı
Şu an ülkemizde 13 hastalığa karşı çocukları, devlet tarafından bir aşı şemasıyla aşılıyoruz (bakınız rutin ve rutin-dışı aşılama programı). Bu aşıları kullanmayı bırakırsak, bunların içerisinden en az 5 tanesi bundan daha kötü salgın yapabilir. Her yıl 14 binin üzerinde çocuğu sadece aşı yapmadığımız için kaybedebiliriz. Verem, kızamık, suçiçeği gibi salgın yapma potansiyeli olan mikroplar da var. Bunları görmememizin ya da az görmemizin tek nedeni aşı. Şu anda aşılamayı ülke olarak bırakırsak, 5-6 sene aşılamanın etkisi devam eder; ama ondan sonra her yıl 14 binin üzerinde çocuğu sadece aşı yapmadığımız için kaybedebiliriz. Dünyadaki rakam 2,5 milyon olur. Aşı ve suyun dezenfeksiyonu, dünyada insanın hayatını etkileyen en önemli iki buluştur
Sonuç
Yeni koronavirüs, geliştirilmesini umduğumuz bir aşı ile kontrol altına alınana kadar belli kurallara dikkat etmeliyiz: insanların birbirine 1,5 metreden daha fazla yaklaşmaması, kontrolsüz kalabalıklara girememe gibi.
Mevcut krizden her zamankinden daha güçlü ve daha esnek bir şekilde çıkabiliriz - ancak bunu yapmak, doğayı koruyan politikalar ve eylemler seçmek anlamına gelir - böylece doğa bizi korumaya yardımcı olabilir.
IPBES Guest Article: COVID-19 Stimulus Measures Must Save Lives, Protect Livelihoods, and Safeguard Nature to Reduce the Risk of Future Pandemics.
ipbes.net/covid19stimulus - 27 April 2020
