Genetik tekniklerin gelişmesiyle birlikte, kanseri daha etkili hedef alan genetik tabanlı tedavilerin klinikte kullanılmaya başladı. Bu alanın en etkili ismi olan CAR-T hücre tedavileriyle ilgili bir gelişme Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi FDA’dan geldi. FDA, 18 Ekim 2017’de Yescarta adlı CAR-T tedavisini, diffüz B hücreli lenfomada kullanılmak üzere onayladı. Yescarta (axicabtagene ciloleucel), onay alan ikinci CAR-T tedavi ilacı olma özelliğini taşıyor.

Yescarta Hangi Kanser Türünde Kullanılacak?

Diffuz büyük B hücreli lenfoma tanılı yetişkinlerde kullanılmak üzere onay almıştır. Daha önce iki basamak tedavi almış ve yanıt vermemiş ve hastalığı tekrarlamış (nüks) hastalar için bu tedavi uygun bulunmuştur.

Diffüz büyük B hücreli lenfoma, non-Hodgkin lenfomanın yetişkinlerde en sık görülen alt tipidir. Bağışıklık sisteminin lenfosit adlı hücrelerinin kanseri olan non-Hodgkin lenfomalar, hızlı (agresfi) veya yavaş seyirli olabilir. Ülkemizde her yıl yaklaşık 5400 yeni lenfoma tanısı konulmaktadır ve her 3 lenfoma tanısından biri diffüz büyük B hücreli lenfomadır.

Yescartanın Onay Almasını Sağlayan Klinik Çalışmalar Nelerdir?

Tedavinin etkinliği ve güvenliği çok merkezli 100 hasta katılımlı klinik çalışmada değerlendirilmiştir. Hastaların yüzde 51’inde tedavi sonrası tam yanıt gözlemlenmiştir.

Yeşcarta’nın Yan Etkileri Nelerdir?

Yescartanın potansiyel ciddi yan etkilere sebep olabilir. En önemli yan etkilerden birisi sitokin salınım sendromudur. Kimerik antijen reseptör tedavisi (CAR-T) ile modifiye edilen T lenfositlerin çoğalması ve aktivasyonu sonucu aşırı miktarda sitokin salınımı meydana gelebilir. Bu durum yüksek ateş, grip benzeri belirtiler ve nörolojik toksisitelere neden olabilir. Sitokin salınım sendromu kontrol altına alınmadığı zaman yaşamı tehdit edecek durumlara yol açar. Bu tip yan etkiye karşı kullanılan ilaç Tocilizumab (Actemra) adlı ilaç kullanılmaktadır.

Diğer yan etkiler, kan hücre sayılarında düşüş, bağışıklık tepkisinde azalma ve ciddi enfeksiyonlardır. Yan etkiler genellikle tedavinin ilk 2 haftasında görülür.

Peki Bu Gelişme Kanser Açısından Ne İfade Ediyor?

  • Kanser araştırmalarında, tarihin en heyecan verici dönemlerinden birini yaşıyoruz. Kansere karşı “modern genetik tekniklerle” hazırlanan ilaçları ve tedavileri kullanmaya başladık.
  • Bağışıklık sisteminin kanseri bulup yok etmesi için programlandığı ve bu hali ile bir kanser immünoterapisi olan CAR-T hücre tedavisi, pek çok bilim otoritesi tarafından yüzyılın en önemli gelişmelerinden biri olarak kabul edilmektedir.
  • CAR-T hücre tedavisi yüksek teknoloji ürünü ve önemli riskler içerdiği için, özel olarak sertifikalandırılmış hastanelerde ve kliniklerde yapılabilecektir. Tedaviyi gerçekleştirecek sağlık personellerinin eğitilmesi ve sertifikalandırılması gerekmektedir.
  • Yescarta, Kymriahtan sonra onay alan ikinci CAR-T hücre tedavisidir. Yescarta, non-Hodgkin lenfoma tedavisi için onay alan ilk CAR-T hücre tedavisi olma özelliğini taşıyor.
  • CAR-T hücre tedavileri ileri genetik mühendisliği teknolojisi ile geliştirilmektedir. Bu sebeple ilacın fiyatı oldukça yüksektir. Tedavinin sadece bir hasta için maliyeti 373.000 dolardır. Hatta tedavi maliyetinin, başarısına gölge düşürdüğü, finans sorununun nasıl aşılabileceği şu günlerde yoğun bir şekilde tartışılmaktadır.

Önemle vurgulamak gerekir ki, modern tıp yıllarca süren hassas araştırmalar sonucu geliştirilen ilaçları ve tedavileri kullanır. Kanser, çok sayıda genetik ve epigenetik bozukluk sonucu meydana gelir. Modern tıp genetik ve biyokimyasal analizlerden destek alarak en doğru tedaviyi bulmaya çalışır. Kanserin tedavisi ancak modern tıp ile mümkündür.