Kanserden Korunma, E-Sigara ve Yaşam Sonu Kararlar Hakkında ne Kadar Doğru Bilgiye Sahibiz?

Yapılan araştırmalara göre tüm kanser vakalarının yarısının önlenebilir olduğu gösterilmiş olmasına rağmen, ABD'de yapılan bir çalışmaya göre, her 4 kişiden yalnızca 1'i, gündelik hayatlarında kanserden korunma yöntemlerini uyguladıklarını söylemektedir. Bu anket, kanser için bilinen risk faktörleri hakkındaki farkındalığın az olduğunu, aynı zamanda azımsanmayacak sayıda kişinin yapay tatlandırıcıların ve cep telefonlarının kansere neden olduğuna dair yanlış düşüncelere sahip olduğunu göstermiştir.

Anket sonucuna göre, yaklaşık olarak her 4 genç yetişkinden (18-38 yaş) 1’inin, e-sigaraların zararsız olduğuna ve bağımlılık yapıcı etkilerinin bulunmadığına inandıkları ortaya çıkmıştır. Her 10 kişiden 3’ü ise aromalı e-sigaraların, aromasız olanlara göre insan sağlığı üzerine daha az zarar verici olduğunu düşünmektedir.

• İlgili konu: Elektronik sigaralara dair araştırmalarımız

Ayrıca, her 10 Amerikalı’dan 9’unun doktor ve hastaların yaşam sonu bakımı hakkında konuşmak için zaman ayırmalarının önemli olduğunu söylemesine rağmen aslında her 4 kanser hastasından sadece 1 hastanın doktorlarıyla bu konu hakkında konuştuğu bilinmektedir.

Ulusal Kanser Görüş Anketi, The Harris Poll Analitik Şirketi tarafından online olarak gerçekleştirilen büyük ve ulusal düzeyde bir ankettir. Anket 9-10 Ağustos 2019 tarihlerinde yapılmıştır. 18 yaş veya daha büyük 4001 ABD vatandaşı ankette yer almıştır. Ayrıca 1009 kanser hastası veya kanser geçmişi bulunan kişi katılmıştır.

Yapılan anket, kişilerin kanserle ile ilgili çeşitli sorunlar ve maruziyet alanları üzerine olan düşüncelerini daha iyi anlamamıza yardımcı olmuştur. Elde edilen bulgular, kanserden korunmanın güncel durumuna dikkat çekmekte ve erken yaşlardan itibaren konu ile ilgili eğitimin verilmesi gerekliliğini desteklemektedir.

Kanserin Önlenmesi Hakkında Bilgi

Her 10 yetişkinden 6’sı (%57) yaşam süreleri boyunca kanser olmaktan endişe duyduklarını bildirmelerine rağmen her 4 yetişkenden yalnızca 1’i (%24) kanserden korunmayı derinden önemsediklerini ve kanser geliştirme riskini azaltacak stratejileri günlük hayatlarında uyguladıklarını söylemektedir. Bunun yanı sıra, ankete katılanların %25’i kanseri önleyebilmek için yapacakları hiçbir şey olmadığına inanmaktadır.

Tütün tüketimi, beslenme, güneş maruziyeti, alkol tüketimi ve diğer yaşam tarzı seçimleri; yaygın olan kanser tiplerinin oluşması veya nüksetmesi riski üzerine oldukça büyük etkilere sahip olabilir. Sağlıklı seçimler yapmak için asla geç olmamakla birlikte, özellikle genç insanların kansere yakalanma risklerini azaltmak için harekete geçmesi kritik öneme sahiptir çünkü kanserin gelişimi uzun yıllar sürebilmektedir.

Kanser Risk Faktörleri ve Bilgi Eksikliği

Ankete katılan 10 kişiden 8’i (%81) kansere yol açabilen nedenler hakkında fazlaca bilgi olduğunu düşünmektedir, ancak çoğu kişi bu bilgilerden hangisinin güvenilir olduğunu anlamakta zorluk yaşamaktadır. Kansere neden olan faktörler için hangi kaynaklara güvenilmesi gerektiği konusunda katılımcıların %66’sı emin olmadıklarını ve yine benzer oranda katılımcının kansere yakalanma risklerini azaltmak için yapmaları gereken en önemli uygulamaların neler olduğunu anlamakta zorlandıklarını söylemektedir.

Az sayıda kişi, kanser riskini arttıran yaşam tarzı faktörlerinin bilincindedir:

• Katılımcıların %36’sı obezitenin kanser için risk faktörü olduğunun farkındadır.

• Katılımcıların %31’i alkolü kanser için risk faktörü olarak tanımaktadır. Ayrıca insalarda kansere yol açan faktörler hakkında yanlış kanılar da bulunmaktadır. Örneğin yeterince kanıt bulunmamasına rağmen katılımcıların;

• %28’i yapay tatlandırıcıların,

• %16’sının cep telefonlarının,

• %9’unun kafeinin kansere neden olduğuna inandığı saptanmıştır.

Günümüzde insanlar, kanserden korunmaya dair bilgileri hekimlerden ziyade internetten alıyor olmaları daha olasıdır, %24 katılımcı kanser risklerini nasıl düşürebileceklerine dair internette arama yapmıştır. Katılımcıların %22’si kansere yakalanma riskleri hakkında, %18’i ise kansere yakalanma risklerini düşürmek için yapmaları gerekenleri bir hekimle konuştuklarını bildirmiştir.

Her birey, hekimleriyle kronik hastalık ve kanser risklerini düşürmek için düzenli olarak görüşmelidir ve eğer insanlar bu görüşmeleri online kaynaklarla desteklemek istiyorlarsa uzman doktor dernekleri tarafından onaylanmış veya her bir iddiası bilimsel kanıtlarla desteklenen kaynaklara başvurmalıdır.

Yaşam Sonu Bakımının Değerlendirilmesi

Ankete katılan her 10 kişiden 9’undan fazlası (%91), hastaların ve doktorların yaşam sonu bakımı üzerine tartışmaları gerektiğine inanmaktadır. Ne var ki, azınlık sayıdaki kanser hastası veya onların yakınları bu konu hakkında doktorlarıyla konuşabilmiştir:

• Kanserli hastaların %26’sı,

• Ailesinde ya da sevdikleri arasında kanser olan kişilerden %22’si,

• Kanser hastalarına bakım sağlayanların %35’i bu konu ile ilgili doktorlarıyla görüşmüştür.

Ülkemizde bu oranlar olasılıkla çok daha düşüktür ve birçok kişi yaşamlarının sonu için olan dileklerini paylaşmamaktadır. Çalışmada, yaşam sonu bakımlarını ve dileklerini düşünenlerin %25’i bu düşüncelerini aile bireyleri dahil hiç kimseyle paylaşmadıklarını söylemiştir.

Kanserin ileri evrelerinde veya herhangi bir hastalıkta yaşam sonu bakımın önceden planlanmasının çok önemlidir; hastalar ve doktorları, bütün mümkün olan bakım seçeneklerini değerlendirmeli ve hastaların istek ve amaçlarına uygun olan için plan yapmalıdır. Hasta ve hastanın sevdikleri için var olan duygusal yük ve hatta finansal yük, bu uygulama ile hafifleyebilir.