Low Anterior Rezeksiyon (LAR Ameliyatı) Nedir?

Low Anterior Rezeksiyon (LAR) cerrahisi, özellikle rektum kanseri tedavisinde sıklıkla başvurulan bir yöntemdir. Bu operasyon hem planlı olarak hem de acil durumlarda uygulanabilir. LAR işlemi esnasında, rektumun kanserle etkilenen kısmı dikkatlice çıkarılarak, hastanın sağlığını iyileştirmeye yönelik önemli bir adım atılır.

Kolorektal (kalın bağırsak) kanser cerrahisi, kanserin konumu ve evresine göre değişiklik gösterir ve en sık uygulanan cerrahi teknikler şunlardır:

1. Kolektomi: Kolon kanseri için en yaygın cerrahi işlemdir. Kolektomi, kolonun kanserli kısmının ve çevresindeki lenf nodlarının çıkarılmasını içerir. Bu işlem iki türe ayrılır:
   1. Total Kolektomi: Tüm kolonun çıkarılması.
   2. Parçalı (Segmental) Kolektomi veya Hemikolektomi: Kolonun sadece kanserli kısmının çıkarılması. Sağ veya sol hemikolektomi şeklinde olabilir, kanserin yeri belirleyici faktördür.
2. Rektum Kanseri için Rektum Cerrahisi (Rektum Rezeksiyonu): Rektum kanserinin tedavisinde uygulanır. Bu cerrahi, kanserli rektum bölgesinin ve çevresindeki dokuların çıkarılmasını içerir. Bazı yaygın türleri:
   1. Düşük/alt Anterior Rezeksiyon (LAR): Rektumun üst ve orta bölümü ve sigmoid kolondaki kanserler için uygulanır.
   2. Abdominoperineal Rezeksiyon (APR): Rektumun alt kısmındaki kanserlerde uygulanır ve rektum ile anüsün tamamının çıkarılmasını içerir.
3. Laparoskopik Cerrahi: Minimally invasive bir yöntemdir ve küçük kesiler aracılığıyla yapılan kolorektal kanser cerrahisidir. Bu yöntem daha hızlı iyileşme süreci ve azaltılmış postoperatif ağrı avantajlarına sahiptir.

Bu cerrahi tekniklerin uygulanabilirliği ve tercihi, hastanın genel sağlık durumu, kanserin evresi ve yayılımı gibi faktörlere bağlıdır.

Low Anterior Rezeksiyon Hakkında Bilinmesi Gerekenler

LAR ameliyatı, rektumun üst ve orta bölgesi ve sigmoid kolonda yerleşen tümörlerin cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Bu ameliyatta, tümörlü barsak kısmı, tümörün en az 2 cm altından ve 10 cm üstünden kesilerek, çevredeki lenf bezleriyle birlikte çıkarılır. Kalan rektum ile sigmoid kolon ucu birleştirilerek barsak devamlılığı sağlanır. Bu ameliyat, açık, laparoskopik veya robotik yöntemlerle yapılabilir. Laparoskopik ve robotik yöntemler, daha az ağrı, daha çabuk iyileşme, daha az komplikasyon ve daha iyi kozmetik sonuç gibi avantajlar sunar. LAR sayesinde, hastanın anüsü korunur ve hasta makattan dışkılamaya devam edebilir.

Aşağıda, LAR cerrahisi basitçe resmedilmiştir. Bu cerrahiyi geçiren bazı hastalara geçici ileostomi açılabilir.  İleostomi, cerrahi bölgenin iyileşmesine yardımcı olmak ve enfeksiyon riskini azaltmak amacıyla, bazı durumlarda geçici olarak uygulanabilir. Hastanın genel sağlık durumu, rektum kanserinin evresi ve cerrahi sırasında rektumun ne kadarının çıkarıldığı gibi faktörler, ileostominin gerekli olup olmadığını belirler. 

Bu ameliyat öncesi kişi genel anestezi kullanılarak uyutulur. Operasyon sırasında uzmanlar, rektumun kanserli kısmını çıkarır. Ayrıca, çevredeki bazı sağlıklı kanser olmayan dokular ve lenf bezleri de çıkaralabilirler. Daha sonra cerrahi ekip, kolonu rektumun kalan kısmına bağlar. LAR cerrahisi, genellikle 4 saat süren bir operasyondur.

LAR cerrahisi seçenekleri şunları içerir:

• Açık cerrahi: Açık cerrahi sırasında, cerrahlar karın bölgesinde tek bir uzun kesi yaparlar ve bu kesi aracılığıyla kanserli dokuyu çıkarırlar.
• Minimal invaziv cerrahi: Minimal invaziv cerrahi sırasında, cerrahlar karın bölgesinde birkaç küçük kesi yaparlar. Daha sonra bir video kamera ve küçük cerrahi aletleri açıklıklara yerleştirerek kanseri çıkarırlar. Bu cerrahi klasik laparoskopik (kapalı) yöntemle ya da robotik cihazla yapılabilir.

LAR Hangi Durumların Tedavisinde Kullanılır?

LAR cerrahisi özellikle 1, 2 ve 3. evre rektum, rekto-sigmoid bileşke kanserlerinin tedavisinde kullanılır.

2019 yılında yapılan bir çalışmada, planlı ve acil LAR cerrahisinin 80 kişide başarı oranları ve komplikasyonları karşılaştırıldı. Sonuçlar, acil LAR cerrahisinin, cerrahın kanseri çıkarma ve dokuyu koruma yeteneğini sınırlayabileceğini göstermektedir.

Aynı çalışma ayrıca acil LAR cerrahisi sonrası, planlanmış cerrahi geçirenlere kıyasla postoperatif komplikasyonları daha fazla yaşama eğiliminde oldukları gösterildi. Ancak araştırmacılar, acil cerrahi müdahalelerin planlı cerrahi ile karşılaştırıldığında sonuçlarının tam olarak anlaşılabilmesi için katılımcıların uzun vadeli bir yeniden değerlendirmesinin gerekebileceğini belirtmektedir. Bu inceleme, şunları içerebilir:

• Uzun vadeli sağkalım oranları
• Yaşam kalitesi
• Diğer cerrahi komplikasyon oranları, örneğin genital ve idrar yolu sorunları

LAR Öncesi Hazırlık

LAR cerrahisi, bazı faktörlerden etkilenebilir ve bu faktörler komplikasyon olasılığını artırabilir. Operasyon öncesi, kişiden şu bilgiler alınır:

• Kan sulandırıcı gibi herhangi bir ilaç kullanıp kullanmadığı
• Sigara içip içmediği
• Alkol tüketip tüketmediği
• Uyku apnesi yaşayıp yaşamadığı

Ameliyat öncesi hastanın, şu hususları planlamasında fayda vardır:

• Cerrahın ileostomi açıp açmayacağı hakkında bilgi edinmek
• Ameliyat sonrası bir bakıcının belirlenmesi

LAR Sonrası

Operasyondan hemen sonra, çoğu kişi hastanenin anestezi bakım ünitesinde uyanır. Burada kişinin kontrolleri yapılır:

• Kan basıncı
• Oksijen seviyeleri
• Vücut sıcaklığı
• Kalp atış hızı

Ayrıca kişinin alt karın bölgesinde bir kateter ve bir veya iki dreni olacaktır.

Gerektiğinde kişinin nefes almasına yardımcı olacak bir maske veya burna bir tüp yerleştirilebilir. Ayrıca ağrı kesici ilaçlar verilebilir.

Çoğu kişi, LAR cerrahisinden sonra birkaç günü hastanede geçirecektir. Kalış süresi, cerrahinin türüne, cerrahinin nasıl geçtiğine ve kişinin genel sağlığına bağlı olacaktır.

LAR Riskleri Nelerdir?

LAR cerrahisinin olası riskleri arasında şunlar bulunmaktadır:

• Fistül (bağırsak içeriğinde sızma)
• İntestinal (bağısak) tıkanıklık
• Peritoneal apse
• Peritonit
• İdrar problemleri
• Myokard enfarktüsü (kalp krizi)
• Pulmoner tromboembolizm
• Beyin hasarı

LAR İyileşme Süreci Nasıldır?

LAR cerrahisi sonrası iyileşme, kişinin genel sağlık performansına ve cerrahi öncesi tedavi alıp almadığına bağlı olacaktır. Belirli kişilere geçici bir ileostomi açılabilir. İleostomi sırasında ince bağırsakların son kısmı, genellikle "ileum" olarak adlandırılan bölüm, karın duvarına cerrahi olarak bağlanır ve dışarıya bir açıklık oluşturulur. Bu açıklık ileostomi kesesi adı verilen bir torba ya da poşet bağlamak için kullanılır. İnce bağırsaklardan gelen sindirim atıkları bu torba aracılığıyla dışarıya atılır. İleostomi işlemi, bağırsakların iyileşme sürecine yardımcı olmak veya geçici bir süre bağırsakların dinlenmesini sağlamak için yapılabilir. Bu süreçte, bir uzman kişiye ileostomi bakımını sırasında yapılacakları anlatır.

Yaklaşık 8 hafta sonra cerrahlar ileostomi işlemini geri çevirebilirler.

LAR cerrahisinden sonra bir kişinin ayrıca şunları yapması gerekebilir:

• Sık bağırsak hareketlerini kontrol etmek için belirli bir diyeti (örneğin BRAT) takip etmek
• Kesi yaralarını düzenli olarak temizlemek ve pansuman yapmak
• Hidrasyon seviyesini korumak (yeterli sıvı almak)
• Zorlu egzersizlerden ve aktivitelerden kaçınmak
• Çoğu insan için evde iyileşme süreci yaklaşık 3 ila 6 hafta sürer.

BRAT diyeti, Banana (Muz), Rice (Pirinç), Applesauce (Elma Püresi) ve Toast (Kızarmış Ekmek) ürünlerini içeren ve genellikle ishal, mide bulantısı, kusma gibi sindirim sistemi rahatsızlıklarında kullanılan diyettir.

LAR ile APR Arasındaki Fark Nedir?

Abdominoperineal Rezeksiyon (APR), cerrahların anüsü, rektumu ve sigmoid kolonun bir kısmını çıkardığı bir ameliyattır. Ardından karın bölgesinde bir açıklıktan stoma yerleştirirler.

APR, LAR'dan daha invazivdir ve karşılaştırmalı olarak daha düşük bir yaşam kalitesine neden olur.

Düşük/Alt ve Yüksek Anterior Rezeksiyon Arasındaki Fark Nedir?

Yüksek anterior rezeksiyon, LAR'ye benzer. Cerrahlar, kolonun sol tarafının bir kısmını, üst rektumu ve çevre lenf bezlerini çıkarmak için daha yüksek bir kesi yaparlar.

LAR Büyük Bir Operasyon Mudur?

Evet. Birkaç hafta süren bir iyileşme gerektiren ciddi bir cerrahi işlemdir.

Özetle LAR Cerrahisi

Low anterior rezeksiyon (LAR), rektum kanserinin tedavisinde kullanılan önemli bir cerrahi yöntemdir. Bu uygulamada, sigmoid kolonun bir kısmı ile rektumun kanserli bölgesi çıkarılır. Hastaların bu karmaşık ameliyattan tamamen iyileşmeleri genellikle üç ile altı hafta arasında sürer. Eğer işlem sırasında geçici bir ileostomi yapılmışsa, bu ileostominin kapatılması ve hastanın normal bağırsak fonksiyonlarına dönmesi süreci sekiz haftaya kadar uzayabilir. Bu süre zarfında, hastaların tam iyileşme göstermeleri için cerrahların titiz bir takip ve değerlendirme yapmaları esastır.