Lynparza (olaparib) nedir?

Etken maddesi olaparib olan Lynparza, PARP (Poli ADP Riboz Polimeraz) adı verilen bir DNA tamir enzim ailesini baskılayan yeni nesil bir kanser ilacıdır.

PARP enzimleri baskılandığında, hücre DNA'sı ciddi şekilde zarar görür. Bir hasta, başka bir DNA tamiriyle ilişkili gen olan BRCA'da mutasyona sahipse (örneğin over, meme, prostat ve pankreas kanserinde bu durum daha sıktır), PARP inhibitörü tedavi olarak verildiğinde DNA hasarı düzeltemez ve kanser hücresi ölüme gider. Bununla birlikte, normal işleyen bir BRCA genine sahip diğer sağlıklı hücreler, DNA'daki hasarı düzeltebilecek ve olaparibden daha az etkilenecektir.

PARP inhibitörleri etki mekanizmasi over kanseri tedavisi brca mutasyonu olaparib

Olaparib ne amaçla / hangi kanserlerin tedavisinde uygulanır?

Olaparib, tümörleri küçültmek ve over (kadın yumurtalık), meme, pankreas ve prostat kanserine bağlı belirti-şikayetleri azaltmak ve yaşam süresini uzatmak için alınan bir akıllı ilaçtır; ancak genellikle kür (tam şifa) amacıyla verilmemektedir.

Olaparib FDA onay tarihçesi

Olaparib Türkiye'de onaylı mıdır?

Ülkemzide bir ilaç için T.C. Sağlık Bakanlığı'ndan onaylı / ruhsatı olması ile T.C. Alie, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na bağlı olan Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından geri ödeme kapsamında olması aynı şey değildir. Bir ilaç, belli bir hastalık için Sağlık Bakanlığı tarafından onaylandığı halde SGK tarafından henüz geri ödeme kapsamına alınmamış olabilir. Yeni nesil kanser ilaçlarından olan PARP inhibitörleri için dende de şu an için durum bu şekildedir. 

Lynparza, şu ana kadar Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği'ne (SUT) girmemiştir ve bu nedenle SGK tarafından geri ödeme kapsamına alınmamıştır.

Bunlarla birlikte Lynparza, 21.11.2018'de Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmıştır. Sağlık Bakanlığı ruhsatına göre kullanım onayı şu şekildedir (terapötik endikasyonu):

"LYNPARZA, daha önce platin içeren kemoterapi sonrası relaps gelişen platin duyarlı (Platin duyarlılığı son tedavi dozundan en az 6 ay ve üzerinde relaps gelişen hastalardır) BRCA mutasyonu (BRCA1/2 mutasyonu, akreditasyon almış bir laboratuvarda çalışılmış olmalıdır) pozitif olan yüksek dereceli over epitelyal tümör, fallop tüpü veya primer peritoneal kanserli hastaların platin içeren ikinci basamak tedavisi sonrası idame tedavisi için monoterapi olarak progresyona kadar kullanılır."

Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmadığı veya geri ödeme kapsamında olmadığı bir duurmda kullanılmak istenmesi durumunda öncelikle Sağlık Bakanlığı’na Endikasyon Dışı onay için başvurulmalı.

Olaparib uygulama şekli, dozu ve program

Önerilen olaparib başlangıç dozu: Ağızdan alınan günde iki kez 300 mg (iki adet 150 mg tablet sabah, iki adet 150mg tablet akşam şeklinde)

Olaparib, ile tedavi genellikle ilaç artık işe yaramayana veya kabul edilemez yan etkiler yaşanana kadar sürdürülür.

Not: İlaç dozunuz doktorunuzun tavsiyesine göre değişebilir.

Olaparib yan etkileri nelerdir?

Klinik çalışmalarda, en sık bildirilen olaparibe bağlı yan etkileri aşağıda gösterilmektedir:

Kabul edilemez yan etkiler nedeniyle hastaların ortalama % 4'ü olaparib tedavisini bırakmaktadır.

Takip

Ne sıklıkla takip gereklidir?

Kan testleri genellikle tedaviye başlamadan önce ve tedavi sırasında periyodik olarak kontrol edilir. Tam Kan Sayımı (Hemogram), Kapsamlı Metabolik Panel (Biyokimya), CA-125 (yumurtalık kanseri için bir tümör belirteci), CA 15-3 (meme kanseri), CA 19-9 (pankreas kanseri) ve PSA (prostat kanseri) testleri takiplerde yapılan kan testleridir. Ayrıca gereklilik halinde hekiminiz bunların dışında kan testleri de önerebilir.

Görüntüleme (radyolojik inceleme) ne sıklıkla gereklidir?

Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması ve/veya manyetik rezonans görüntüleme (eMaR), PET/BT (Pozitron Emisyon Tomografisi) gibi görüntüleme yöntemleri tedaviden önce kontrol edilir. Daha sonra hekiminizin önerisine göre belirli periyotlarda tekrar edilebilir.

Kan testi veya görüntüleme sonuçları tedaviyi nasıl etkiler?

Sonuçlara bağlı olarak, doktorunuz olaparibe planlandığı gibi devam etmenizi, olaparib ile tedavisini ertelemenizi veya tedaviyi değiştirmenizi tavsiye edebilir.

Olaparib kullanırken dikkat edilmesi gerekenler

  • Aç karnına veya tok karnına alınabilir ancak tok karnına almak mide bulantısının sıklığını veya şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir. İlaçlar büyük bir bardak su ile içilmelidir.
  • Tabletleri ezmeyin, çiğnemeyin veya bir sıvı içerisinde çözmeyin; bütün halinde yutun.
  • Bir dozu atlarsanız, bir sonraki dozu planlanan normal saatte alınız. Kaçırılan dozu telafi etmeyin.
  • Olaparib kullanan çoğu kişi mide bulantısı yaşar, ancak şiddeti genellikle hafiftir. Rutin olarak bulantı önleyici ilaçların olaparib dozundan önce alınmasına gerek yoktur, ancak hastaların gerektiğinde kullanmaları için bulantı önleyici ilaçlarını evlerinde bulundurması gerekir. Ayrıca bulantıyı yönetmek için azar azar ve sık sık beslenin.
  • Direkt güneş ışığına maruz kalmaktan sakının. Dışarı çıkmanız gerektiğinde 30 SPF veya daha fazla güneş kremi kullanın.
  • İlaçlarınızı oda sıcaklığında ve kuru bir yerde saklayın.
  • Hamileyken kullanıldığında bebeğe zarar verebilir. Hem erkekler hem de kadınlar için tedavi sırasında ve tedavi tamamlandıktan sonra 6 ay süreyle bariyer kontrasepsiyon yöntemleri (prezervatif gibi doğum kontrol yöntemleri) önerilir.
  • Anne sütüne geçebileceği için olaparib alırken emzirmeyin.
  • Greyfurt/greyfurt suyu, sarı kantaron, Sevilla portakalı (marmelatta bulunur), bazı tansiyon düşürücü ilaçlar, mantar önleyici ve nöbet ilaçları ile etkileşime girebilir. Olası ilaç etkileşimlerinin uygun şekilde önlendiğinden veya yönetildiğinden emin olmak için için onkoloji eczacınız DAİMA ilaç listenizi gözden geçirmelidir.
  • Olaparib kırmızı ve beyaz kan hücrelerinin sayısında azalmaya, trombosit (pıhtılaşmayı sağlayan kan pulcukları) sayısında düşmeye ve çok nadir durumlarda (ortalama %2 veya daha az olasılıkla) miyelodisplastik sendrom (MDS) ve akut miyeloid lösemi (AML) gibi kemik iliği bozukluklarının gelişmesine yol açabilir. Olağandışı morarma veya kanama, şiddetli yorgunluk ve nefes darlığı, sık enfeksiyonlar ve ateşler yaşıyorsanız, bu, olaparib kaynaklı düşük kan sayımlarının veya daha ciddi bir kemik iliği bozukluğunun bir işareti olabilir. Bu durumu doktorunuza bildirin.