Mikrodalga fırın, besindeki su moleküllerini yüksek bir frekansta titreştirerek ısıtmak için özel olarak belirlenmiş radyo dalgalarını kullanır. Yani mikrodalga denilen şey, özel frekansta bir radyo dalgasıdır (radyofrekans dalga). Klasik radyo dalgalarına göre mikrodalganın "dalga boyu daha kısa, frekansı ise daha yüksektir". Mikrodalga fırın, askeri bir radarın bir şekeri ısıttığının fark edilmesiyle keşfedilmiştir. Besindeki bütün moleküller aynı anda titreşip ısındığı için mikrodalga fırındaki gıda, dıştan içe doğru ısınan geleneksel fırındaki gıdadan daha hızlı pişer.

Bu bağlamda "mikrodalga fırın kanser yapar mı?" sorusunun aslı, "radyofrekans dalgalar kanser yapar mı?" olmalıdır.

Yiyeceğinizi ısıtan bu özel radyo dalgaları plastik, cam ve seramiklerden - bunların içinde su molekülleri bulunmadığı için - onlara zarar vermeden geçer. Bu sayede plastik tabaklar erimez ve camlar patlamaz. Mikrodalga fırınları enerji bakımından çok verimli yapan yine bu özelliktir; çünkü sadece besini ısıtırlar, fazlasını değil.

Diğer taraftan metaller, bu radyofrekans dalgalarını yansıtırlar. Metallerin mikrodalga fırında kullanılan bu radyofrekans dalgalarını "yansıtması" nedeniyle, metaller mikrodalganın duvarlarında kullanılmıştır, bu sayede fırının içindeki radyofrekans dalgaların dışarı sızmaması sağlanmaya çalışılmaktadır.

Mikrodalga nasıl pişirir?

  • Cihaz çalıştırıldığında içerdeki magnetron mikrodalga üretir. Cihaz duvarları, mikrodalga enerjisini doğrudan yiyeceğe yansıtır. Yiyecek moleküllerinde yüksek hızda titreşimler meydana gelir. Bu titreşimler, yiyeceği pişiren ısıyı üretir.
  • Pişirme sırasında veya bitiminde, cihaz kapağını açarsanız mikrodalga yayılması ve pişirme işlemi sona erer. Bu sizlerin güvenliği içindir.
  • Cihazdaki pişirmelerde, et ve tavukların yüzeyi normal cihazda yapılan pişirmelerdeki gibi kızarmaz. Ancak yiyeceğin içi ve dışı eşit oranda pişer.

Elektromanyetik dalga spektrumu ve radyofrekans radyasyon

Evrenin herhangi bir yerinde fizik kurallarınca mümkün kılınan tüm farklı radyasyon (ışınım) türevleri, dalga boyları veya frekanslarına göre elektromanyetik dalga spektrumunu oluşturur. Evrendeki ışınımların çok az bir kısmı insan gözü tarafından farkedilebilir ve buna görünür ışık denir. Evet, görünür görünmez tüm ışınımlar bir radyasyon örneğidir, fakat radyasyon terimi, radyoterapide kullanılan X-ışınlarından çok daha fazlasını kapsamaktadır. Radyoterapide veya röntgende kullandığımız X-ışınları, iyonize edici, yani DNA'da hasar oluşturucu düşük dalga boylu ve yüksek frekanslı bir ışınımdır.

elektromanyetik spektrum radyofrekans dalga boyu mikrodalga

Radyasyon ve kanserden bahsederken, birçok insan X-ışınları veya nükleer reaktörler tarafından yapılan radyasyon gibi özel radyasyon türlerini düşünür. Fakat farklı hareket eden başka radyasyon türleri de var.

Radyasyon, çok yüksek enerjili (yüksek frekanslı) radyasyondan çok düşük enerjili (düşük frekanslı) radyasyona kadar bir elektromanyetik spektrumda bulunur.

X-ışınları, gama ışınları ve bazı yüksek enerjili ultraviyole (UV) ışınlarının iyonlaştırıcı (iyonize) radyasyon olarak adlandırılmasının sebebi, bir elektronu, bir atom veya molekülden ayırmak için yeterli enerjiye sahip oldukları içindir. Bu, hücrelerin içindeki DNA'ya zarar verebilir ve bu da kansere neden olabilir.

Radyo dalgalarını ve mikrodalgaları içeren radyofrekans (RF) radyasyon, elektromanyetik spektrumun düşük enerjili ucundadır. İyonlaştırmayan bir radyasyon türüdür. İyonlaştırmayan radyasyon, bir moleküldeki atomları hareket ettirmek veya titreştirmek için yeterli enerjiye sahiptir, ancak elektronlar gibi yüklü parçacıkları iyonize etmek için yeterli değildir.

Radyofrekans radyasyon, görünür ışık ve kızılötesi gibi diğer iyonize olmayan radyasyon türlerinden daha düşük enerjiye sahiptir, ancak aşırı düşük frekanslı radyasyondan daha yüksek enerjiye sahiptir. Radyofrekans radyasyon yiyecek, sıvı ve vücut dokuları gibi su içeren malzemeler tarafından yeterince büyük miktarlarda emilirse, ısı üretebilir. Radyofrekans radyasyon, hücrelerdeki DNA'ya iyonlaştırıcı radyasyonun yol açtığı şekilde zarar vererek kansere neden olmamasına rağmen, iyonize olmayan radyasyonun bazı formlarının bazı durumlarda kansere yol açabilecek biyolojik etkilere sahip olabileceği iddia edilmektedir.

İnsanlar radyofrekans radyasyona nasıl maruz kalır?

İnsanlar hem doğal kaynaklardan hem de insanların ürettiği araçlardan radyofrekans radyasyona maruz kalabilirler.

Doğal kaynaklar şunları içerir:

  • Dış alan ve güneş
  • Gökyüzü - şimşekler ve yıldırım çarpmaları dahil
  • Dünyanın kendisi - dünya en sık olarak kızılötesi radyasyon yayar, ama az miktar radyofrekans ışınım da yapar

İnsan yapımı radyofrekans radyasyon, birçok farklı şey için kullanılır

  • Radyo ve televizyon sinyallerinin yayınlanması
  • Telsiz telefonlardan, cep telefonlarından ve cep telefonu kulelerinden sinyal gönderen sinyaller, uydu telefonları ve 2 yönlü telsiz
  • Radar
  • WiFi ve Bluetooth
  • Yemek pişirmek (mikrodalga fırında)
  • Tıbbi tedavi olarak (lokal ablatif işlemler ve hipertermi)
  • Sanayide PVC'lerin birbirine kaynatılması
  • Milimetre dalga tarayıcıları (güvenlik taraması için kullanılan tüm vücut tarayıcı tipi)

Bazı insanlar işlerinin bir parçası olarak önemli miktarda radyofrekans dalgalarına maruz kalabilirler. Örneğin PVC kaynakçıları, iletişim sinyallerini yayan anten kulelerinde çalışan veya radar ekipmanlarını kullanan veya bakımını yapan kişiler gibi.

Mikrodalga fırınlar kanser yapar mı?

Mikrodalga fırınlar X-ışını veya gama ışınları kullanmazlar ve yiyecekleri radyoaktif hale getirmezler. Mikrodalga fırınlar yiyecekleri pişirebilir, ancak bunların kimyasal veya moleküler yapısını başka şekilde değiştirmezler.

Mikrodalga fırınlar, mikrodalgaların fırının içinde hapsolacak şekilde tasarlanmıştır. Fırın sadece kapağı kapatıldığında ve fırın çalışıyorken mikrodalgalar yapar. Mikrodalga fırınlar talimatlara göre kullanıldığında, insanlar için sağlık riski taşıdıklarına dair bir kanıt yoktur. Bununla birlikte, hasar görmüş veya modifiye edilmiş olan fırınlar, mikrodalgaların dışarı sızmasına izin verebilir ve bu da yakındaki insanların yanıklara neden olmasıyla tehlike yaratabilir.

Bazı insanlar mikrodalga fırınlardan zarar görse de çoğu zaman bu, buhar veya sıcak yiyecekle temastan kaynaklanmıştır.

Özetle mikrodalga, özelleşmiş bir radyofrekans dalgasıdır. Elektromanyetik spektrumun bu dalga boylarının doğa ve insan kaynaklı birçok farklı sebebi vardır ve radyofrekans dalgaların insanlar için kanser veya başka bir sağlık riski taşıdıklarına dair bir kanıt yoktur.

Mikrodalga fırına yiyeceklerin yerleştirilmesi için öneriler

  • Yemeği tabağa dağıttığınız taktirde en iyi sonucu alırsınız. Bu sistem iyi sonuç alabilmek için pek çok şekilde yapılabilir.
  • Aynı cinsten pek çok parça pişirecekseniz (örneğin kabuklu patates) onları daire şeklinde yerleştirin.
  • Değişik şekil ve kalınlıkta besin maddeleri pişirirken en küçük ve en ince tarafını kabınızın ortasına yerleştirin. Böylece o parçanın en son pişmesini sağlayabilirsiniz.
  • Balık gibi düz olmayan yiyecekleri kuyrukları kabın ortasına gelecek şekilde yerleştirin.
  • Bir öğünü buzdolabında saklarken ya da ısıtırken kalın ve yoğun olanları dışa, daha ince ve az yoğun olanları içe gelecek şekilde kabınıza yerleştirin.
  • İnce doğranmış et parçalarını birbirinin üstüne yerleştirin.
  • Parça et gibi daha kalın parçalar birbirlerine yakın konulmalıdır.
  • Et suyu veya sosları ayrı bir kapta ısıtın. Dar ve uzun kapları geniş ve uzun olanlara tercih edin. Et suyu sos ya da çorba ısıtırken kabın 2/3 ünden fazlasını doldurmayın.
  • Bütün balık pişirecekseniz üzerine yarıklar açın, böylece derinin patlamasını önlersiniz.
  • Streç film kullanıyorsanız buharın çıkabilmesi için delik açın ya da biraz aralık bırakın.
  • Küçük parçalı yiyecekler büyük parçalılardan, düzgün şekilli yiyecekler diğerlerinden daha çabuk pişeceklerdir. En iyi şekilde pişirmek için besin maddelerini eşit ebatlarda ve düzgün kesin.
  • Mikrodalga tabağının üzerine koruma kapağı konulması şart değildir, bunu tercih ediyorsanız kullanım amacınıza uygun boyutta bir koruma kapağı tercih edin.