Yeni bir kan testi, kolorektal kanserin (kalın bağırsak kanseri) erken tanısı için umut vadediyor.
Freenome adlı biyoteknoloji firması tarafından geliştirilmekte olan "multinomik" testinin, % 94 duyarlılık / hassaslık ve % 94 özgüllük ile erken evre (I. ve II. aşama) kolorektal kanseri saptadığı daha önce gösterilmiştir.
Yeni bir çalışma, prekanseröz (kanser öncüsü) lezyonları, kolorektal ilerlemiş adenomları (advanced adenomas = AA) da tespit edebildiğini gösteriyor.
Kolorektal adenom nedir?
Kolorektal adenomlar, düşük veya yüksek dereceli displazi gösterebilen ilerleyici premalign (kanser öncüsü) epitel lezyonlarıdır. Kolorektal karserler muskularis mukozasının ötesinde, en azından submukozaya yayılma gösterir ve yüksek dereceli displazili adenomlardan kaynaklanır.
İlerlemiş adenomlar aşağıdaki özelliklerden herhangi biri ile tanımlanır:
- ≥ 1 cm,
- çoklu (≥ 3 adet),
- yüksek dereceli displazi veya
- herhangi bir villöz yapı
İlerlemiş adenoma sahip kişilerin kolorektal kanser riski toplum ortalamasına göre 3-5 kat artmıştır.
Kan testi ile ilerlemiş kolorektal adenomların erken tanısı
İlerlemiş adenomları tespit edebilmek inanılmaz derecede önemlidir, çünkü böylece onları kanserli hale gelmeden önce çıkarabiliriz.
Gastrointestinal Kanserler Sempozyumu (GICS) 2021'de, yeni testin ilerlemiş adenomları % 41 duyarlılık ve % 90 özgüllük ile tespit edebildiğini gösteren veriler sunuldu.
Yeni testin bu hassasiyeti, şu anda mevcut olan dışkı testlerinden daha iyi veya benzerdir (bakınız kolon ve rektum kanseri erken tanısı için kolonoskopiye alternatif 7 test).
Yeni test, dışkı immünokimyasal teste (FIT) kıyasla ilerlemiş adenomları tespit etmek için neredeyse iki kat hassasiyete sahipti (% 41'e karşı% 24) ve duyarlılığı, FIT-DNA testiyle karşılaştırılabilirdi (% 41'e karşı% 42).
Bu tekniği özel kılan şey, multinomik bir teknoloji kullanılmasıdır; yani DNA, RNA, protein ve diğer biyobelirteçlere - hep birlikte bakılmaktadır.
Bu omik tekniği, kanserin erken tespitini sağlayan hem tümör hem de bağışıklıktan türetilmiş biyolojik belirteçlerin çok boyutlu bir görünümünü sağlayan gelişmiş hesaplamalı biyoloji ve makine öğrenme tekniklerini kullanarak serbest DNA, metilasyon ve proteinlerin dolaşımı için tahlilleri entegre ediyor.
Kanserde erken tanı için geliştirilmekte olan ve bazıları birkaç yaygın kanser türünü tespit ettiğini iddia eden diğer likit biyopsi testlerinin aksine, Freenome yalnızca kolorektal kansere odaklanmaktadır. Erken teşhis alanında başka şirketler de var, ancak bazıları çok kanser taraması yapıyor ve genelleştirilmiş bir ürüne sahip. Bu yeni yaklaşım belirli bir kanser türüne odaklanmak için dünya genelinde en yaygın görülen 3. kanser türü olan kolorektal kanserin erken tanısını hedefliyor ve şirket, ardından diğer türlere doğru genişleyeceğini belirtiyor.
Erken tanıda daha iyi hassasiyet
Toplantıda sunulan çalışmada ilerlemiş adenmları tespiti için yeni multiomik kan testi değerlendirildi.
ABD ve Kanada'daki 30 hastanedeki ortalama risk tarama hastalarını içeren, prospektif (geleceğe dönük) olarak toplanan çok merkezli bir çalışma olan AI-EMERGE çalışmasındaki katılımcılardan kan örnekleri alındı. Çalışma, 122 histopatolojik olarak doğrulanmış ilerlemiş adenom ve 420 kolonoskopi ile doğrulanmış negatif kontrol örneği dahil olmak üzere toplam 542 örnek içeriyordu.
Yeni testin ilerlemiş adenomları tespit etmedeki duyarlılığı, şu anda kolorektal kanser taraması için mevcut olan tek kan testi olan mSEPT9 testindekinden daha yüksekti. Yeni testin hassasiyeti FIT'inkinden çok daha yüksekti ve FIT-DNA'nınkiyle karşılaştırılabilirdi. Yazarlar özette, artan lezyon boyutu ile artan duyarlılık ve tırtıklı lezyonlar haricinde lokasyon ve histoloji boyunca tutarlıydı.
Hem tümör hem de tümör kaynaklı olmayan kaynaklardan gelen biyolojik imzaları (belirteçleri) birleştirerek, multinomik yaklaşım, yalnızca metilasyon veya tek protein yaklaşımlarına göre iki kat fazla ilerlemiş adenom tespit ediyor. Ve şimdi, kolorektal kanserlerin etkili erken tespiti ve önlenmesi için gerekli olan, şu anda mevcut olan dışkı testine benzer veya daha iyi bir seviyede hassas ilerlemiş adenomları tespitinin kanda başarılabileceği gösterilmiş oldu.
Şirket, testi FDA tarafından onaylatmak için yasal süreç başlattı. Şirketin hedefi, 14.000 katılımcıyı kaydetmek ve ileriye dönük olarak veri toplamaktır.
