3D Tüm Vücut Görüntüleme: Daha Az Biyopsi, Daha Doğru Tanı – Cilt Kanserinde Yeni Dönem

Gelişmiş görüntüleme teknolojisiyle hem biyopsi sayısı azalıyor hem de cilt kanseri tanısında doğruluk artıyor.

Neden Bu Çalışma Önemli?

Cilt kanseri, dünya genelinde en yaygın görülen kanser türlerinden biri. Özellikle melanom dışı cilt kanserleri (nonmelanoma skin cancers - NMSC), çoğunlukla yaşamı tehdit edici olmasalar da sağlık sistemi üzerinde önemli bir yük oluşturur. Bu tür kanserlerin erken ve doğru tanısı, gereksiz biyopsilerin önlenmesi ve sağlık kaynaklarının verimli kullanımı açısından kritik öneme sahiptir.

Amerikan Dermatoloji Akademisi'nin (AAD) 2025 yıllık toplantısında sunulan yeni bir çalışma, otomatikleştirilmiş üç boyutlu tüm vücut fotoğrafçılığının (3D TBP) cilt kanseri tanısında çığır açabilecek potansiyele sahip olduğunu gösterdi. Mayo Clinic araştırmacıları tarafından yürütülen bu çalışma, hem biyopsi sayısını %35 oranında azaltarak hastalara daha az invaziv işlem yapılmasını sağladı hem de kanserli lezyonların saptanmasında anlamlı iyileşmeler sağladı.

Çalışmanın Detayları: Kimler Dahil Edildi, Ne Yapıldı?

Bu retrospektif çalışmada, Mayo Clinic Rochester, Minnesota'da bulunan özel bir 3D görüntüleme kliniğine başvuran ve daha önce melanom tanısı almış 410 yetişkin hasta incelendi. Bu hastalar, Vectra WB360 adlı 3D TBP cihazı ile en az iki kez görüntülendi. Ortalama yaşları 51.6 olan bu grubun %53’ünü kadınlar oluşturuyordu.

Toplamda:

• 5981 hasta ziyareti değerlendirildi.

• 1150 özel Vectra görüntüleme seansı yapıldı.

• 3006 biyopsi gerçekleştirildi:

  • %56’sı iyi huylu (benign)

  • %32’si kötü huylu (malign)

  • %12’si öncül lezyonlar (premalign) olarak sınıflandırıldı.

En Büyük Kazanım: Melanom Dışı Cilt Kanserlerinde Daha Doğru Tanı

Çalışmanın ana bulguları arasında en dikkat çekici olanı, melanom dışı cilt kanserlerinin tanısında sağlanan iyileşme oldu:

• Biyopsi başına tanı oranı %71 gibi yüksek bir seviyeye ulaştı.

• Pozitif biyopsi oranında %17’lik artış görüldü.

• Biyopsi sayısında %14’lük azalma sağlandı.

Melanom saptama oranında ise biyopsi başına %62’lik bir azalma oldu. Ancak araştırmacılar, bu azalmanın büyük olasılıkla hasta grubunun zaten melanom geçirmiş bireylerden oluşmasına bağlı olduğunu belirtti. Melanomun çoğunlukla tek bir birincil tümörle sınırlı kalması nedeniyle bu grupta yeni melanom tespit oranı düşüktü. Vectra görüntüleme yapılmamış kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, melanom tespit oranlarının benzer olması, bu teknolojinin melanom saptamada eksik kalmadığını gösterdi.

Daha Az Gereksiz Biyopsi: Aktinik Keratozlara %50 Daha Az Müdahale

• Aktinik keratoz gibi öncül lezyonlara uygulanan biyopsilerde %50 azalma görüldü.

• İyi huylu lezyonlarda, özellikle seboreik keratoz ve iyi huylu pigmentli nevüsler, biyopsi oranlarında kayda değer düşüşler sağlandı.

• Ağır displastik nevüsler için pozitif tanı oranı %16 arttı, biyopsi ihtiyacı ise %13 azaldı.

Bu sonuçlar, 3D görüntüleme teknolojisinin sadece kanserli lezyonları daha iyi tespit etmekle kalmadığını, aynı zamanda iyi huylu ve tedavi gerektirmeyen lezyonlara yönelik gereksiz müdahaleleri de önemli ölçüde azalttığını ortaya koydu.

Etkin, Ancak Her Yerde Uygulanabilir mi?

Dr. Jordan Phillipps, bu teknolojinin tanı süreçlerini iyileştirdiğini vurgularken, bazı sınırlamalara da dikkat çekti:

• Çalışma grubu oldukça seçilmiş bireylerden oluşuyordu (önceden melanom tanısı almış hastalar).

• 3D TBP sistemleri henüz yaygın değil; ekonomik ve lojistik zorluklar nedeniyle her merkezde uygulanması şu an için zor olabilir.

• Araştırmada, klinik muayene ile doğrudan karşılaştırma yapılmaması, yöntemin altın standartla ne derece uyumlu olduğunu belirlemeyi güçleştiriyor.

Utah Üniversitesi Dermatoloji Bölüm Başkanı Dr. Kristina Callis Duffin ise sonuçları “heyecan verici” olarak değerlendirse de, rastgele kontrollü çalışmalar yapılmadan yöntemin gerçek başarısının ölçülemeyeceğini ifade etti. Ayrıca bu teknolojinin maliyet etkinliği de henüz net değil. Daha doğru tanılar sayesinde morbidite ve gereksiz biyopsilerin azaltılması, uzun vadede maliyet avantajı sağlayabilir. Ancak bu dengeyi kurmak için daha fazla veri gerekiyor.

Sonuç: Gelecekte Cilt Kanseri Taramasında Yeni Standart mı Olacak?

3D tüm vücut görüntüleme, özellikle melanom dışı cilt kanserlerinde doğru tanıyı artırması ve gereksiz biyopsileri azaltmasıyla umut vadeden bir teknoloji olarak öne çıkıyor. Bu yöntem, cilt kanseri taramalarının geleceğinde önemli bir yer edinebilir. Ancak yaygın kullanım için daha geniş hasta gruplarında, doğrudan karşılaştırmalı ve maliyet-analizli çalışmaların yapılması şart.