Atezolizumab (Tecentriq) Nedir? FDA Onayı, Türkiye Ruhsatı ve Geri Ödeme Durumu
- FDA Onaylı: Evet (İlk onay tarihi: 18 Ekim 2016)
- Kutu Adı: Tecentriq
- Etken Madde Adı: Atezolizumab
- Uygulama Şekli: İntravenöz (IV) infüzyon
- Sınıfı: Anti PD-L1 antikoru, immünoterapötik ajan
- Kategori: İmmün kontrol noktası inhibitörü
- Üretici: Genentech/Roche
- Türkiye Dağılımı: Roche
- Onaylı Olduğu Kanserler:
-
- Erken evre ve metastatik küçük hücreli olmayan akciğer kanseri.
- Geniş evre küçük hücreli akciğer kanseri.
- Metastatik hepatoselüler kanser.
- Ürotelyal karsinom.
- Metastatik melanoma ve diğer immünoterapilere uygun kanser türleri.
Tecentriq Nedir? Etki Mekanizması Nasıldır?
Atezolizumab etken maddeli Tecentriq, çeşitli kanser türlerinin tedavisinde kullanılan bir anti-PD-L1 immün kontrol noktası inhibitörüdür. Bu ilaç, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanıma ve yok etme kapasitesini artırarak tümör büyümesini engeller. Tecentriq, özellikle akciğer, karaciğer, mesane ve diğer belirli kanser türlerinin tedavisinde kullanılır.
PD-L1 İnhibitörü Nedir?
PD-L1 inhibitörleri, tümör hücreleri veya tümör mikroçevresi tarafından üretilen Programlanmış Ölüm Ligandı 1 (PD-L1) adlı bir proteini hedef alır. PD-L1, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanımasını engelleyerek tümörlerin büyümesine katkı sağlar. PD-L1 inhibitörleri, bağışıklık hücreleri üzerindeki PD-1 reseptörlerini bloke ederek bu etkileşimi keser ve bağışıklık sisteminin kanser hücrelerine saldırmasını sağlar.
Etki Mekanizması Nasıldır?
- PD-L1 Blokajı:
Tecentriq, tümör hücrelerinde veya tümör mikroçevresinde bulunan PD-L1 proteinine bağlanır ve bağışıklık hücreleri üzerindeki PD-1 reseptörü ile etkileşimini engeller. - Bağışıklık Aktivasyonunu Artırır:
Bu blokaj, T hücrelerinin bağışıklık tepkisini artırır ve kanser hücrelerini hedef almasını sağlar. - İmmün Escape Mekanizmalarını Aşar:
Tümörlerin bağışıklık sisteminden kaçma yollarını kapatarak, immün sistemin etkili bir şekilde çalışmasına yardımcı olur. - Tümör Mikroçevresinde Etki:
Tecentriq, tümör mikroçevresindeki immün baskılayıcı hücreleri azaltarak antitümör bağışıklık yanıtını güçlendirir.
FDA (ABD Gıda ve İlaç İdaresi) Onay Tarihçesi
- 18 Mayıs 2016: Tecentriq (atezolizumab), platin bazlı kemoterapiye yanıt vermeyen lokal ileri veya metastatik ürotelyal karsinom için FDA onayı aldı.
- 18 Ekim 2016: Metastatik küçük hücreli olmayan akciğer kanseri (NSCLC) için FDA tarafından onaylandı.
- 17 Nisan 2017: Gelişmiş mesane kanseri için hızlandırılmış onay aldı.
- 6 Aralık 2018: Metastatik küçük hücreli olmayan akciğer kanseri (NSCLC) için Avastin ve kemoterapi ile kombinasyon halinde kullanımı onaylandı.
- 8 Mart 2019: PD-L1 pozitif metastatik üçlü negatif meme kanseri (TNBC) için Abraxane ile kombinasyon halinde hızlandırılmış onay aldı.
- 18 Mart 2019: Geniş evre küçük hücreli akciğer kanseri (SCLC) tedavisi için kemoterapi ile kombinasyon halinde FDA onayı aldı.
- 3 Aralık 2019: Metastatik küçük hücreli olmayan akciğer kanseri (NSCLC) için Abraxane ve karboplatin ile kombinasyon halinde kullanımı onaylandı.
- 18 Mayıs 2020: Metastatik küçük hücreli olmayan akciğer kanseri (NSCLC) için ilk basamak monoterapi olarak FDA onayı aldı.
- 29 Mayıs 2020: Hepatoselüler karsinom (HCC) tedavisi için Avastin ile kombinasyon halinde FDA onayı aldı.
- 30 Temmuz 2020: Gelişmiş melanom tedavisi için Cotellic ve Zelboraf ile kombinasyon halinde FDA tarafından onaylandı.
- 15 Ekim 2021: Erken evre küçük hücreli olmayan akciğer kanseri (NSCLC) için adjuvan tedavi olarak FDA onayı aldı.
- 9 Aralık 2022: Alveolar yumuşak doku sarkoması (ASPS) tedavisi için ilk onay aldı.
Türkiye Ruhsatı
Tecentriq’in ülkemizde T.C. ruhsatlı olduğu durumlar / terapötik endikasyonlar şu şekilde belirtilmiştir:
Terapötik Endikasyonlar:
Erken Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri
PD-L1 ekspresyonu tümör hücrelerinde (TC) ≥ %50 olan, yetişkin Evre II-IIIA küçük hücreli dışı akciğer kanseri hastalarında, rezeksiyonu ve platin bazlı kemoterapiyi takiben, adjuvan tedavide monoterapi olarak endikedir. Non-skuamöz küçük hücreli dışı akciğer kanserlerinde EGFR ve ALK mutasyonlarının negatif olması gereklidir. Hastalık nüksü veya kabul edilemez toksisite olmadıkça maksimum 1 yıl süreyle kullanımı uygundur.
Metastatik Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri
Performans durumu ECOG 0-1 olan, EGFR, ALK, ROS negatif, semptomatik beyin metastazı olmayan, lokal ileri ve/veya metastatik küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK) nedeniyle daha önce 1-2 basamak kemoterapi almış ve progresyon gelişmiş 2 hastaların tedavisinde tekrar progresyona kadar kullanımı endikedir.
EGFR mutant ya da ALK pozitif olmayan ve PD-L1 ekspresyonu tümör hücrelerinde (TC) ≥ %50 ya da tümör infiltre edici immün hücrelerde ≥ %10 olan, aktif beyin metastazı olmayan, ECOG 0 veya 1 metastatik küçük hücreli dışı akciğer kanseri yetişkin hastaların birinci basamak tedavisinde monoterapi olarak endikedir.
Yassı hücreli KHDAK hastalarında EGFR ve/veya ALK durumunun belirlenmiş olması aranmaz. ECOG performans skoru 0-1 olan, yeterli kardiyak, renal ve hepatik fonksiyonları bulunan, aktif beyin metastazı olmayan, EGFR ya da ALK mutasyonları bulunmayan ve eş zamanlı immünsüpresif veya kortikosteroid tedavisi almayan metastatik yassı hücreli olmayan KHDAK hastalarının birinci basamak tedavisinde, nab-paklitaksel ve karboplatinli kemoterapi rejimi ile kombine olarak progresyona kadar kullanımı endikedir. Tedavi sonu progresyonda diğer PD-1 ve PD-L1 inhibitörleri kullanılamaz.
Küçük Hücreli Akciğer Kanseri
Karboplatin ve etoposidle kombine olarak yaygın evre küçük hücreli akciğer kanseri olan yetişkin hastaların birinci basamak tedavisinde kullanımı endikedir.
Hepatoselüler Kanser
Bevacizumab ile kombine olarak, daha önce sistemik tedavi görmemiş, ECOG performans durumu 0 ve 1 olan, Child-Pugh skoru A olan, metastatik veya lokorejyonel tedaviye uygun olmayan rezeke edilemeyen hepatoselüler karsinomlu yetişkin hastaların tedavisinde kullanımı endikedir.
Tecentriq Geri Ödemesi Var mı?
Tecentriq, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından geri ödeme kapsamına alınmamıştır.
- Fiyatı: Mart 2025 itibarıyla Tecentriq 1200 mg/20 ml eczane satış fiyatı: 92.271,53 ₺
Direnç Mekanizması
- Diğer İmmün Kontrol Noktası Yollarının Artan Ekspresyonu ve/veya Aktivitesi:
Tümörler, TIGIT, TIM-3 ve LAG-3 gibi alternatif immün kontrol noktası yollarını aktive ederek bağışıklık sisteminden kaçabilir. - Diğer İmmün Kaçış Mekanizmalarının Artan Ekspresyonu:
Tümör mikroçevresinde bağışıklık tepkisinin baskılanmasına neden olan mekanizmalar artış gösterebilir. - İmmün Baskılayıcı Hücrelerin Mikroçevrede Artan İnfiltrasyonu:
Tümör mikroçevresinde bağışıklık sistemini baskılayan hücrelerin, özellikle regülatör T hücreleri (Tregs), miyeloid türevi baskılayıcı hücreler (MDSCs) ve M2 makrofajlar gibi hücrelerin artışı gözlenebilir. - Sitokinlerin, Kemokinlerin ve Metabolitlerin Salınımı:
Tümör mikroçevresi, bağışıklık sistemini baskılamak amacıyla TGF-β, adenozin, CSF-1 ve triptofan metabolitleri gibi çeşitli moleküller salgılar.
Emilim
Terapötik seviyelere ulaşmak için düzenli intravenöz (IV) uygulama gereklidir. Kararlı durum (steady-state) seviyelerine, 6-9 hafta içinde düzenli dozlamayla ulaşılır.
Metabolizma
Atezolizumab, antikor yapısına sahip olduğu için karaciğerin sitokrom P450 enzimleri tarafından metabolize edilmez. Bunun yerine, hücre içi lizozomal yıkım yoluyla parçalanır ve amino asitler ile küçük peptitler şeklinde metabolize edilir. İlacın terminal yarı ömrü yaklaşık 27 gün olarak raporlanmıştır.
Doz Aralığı
- Erken Evre Küçük Hücreli Olmayan Akciğer Kanseri (NSCLC) (Adjuvan Tedavi):
- 840 mg IV her 2 haftada bir,
- 1.200 mg IV her 3 haftada bir,
- veya 1.680 mg IV her 4 haftada bir, toplam 1 yıl boyunca uygulanır.
- Metastatik Küçük Hücreli Olmayan Akciğer Kanseri (NSCLC) (Monoterapi):
- 840 mg IV her 2 haftada bir,
- 1.200 mg IV her 3 haftada bir,
- veya 1.680 mg IV her 4 haftada bir uygulanır.
- Metastatik Küçük Hücreli Olmayan Akciğer Kanseri (NSCLC) (Kombinasyon Tedavisi):
- Paclitaxel, karboplatin ve/veya bevacizumab ile kombinasyon halinde:
- 840 mg IV her 2 haftada bir,
- 1.200 mg IV her 3 haftada bir,
- veya 1.680 mg IV her 4 haftada bir uygulanır.
- Küçük Hücreli Akciğer Kanseri (KHAK):
- Karboplatin ve etoposid ile kombinasyon halinde:
- 840 mg IV her 2 haftada bir,
- 1.200 mg IV her 3 haftada bir,
- veya 1.680 mg IV her 4 haftada bir uygulanır. Kemoterapiden sonra monoterapi olarak devam eder.
- Hepatoselüler Kanser (HCC, karaciğer kanseri):
- Bevacizumab ile kombinasyon halinde:
- 840 mg IV her 2 haftada bir,
- 1.200 mg IV her 3 haftada bir,
- veya 1.680 mg IV her 4 haftada bir uygulanır.
- Melanom:
- Cobimetinib (60 mg PO, 21 gün açık, 7 gün ara) ve vemurafenib (720 mg PO günde iki kez) ile kombinasyon halinde:
- 840 mg IV her 2 haftada bir,
- 1.200 mg IV her 3 haftada bir,
- veya 1.680 mg IV her 4 haftada bir uygulanır.
- Alveolar Yumuşak Doku Sarkoması (ASPS) (Erişkin Hastalar):
- 840 mg IV her 2 haftada bir,
- 1.200 mg IV her 3 haftada bir,
- veya 1.680 mg IV her 4 haftada bir uygulanır.
- Pediatrik Hastalar (2 yaş ve üzeri):
- Doz: 15 mg/kg (maksimum 1.200 mg), her 3 haftada bir IV uygulanır.
İlaç Etkileşimleri
Tecentriq (atezolizumab) ile ilgili iyi tanımlanmış herhangi bir ilaç etkileşimi bulunmamaktadır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Atezolizumab, T hücresi aktivasyonu ve çoğalması yoluyla immün aracılı advers reaksiyonlarla ilişkilidir:
- Bu immün aracılı reaksiyonlar, akciğer iltihabı (pnömoni), hepatit, kolit, hipofiz iltihabı (hipofizit), pankreatit, nörolojik bozukluklar ve adrenal ile tiroid disfonksiyonlarını içerebilir.
- Atezolizumab aşağıdaki durumlarda geçici olarak durdurulmalıdır:
- Derece 2 pnömoni.
- Derece 2 veya 3 kolit.
- SGOT/SGPT > 3× ULN ve ≤ 5× ULN veya total bilirubin > 1.5× ULN ve ≤ 3× ULN.
- Belirtilerle birlikte hipofizit, adrenal yetersizlik, hipotiroidizm, hipertiroidizm veya derece 3 veya 4 hiperglisemi.
- Derece 2 oküler inflamatuvar toksisite.
- Derece 2 veya 3 pankreatit veya serum amilaz ya da lipazda derece 3 veya 4 yükselmeler.
- Derece 3 veya 4 enfeksiyon.
- Atezolizumab aşağıdaki durumlarda kalıcı olarak durdurulmalıdır:
- Derece 3 veya 4 pnömoni.
- SGOT/SGPT > 5× ULN veya total bilirubin > 3× ULN.
- Derece 4 kolit.
- Derece 4 hipofizit.
- Myastenik sendrom, myastenia gravis, Guillain-Barré sendromu veya meningoensefalit (tüm dereceler).
- Derece 3 veya 4 oküler inflamatuvar toksisite.
- Derece 2, 3 veya 4 miyokardit.
- Böbrek disfonksiyonu ile birlikte derece 4 nefrit.
- Derece 4 veya tekrarlayan herhangi bir derece pankreatit.
- Derece 3 veya 4 infüzyonla ilişkili reaksiyonlar.
- İlk infüzyon en az 60 dakikada uygulanmalıdır:
- İlk infüzyon tolere edilirse, sonraki infüzyonlar 30 dakikada uygulanabilir.
- Enfeksiyon belirtileri ve semptomları açısından hastalar izlenmelidir.
- Tedavi öncesinde ve sırasında tiroid ve adrenal fonksiyonları izlenmelidir.
- Böbrek disfonksiyonu olan hastalarda doz değişikliği gerekmez.
- Hafif karaciğer disfonksiyonu olan hastalarda doz değişikliği gerekmez:
- Atezolizumab, orta veya ciddi karaciğer disfonksiyonu olan hastalarda çalışılmamıştır.
- Gebelik kategorisi D:
- Hamilelik sırasında kullanımı önerilmez.
Yan Etkiler
1. İnfüzyonla İlgili Reaksiyonlar:
· İnfüzyon sırasında veya sonrasında alerjik reaksiyonlar gelişebilir.
2. Kolon İltihabı (Kolitis):
· İshal ve karın ağrısı ile karakterizedir.
3. Pnömonit:
· Nefes darlığı ve öksürük ile ilişkili akciğer iltihabı.
4. Hepatotoksisite:
· SGOT/SGPT ve serum bilirubin düzeylerinde artışlar.
5. Gastrointestinal Yan Etkiler:
· Bulantı, kusma ve ağız kuruluğu gibi semptomlar.
6. Endokrinopatiler:
· Hipofizit, tiroid bozuklukları, adrenal yetersizlik ve diyabet gibi durumlar.
7. Pankreatit:
· Pankreas iltihabı, serum amilaz ve lipaz düzeylerinde artışlarla kendini gösterebilir.
8. Nörolojik Toksisite:
· Nöropati, miyozit, myastenia gravis, Guillain-Barré sendromu veya meningoensefalit gibi durumlar.
9. Kas-İskelet Semptomları:
· Eklem ağrıları, oligoartrit, poliartrit, tendinit, polimiyalji romatika ve kas ağrıları.
10. Enfeksiyonlar:
· Sepsis, herpes ensefaliti ve mikobakteriyel enfeksiyonlar gibi durumlar.
· Tüm derecelerde enfeksiyonlar hastaların %38'ine kadar gözlenmiştir. Derece 3 ve üzeri enfeksiyonlar %11 oranında bildirilmiş, en yaygın sebep üriner sistem enfeksiyonları olmuştur.
11. Oküler Toksisite:
· Gözle ilgili toksisite semptomları.
12. Deri Reaksiyonları:
· Makülopapüler deri döküntüsü, eritem, dermatit ve kaşıntı.
13. Yorgunluk ve Diğer Genel Semptomlar:
Halsizlik (asteni), iştahsızlık (anoreksi) ve yorgunluk.
