Atezolizumab (Tecentriq) Nedir? FDA Onayı, Türkiye Ruhsatı ve Geri Ödeme Durumu

• FDA Onaylı: Evet (İlk onay tarihi: 18 Ekim 2016)
• Kutu Adı: Tecentriq
• Etken Madde Adı: Atezolizumab
• Uygulama Şekli: İntravenöz (IV) infüzyon
• Sınıfı: Anti PD-L1 antikoru, immünoterapötik ajan
• Kategori: İmmün kontrol noktası inhibitörü
• Üretici: Genentech/Roche
• Türkiye Dağıtımı: Roche

1. Erken evre ve metastatik küçük hücreli dışı akciğer kanseri
2. Geniş evre küçük hücreli akciğer kanseri
3. Metastatik hepatoselüler kanser
4. Ürotelyal karsinom
5. Metastatik melanoma ve diğer immünoterapilere uygun kanser türleri

Atezolizumab etken maddeli Tecentriq, çeşitli kanser türlerinin tedavisinde kullanılan bir anti-PD-L1 immün kontrol noktası inhibitörüdür. Bu ilaç, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanıma ve yok etme kapasitesini artırarak tümör büyümesini engeller. Tecentriq, özellikle akciğer, karaciğer, mesane ve diğer belirli kanser türlerinin tedavisinde kullanılır.

PD-L1 inhibitörleri, tümör hücreleri veya tümör mikroçevresi tarafından üretilen Programlanmış Ölüm Ligandı 1 (PD-L1) adlı bir proteini hedef alır. PD-L1, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanımasını engelleyerek tümörlerin büyümesine katkı sağlar. PD-L1 inhibitörleri, bağışıklık hücreleri üzerindeki PD-1 reseptörlerini bloke ederek bu etkileşimi keser ve bağışıklık sisteminin kanser hücrelerine saldırmasını sağlar.

1. PD-L1 Blokajı: Tecentriq, tümör hücrelerinde veya tümör mikroçevresinde bulunan PD-L1 proteinine bağlanır ve bağışıklık hücreleri üzerindeki PD-1 reseptörü ile etkileşimini engeller.
2. Bağışıklık Aktivasyonunu Artırır: Bu blokaj, T hücrelerinin bağışıklık tepkisini artırır ve kanser hücrelerini hedef almasını sağlar.
3. İmmün Escape Mekanizmalarını Aşar: Tümörlerin bağışıklık sisteminden kaçma yollarını kapatarak, immün sistemin etkili bir şekilde çalışmasına yardımcı olur.
4. Tümör Mikroçevresinde Etki: Tecentriq, tümör mikroçevresindeki immün baskılayıcı hücreleri azaltarak antitümör bağışıklık yanıtını güçlendirir.

• 18 Mayıs 2016: Platin bazlı kemoterapiye yanıt vermeyen lokal ileri veya metastatik ürotelyal karsinom için ilk FDA onayı.
• 18 Ekim 2016: Metastatik küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK) onayı.
• 17 Nisan 2017: Gelişmiş mesane kanseri için hızlandırılmış onay.
• 6 Aralık 2018: Avastin ve kemoterapi ile kombinasyon halinde metastatik KHDAK onayı.
• 8 Mart 2019: PD-L1 pozitif metastatik üçlü negatif meme kanseri (TNBC) için Abraxane ile kombinasyon onayı.
• 18 Mart 2019: Geniş evre küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK) için kemoterapi ile kombinasyon onayı.
• 3 Aralık 2019: Abraxane + karboplatin ile metastatik KHDAK onayı.
• 18 Mayıs 2020: Metastatik KHDAK’de ilk basamak monoterapi onayı.
• 29 Mayıs 2020: Hepatoselüler karsinom (HCC) için Avastin ile kombinasyon onayı.
• 30 Temmuz 2020: Gelişmiş melanom için Cotellic ve Zelboraf ile kombinasyon onayı.
• 15 Ekim 2021: Erken evre KHDAK’de adjuvan tedavi onayı.
• 9 Aralık 2022: Alveolar yumuşak doku sarkoması (ASPS) onayı.
• 9 Aralık 2024: Subkutan form (Tecentriq Hybreza) onayı.

Tecentriq’in ülkemizde T.C. ruhsatlı olduğu endikasyonlar:

1. Erken Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri (EE-KHDAK)

• PD-L1 ≥ %50 olan Evre II–IIIA KHDAK, rezeksiyon + platin bazlı KT sonrası adjuvan monoterapi.
• Non-skuamöz tipte EGFR ve ALK negatif olmalı.
• Hastalık nüksü veya kabul edilemez toksisite olmadıkça en fazla 1 yıl kullanım.

2. Metastatik Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri (KHDAK)

a) Önceki tedavi sonrası: ECOG 0–1, EGFR/ALK/ROS negatif, semptomatik beyin metastazı olmayan, 1–2 basamak KT sonrası progresyon gelişen hastalar (progresyona kadar).

b) Monoterapi – 1. basamak: EGFR mutant veya ALK pozitif olmayan, PD-L1 ≥ %50 (TC) veya ≥ %10 (immün hücre), ECOG 0–1, aktif beyin metastazı olmayan hastalar.

c) Nab-paklitaksel + karboplatin – 1. basamak: Yassı hücreli KHDAK’ta EGFR/ALK testi gerekmez. ECOG 0–1, organ fonksiyonları yeterli, aktif beyin metastazı olmayan, EGFR/ALK negatif, immünsüpresif/kortikosteroid almayan metastatik yassı olmayan KHDAK (progresyona kadar). Progresyon sonrası diğer PD-1/PD-L1 inhibitörleri kullanılamaz.

d) Bevacizumab + paklitaksel + karboplatin – 1. basamak: Metastatik yassı olmayan KHDAK, ECOG 0–1, aktif beyin metastazı yok, PD-L1 ≥ %1, EGFR mutant veya ALK pozitif değil. Adjuvan/neoadjuvan sonrası ≥ 6 ay geçmiş olmalı.

3. Küçük Hücreli Akciğer Kanseri (KHAK)

Karboplatin + etoposid ile kombine olarak, yaygın evre KHAK’ta 1. basamak tedavi.

4. Hepatoselüler Kanser (HCC)

Bevacizumab ile kombine, daha önce sistemik tedavi almamış, ECOG 0–1, Child-Pugh A, metastatik/lokorejyonel tedaviye uygun olmayan rezeke edilemeyen HCC.

1. Erken Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri (EE-KHDAK)

• PD-L1 ekspresyonu TC ≥ %50 olan, Evre II–IIIA (TNM 7) KHDAK hastalarında, rezeksiyon + platin bazlı KT sonrası adjuvan monoterapi raporla ödenir.

Açıklama: Non-skuamöz KHDAK’ta EGFR, ALK, ROS negatif raporda belirtilmeli. Skuamöz KHDAK’ta mutasyon testi aranmaz. En fazla 1 yıl kullanım. Neoadjuvan dönemde immünoterapi kullananlarda adjuvan atezolizumab bedeli ödenmez. Adjuvan sonrası metastatik dönemde immünoterapi kullanılırsa bedeli ödenmez.

2. Metastatik KHDAK – Monoterapi (1. Basamak)

• ECOG 0–1, organ fonksiyonları yeterli, aktif beyin metastazı olmayan, eş zamanlı immünsupresif/kortikosteroid almayan, PD-L1 ≥ %50 hastalarda birinci basamak monoterapi raporla ödenir.

Açıklama: Non-skuamöz tipte EGFR, ALK, ROS negatif raporda belirtilmeli. Skuamöz tipte mutasyon testi gerekmez. Maksimum 35 kür (3 haftalık siklus). Adjuvan sonrası metastatik dönemde bedeli ödenmez. Progresyon sonrası diğer immünoterapiler bedeli ödenmez.

3. Metastatik KHDAK – Önceki Tedavi Sonrası

• ECOG 0–1, semptomatik beyin metastazı olmayan, 1–2 basamak KT sonrası progresyon gelişen KHDAK’ta raporla ödenir.

Açıklama: Non-skuamöz tipte EGFR, ALK, ROS negatif raporda belirtilmeli. Skuamöz tipte mutasyon testi aranmaz. Öncesinde/sonrasında başka immünoterapi kullanılmışsa bedeli ödenmez.

4. Yaygın Evre Küçük Hücreli Akciğer Kanseri (KHAK)

• ECOG 0–1, karboplatin + etoposid ile kombine, progresyona veya kabul edilemez toksisiteye kadar raporla ödenir.

Açıklama: Daha önce immünoterapi kullananlarda yaygın evre hastalık döneminde bedeli ödenmez. Progresyon sonrası diğer immünoterapiler ödenmez.

5. Hepatoselüler Kanser (HCC)

• Bevacizumab ile kombine, sistemik tedavi almamış, ECOG 0–1, Child-Pugh A, metastatik/lokorejyonel tedaviye uygun olmayan rezeke edilemeyen HCC’de raporla ödenir.

Açıklama: Atezolizumab sırasında/sonrasında progresyon gelişirse sonraki basamakta immünoterapi bedeli ödenmez.

💵 Fiyat Bilgisi

Temmuz 2025: Tecentriq 1200 mg/20 ml eczane satış fiyatı: 92.271,53 ₺

1. Alternatif İmmün Kontrol Noktası Aktivasyonu: Tümörler, TIGIT, TIM-3 ve LAG-3 gibi yolları aktive ederek bağışıklık sisteminden kaçabilir.
2. Diğer İmmün Kaçış Mekanizmaları: Tümör mikroçevresinde immün yanıtı baskılayan süreçlerin artması.
3. İmmün Baskılayıcı Hücre Artışı: Treg, MDSC ve M2 makrofaj gibi hücrelerin tümör çevresinde artması.
4. Baskılayıcı Molekül Salınımı: TGF-β, adenozin, CSF-1, triptofan metabolitleri gibi moleküllerle bağışıklık tepkisinin zayıflatılması.

Emilim: Düzenli IV uygulama ile kararlı duruma 6–9 haftada ulaşılır.

Metabolizma: Sitokrom P450 ile değil, lizozomal yıkımla parçalanır. Terminal yarı ömrü: 27 gün.

• EE-KHDAK (Adjuvan): 840 mg IV / 2 hf, 1200 mg IV / 3 hf veya 1680 mg IV / 4 hf (1 yıl).
• Metastatik KHDAK (Monoterapi): Aynı doz aralıkları.
• Metastatik KHDAK (Kombinasyon): Paclitaxel, karboplatin ve/veya bevacizumab ile; aynı doz aralıkları.
• KHAK: Karboplatin + etoposid ile, ardından monoterapi; aynı doz aralıkları.
• HCC: Bevacizumab ile; aynı doz aralıkları.
• Melanom: Cobimetinib + vemurafenib ile; aynı doz aralıkları.
• ASPS (Erişkin): Aynı doz aralıkları.
• Pediatrik (≥2 yaş): 15 mg/kg (maks. 1200 mg) IV, her 3 haftada bir.

İmmün aracılı advers reaksiyonlar: Pnömoni, hepatit, kolit, hipofizit, pankreatit, nörolojik bozukluklar, adrenal/tiroid disfonksiyonları görülebilir.

Geçici Durdurma Endikasyonları:

• Derece 2 pnömoni
• Derece 2–3 kolit
• SGOT/SGPT >3× ULN ve ≤5× ULN
• Hipofizit, endokrin bozukluklar (Derece 2–3)
• Derece 2 oküler toksisite
• Derece 2–3 pankreatit
• Derece 3–4 enfeksiyon

Kalıcı Durdurma Endikasyonları:

• Derece 3–4 pnömoni
• SGOT/SGPT >5× ULN
• Derece 4 kolit
• Nöromüsküler sendromlar
• Derece 3–4 oküler toksisite
• Derece 2–4 miyokardit
• Derece 4 nefrit
• Tekrarlayan pankreatit
• Derece 3–4 infüzyon reaksiyonları

İlk infüzyon ≥60 dk, tolere edilirse sonraki infüzyonlar 30 dk’da uygulanabilir.

İzlem: Enfeksiyon belirtileri, tiroid/adrenal fonksiyonlar takip edilmeli.

Doz ayarlaması: Hafif böbrek/karaciğer bozukluğunda gerekmez. Orta-ağır karaciğer bozukluğunda çalışma yok.

Gebelik Kategorisi D: Gebelikte önerilmez.

1. İnfüzyonla İlgili Reaksiyonlar: İnfüzyon sırasında veya sonrasında alerjik reaksiyonlar gelişebilir.
2. Kolon İltihabı (Kolitis): İshal ve karın ağrısı ile karakterizedir.
3. Pnömonit: Nefes darlığı ve öksürük ile ilişkili akciğer iltihabı.
4. Hepatotoksisite: SGOT/SGPT ve serum bilirubin düzeylerinde artışlar.
5. Gastrointestinal Yan Etkiler: Bulantı, kusma, ağız kuruluğu gibi semptomlar.
6. Endokrinopatiler: Hipofizit, tiroid bozuklukları, adrenal yetersizlik, diyabet.
7. Pankreatit: Pankreas iltihabı; serum amilaz/lipaz düzeylerinde artış.
8. Nörolojik Toksisite: Nöropati, miyozit, myastenia gravis, Guillain-Barré sendromu, meningoensefalit.
9. Kas-İskelet Semptomları: Eklem ağrıları, oligoartrit, poliartrit, tendinit, polimiyalji romatika, kas ağrıları.
10. Enfeksiyonlar: Sepsis, herpes ensefaliti, mikobakteriyel enfeksiyonlar.
    Tüm derecelerde enfeksiyonlar hastaların %38’inde; derece ≥3 enfeksiyonlar %11 oranında görülmüş, en yaygın sebep üriner sistem enfeksiyonları olmuştur.
11. Oküler Toksisite: Gözle ilgili toksisite semptomları.
12. Deri Reaksiyonları: Makülopapüler döküntü, eritem, dermatit, kaşıntı.
13. Yorgunluk ve Genel Semptomlar: Halsizlik (asteni), iştahsızlık (anoreksi), yorgunluk.