Alkol, Yeni Sigara Olma Yolunda!
Alkol, Dünya Genelinde Yıllık 740 Bin Kanser Tanısına Yol Açıyor
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, 2020 yılında dünya genelinde 740 bin kanser vakası alkol tüketimiyle bağlantılıydı. En çok etkilenen bölgelerden biri Avrupa olup, vakaların neredeyse dörtte biri burada görüldü. Araştırmalar, hafif veya orta düzeyde alkol tüketiminin bile meme, karaciğer, kolon ve ağız kanseri riskini artırdığını gösteriyor.
2013 yılında, İrlanda Sağlık Bakanlığı alkol kullanımını ve zararlarını azaltmak amacıyla bir dizi tedbir önerdiğinde, ülke dünyada kişi başına yıllık 14 litre saf alkol tüketimiyle en yüksek oranlardan birine sahipti.
Bu oran 2023'te kişi başına 9,9 litreye düşmüşken, yapılan anketler 15 yaş ve üzerindeki nüfusun neredeyse %15'inin alkol kullanımı bozukluğu yaşadığını ortaya koydu. 15-24 yaş grubunda ise oranlar çok daha yüksek; erkeklerde %37, kadınlarda ise %38.
2018 yılında İrlanda, alkol tüketimini ve zararlarını azaltmayı, çocuklar ve gençler arasında alkol kullanımını ertelemeyi ve alkol arzı ile fiyatlarını düzenlemeyi amaçlayan Kamu Sağlığı Alkol Yasasını kabul etti. Ancak yasalaşmadan önce, 31 önerinin birçoğu zayıflatıldı. Yine de etiketleme zorunluluğu, ikinci derecedeki mevzuatın etiketin şekli, boyutu ve ölçüleri hakkında geçmesiyle birlikte, yasaya zarar görmeden geçti.
2026 yılından itibaren İrlanda, alkol üreticilerinden alkol ürünleri üzerinde kapsamlı uyarılar vermelerini yasal olarak zorunlu kılan dünyadaki ilk ülke olacak. Bira, şarap ve likörler, "ALKOL VE FATAL KANSERLER ARASINDA DİREKT BİR BAĞLANTI VARDIR" ve "ALKOL TÜKETİMİ KARACİĞERİ KANSERİNE NEDEN OLUR" şeklinde kırmızı büyük harflerle bir etiket taşımak zorunda olacak.
Şiddetle Savunulan Bir Kazanım
Alkolle Mücadele İrlanda'nın CEO'su Dr. Sheila Gilheany'ye göre, etiketleme "büyük bir zafer" çünkü 60 farklı kuruluş, Alkol Sağlık İttifakı altında bir araya gelerek bu konuda büyük bir mücadele verdi.
Dr. Sheila Gilheany:
“Alkol, süt ve su gibi diğer maddelere tabi olan aynı düzenlemelere sahip olmayan tek madde. Tamamen düzenlenmemiş. Etiketleme, İrlanda için ve dünya çapında bir kazanım ve dönüm noktası çünkü kapsamlı bir şekilde yapılıyor.”
“Tüketici, riskleri bilme hakkına sahiptir, ancak endüstri bu riskleri küçümsemeye ve var olmadığını ya da karmaşık olduğunu iddia etmeye çalışıyor. Bir etiketin zorunlu hale gelmesi, endüstrinin pazarlama gücünden biraz alıp bunu hükümetin eline veriyor.”
Etiketleme, İrlanda'nın yavaşça uygulamaya koyduğu daha geniş bir müdahale paketinin bir parçasıdır. Örneğin, 2018 yılından bu yana, ülke alkol reklamlarını sınırlamak için mütevazı adımlar atmış; okullardan ve oyun alanlarından 200 metre yakınındaki reklamlara yasak getirilmiş ve toplu taşımada reklamlar yasaklanmıştır. Buna karşılık, sıfır alkol içeren pazarlamanın yaygınlaşması gözlemlenmiştir.
Kanserle İyi Bilinen Bir Bağlantı, Ama Hala Az Bahsedilen Bir Konu
Yaklaşık 40 yıl önce, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) alkolün insanlarda karsinojen olduğunu belirlemiş ve o zamandan bu yana yapılan araştırmalar, alkolü meme, karaciğer, ağız, kolon ve boğaz kanseriyle ilişkilendiren bu görüşü desteklemeye devam etmiştir.
2020 yılında, dünya çapında 740 bin kanser vakasının alkol kullanımı nedeniyle oluştuğu tahmin edilmiştir, bunun neredeyse dörtte biri Avrupa'da görülmüştür. 2023'te DSÖ ve Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı, şu açıklamayı yaptı: "Hafif veya orta dereceli alkol tüketiminin kanser riskini artırdığına dair net bir kanıt vardır. Kanserler için hiçbir güvenli alkol tüketim miktarı belirlenemez."
Avustralya, Melbourne Üniversitesi'nden Paula O’Brien, alkol ile kanser arasındaki bağlantının uzun zamandır iyi bir şekilde kurulduğunu, ancak halkın bu konuda çok az bilgiye sahip olduğunu belirtti:
“Alkol ile kanser arasındaki bağlantı çok iyi kurulmuş olmasına rağmen, bu konu sağlık kampanyalarının konusu olmamış ve hükümetler tarafından üzerine gidilmemiştir.”
İrlanda'nın Adımı ve Dünyaya Etkisi
Dr. Sheila Gilheany, “Alkol, süt ve su gibi diğer maddelere tabi olan aynı düzenlemelere sahip olmayan tek madde; tamamen düzenlenmemiş” diye belirtti.
Alkol etiketleme konusunda İrlanda'nın uzun süredir verdiği mücadelenin ardından şu soru ortaya çıkıyor: Alkol ile kanser arasındaki bağlantı bu kadar netken, neden bu konuda eylemler bu kadar yavaş ilerledi?
DSÖ'de alkol etiketleme konusunda danışmanlık yapan Dr. Daša Kokole, alkol üreticilerinin karşıtlığının, alkol politikalarının geliştirilmesinde "büyük bir engel" oluşturduğunu söyledi. Ancak son yıllarda giderek daha fazla ülke, alkolün kanser risklerine dikkat çekiyor.
Gilheany, Norveç'in alkolle ilgili “önderlik” yaklaşımına dikkat çekiyor. Norveç, düşük riskli alkol tüketim sınırları belirlemenin yerine, alkol reklamlarını yasaklamış ve sıfır alkol tüketimi hedeflenmiştir.
Alkol Tüketiminde Değişim
Alkol endüstrisinin yeni pazarlara odaklanması, özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde, alkolle ilgili düzenlemelerin genellikle eksik olduğu yerlerde, endişe verici bir eğilim oluşturuyor. Kokole, bu durumun ülkeler için bir uyarı işareti olması gerektiğini vurguluyor.
Ancak uzmanlar, İrlanda'nın alkol uyarılarının etkisinin, sadece kendi sınırlarıyla kalmayıp, dünya çapında etkiler yaratacağını belirtiyor.
Dr. Paula O'Brien, "Bir ülke bunu yaparsa, diğerleri de takip edecektir… Araştırmalar, alkol konteynerlerinde uyarılar bulunan yerlerde, tüketicilerin ürüne ilişkin daha katı düzenlemelere daha açık hale geldiğini göstermiştir. Kamu sağlığı, küçük adımlarla ve toplumun düzenlemelere ne kadar dayanabileceğiyle ilgilidir" diye ekledi.
Is Alcohol the New Tobacco? - Medscape - February 11, 2025.
