Ameliyat Sonrası Abemasiklib Genel Sağkalımı Anlamlı Artırıyor: monarchE 7 Yıl Sonuçları
Meme kanseri tedavisinde uzun süredir beklenen bir dönüm noktası yaşandı. 17 Ekim 2025'te Annals of Oncology dergisinde yayımlanan ve ESMO 2025 Kongresinde sunulan monarchE çalışması, ameliyat sonrası iki yıl boyunca verilen abemasiklib (Yulareb) + endokrin tedavinin (ET) yalnızca ET’ye kıyasla yaşam süresini anlamlı şekilde uzattığını gösterdi.
FDA Onayları: Ne Zaman ve Hangi Sonuçlarla?
12 Ekim 2021 — FDA, monarchE ara analizlerine dayanarak abemasiklib + ET’yi yüksek nüks riskli (lenf nodu pozitif) ER+/HER2− erken evre meme kanserinde adjuvan kullanım için onayladı. O dönemde Ki-67 ≥ %20 şartı aranıyordu. Bu, adjuvan evrede onay alan ilk CDK4/6 inhibitörü oldu.
3 Mart 2023 — FDA, takip eden monarchE verileriyle onayı genişletti ve Ki-67 koşulunu kaldırdı. Artık yüksek risk; ≥4 patolojik aksiller lenf nodu ya da 1–3 nod + derece 3 ve/veya tümör ≥5 cm ölçütleriyle tanımlanıyor.
Neden Önemli?
Meme kanseri, kadınlarda en sık görülen kanser türüdür ve olguların yaklaşık üçte ikisi hormon reseptörü pozitif (ER+) ve HER2-negatif tiptedir. Bu grup hastalar genellikle daha yavaş seyirli bir hastalığa sahip olsalar da, nüks/tekrar riski yıllar boyunca devam eder. Bu nedenle, ameliyat sonrası uygulanan uzun süreli endokrin tedavi (ET) yaşamı uzatmanın temel dayanağı olmuştur.
Ancak geçmiş 20 yıl boyunca — tamoksifen, aromataz inhibitörleri ve over baskılama gibi tedavilerle elde edilen tüm ilerlemelere rağmen — ameliyat sonrası evrede genel sağkalımı (OS) artıran yeni bir ilaç ortaya çıkmamıştı. İşte monarchE çalışması bu tabloyu değiştiren ilk büyük adım oldu.
Çalışma, yüksek riskli erken evre meme kanserli (örneğin lenf nodu tutulumu veya yüksek dereceli tümör) hastalarda, iki yıllık abemasiklib + ET kombinasyonunun yalnız ET’ye göre yaşam kaybı riskini %15.8 oranında azalttığını ve bu etkinin tedavi bitiminden yıllar sonra bile devam ettiğini gösterdi.
Bunun anlamı şu: Abemasiklib, hastalık ameliyatla temizlendikten sonra geride kalabilecek mikroskobik kanser hücrelerini erken dönemde baskılayarak “sessiz” bir koruma sağlıyor. Bu kalıcı etki, bilim dünyasında “carry-over effect” yani taşıma etkisi olarak tanımlanıyor — tedavi bittikten sonra bile faydanın devam etmesi anlamına geliyor.
Kısacası, monarchE sadece bir ilaç çalışması değil, meme kanseri tedavisinin evriminde yeni bir dönüm noktasıdır. Adjuvan tedavide ilk kez bir CDK4/6 inhibitörünün yaşam süresini uzattığı kanıtlanmıştır — bu da gelecekte daha kişiselleştirilmiş, biyolojik olarak hedefe yönelik yaklaşımların önünü açıyor.
Çalışma Nasıl Yapıldı?
monarchE çalışması, 5.600’den fazla hastanın katıldığı büyük bir araştırmadır. Tüm hastalar meme kanseri ameliyatı sonrası standart hormon tedavisi (ET) alırken, bir grup ek olarak 2 yıl boyunca abemasiklib kullandı.
- Kimler dahil edildi? Lenf nodu tutulumu olan veya tümörü büyük/hızlı çoğalan (derecesi yüksek) ER+/HER2– meme kanseri hastaları.
- Takip süresi: 7 yıla kadar. Hastaların hastalıksız yaşam süresi, uzak yayılım ve yaşam süresi ölçüldü.
Bu tür “adjuvan” çalışmalar, ameliyat sonrası geride kalabilecek mikroskobik hücrelerin ortadan kaldırılıp nükslerin engellenip engellenmediğini anlamak için yapılır. Çünkü meme kanserinin bu tipi bazen yıllar sonra bile geri dönebilir.
📈 Çalışmanın Sonuçları Ne Diyor?
1️⃣ Yaşam Süresi (OS)
Abemasiklib + ET kullanan kadınlarda yaşam kaybı riski %15.8 azaldı. 7 yıl sonunda her 100 hastadan yaklaşık 87’si hayattaydı. Sadece ET alanlarda bu oran 85’ti. İlk bakışta fark küçük görünse de, bu tür yavaş seyirli kanserlerde 2 puanlık fark bile yüzlerce kadının hayatına karşılık gelir.
2️⃣ Hastalığın Geri Gelmemesi (IDFS ve DRFS)
Abemasiklib, sadece yaşam süresini değil, hastalığın tekrar etme olasılığını da azaltıyor. 7 yıl içinde hastalığın yeniden ortaya çıkmama oranı %77.4’e yükseldi (yalnız ET’de %70.9).
Ayrıca, uzak organlara (örneğin kemik, karaciğer veya akciğere) yayılım riski de anlamlı biçimde azaldı. Bu farklar sadece sayılar değil, uzun vadede metastazların önlenmesi anlamına geliyor.
3️⃣ Güvenlik
İki yıllık tedavi sürecinde ishal, yorgunluk, hafif beyaz kan hücresi düşüklüğü gibi yan etkiler görülebilir, ancak bu etkiler genellikle doz ayarlamasıyla kontrol altına alınabiliyor. Uzun vadede kalıcı ya da yeni bir yan etki bildirilmedi.
Bu Bulgular Ne Anlama Geliyor?
Abemasiklib, meme kanseri tedavisinde yeni bir dönemi başlatıyor. Çünkü bugüne kadar ameliyat sonrası dönemde hiçbir CDK4/6 ilacı yaşam süresinde artış gösterememişti.
Bu sonuçlar, hastalık mikroskobik düzeydeyken yani henüz vücutta yayılmadan müdahale etmenin kalıcı bir avantaj sağladığını ortaya koyuyor. Bilim insanları bu durumu “carry-over effect” (taşıma etkisi) olarak adlandırıyor: tedavi bitse bile faydanın yıllarca sürmesi.
Hastalar İçin Ne Anlama Geliyor?
- Kimler için? Lenf bezlerine sıçramış veya hızlı çoğalan (yüksek dereceli) hormon pozitif, HER2-negatif meme kanserli hastalar için uygundur.
- Nasıl kullanılıyor? Günde 2 kez ağızdan alınır. Hormon tedavisine 2 yıl süreyle eklenir.
- Amacı nedir? Ameliyat sonrası dönemde, vücutta kalmış olabilecek kanser hücrelerinin yeniden çoğalmasını engellemek.
- Yan etkiler nasıl yönetiliyor? Doktorlar ilaç dozunu ayarlayabilir veya kısa süreli ara verebilir. Çoğu hasta tedaviyi sürdürebilir.
- Takip neden önemli? Tedavi boyunca kan sayımı ve karaciğer testleri düzenli yapılmalıdır. Bu, hem güvenlik hem de etkinlik için önemlidir.
DROZDOGAN Akademi Yorumu
ESMO 2025, adjuvan CDK4/6 inhibitörlerinin tarihindeki en güçlü dönemeçlerden birine sahne oldu. NATALEE çalışmasının 5 yıllık sonuçları, ribosiklib (400 mg, 3 yıl) + aromataz inhibitörü tedavisinin, yalnız hormon tedavisine kıyasla invaziv hastalıksız sağkalımı (iDFS) anlamlı biçimde artırdığını gösterdi. Üstelik bu fark, tedavi tamamlandıktan iki yıl sonra bile korunuyordu — yani “3 yıl tedavi, 5 yıl etki” paradigması artık bilimsel olarak da doğrulandı.
Bu veriler, monarchE ve NATALEE çalışmalarının birlikte ortaya koyduğu bir gerçeği vurguluyor: erken evrede CDK4/6 baskılanması, mikrometastatik hastalığı kontrol altına alarak uzun dönemli fayda sağlıyor. Böylece abemasiklib ve ribosiklib, ameliyat sonrası dönemde kalıcı biyolojik sessizlik hedefinin sembolü hâline geliyor.
Ancak bilimsel başarıların yanında, pratikte göz önünde bulundurulması gereken önemli noktalar var. Ülkemiz özelinde, maliyet, izlem yükü ve yaşam kalitesi parametrelerinin birlikte değerlendirildiği farmakoekonomik analizlerin yapılması kritik öneme sahip. Çünkü 2–3 yıl süren bu tedaviler; sık poliklinik ziyaretleri, laboratuvar testleri ve kardiyak takipler gerektiriyor.
Bu nedenle, elde edilen sağkalım kazancının, toksisite yükü, hasta uyumu ve sağlık kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı ile dengelenmesi gerekiyor. Türkiye’de, sosyoekonomik koşullar ve olası genetik farklılıklar da hesaba katılarak hasta-merkezli gerçek yaşam verilerine dayalı çalışmalar planlanmalıdır.
Sonuç olarak, hem abemasiklib hem ribosiklib adjuvan alanda umut verici bir geleceği temsil ediyor. Ancak gerçek değerleri, yalnız klinik etkinlikte değil; aynı zamanda uzun vadeli yaşam kalitesi, erişilebilirlik ve sağlık ekonomisi dengesi içinde belirlenecek. Önümüzdeki yıllar, bu ilaçların sadece biyolojik değil, sosyal faydasının da ölçüleceği bir dönemi başlatıyor.
📚 Kaynak
- Johnston SRD, et al. monarchE: Primary overall survival (OS) results of adjuvant abemaciclib + endocrine therapy (ET) for HR+, HER2-, high-risk early breast cancer (EBC). ESMO Congress 2025 – LBA13.
