Kanser hastalarının %60'ı hastalığının herhangi bir döneminde ağrı yaşamakta ve bu kişilerinde yaklaşık %50’sinde ağrı tedavisi yeterli düzeyde olmamaktadır. Ağrı sorununu çözecek çok sayıda seçenek olmakla birlikte kanserde ağrı konusunun yeterince ele alınmaması, dünya genelinde bir sorundur. Mevcut engellere ek olarak ABD'de opioid krizi (narkotik ağrı kesicilerin suistimali) nedeniyle, ağrı tedavisine ilaç dışı yaklaşım arayışı artmıştır. Bu da akla ilk olarak akupunkturu getirmektedir: tümörün kendisine bağlı olmayan kronik ağrılarda etkinliği, aromataz inhibitörlerine bağlı eklem ağrısında etkinliği, kanserde ağrı ve analjezik yükünü azalttığına dair orta düzeyde kanıtlar akupunkturun yükselişinde belirleyici kanıtlardır.
ASCO 2020 Sanal Kongresi'den sunulan dikkat çekici bir çalışmada, kanser tedavisi tamamlanan ve kronik kas iskelet sistemi ağrısı olan hastalarda elektroakupunktur ve kulak akupunkturu, standart ağrı tedavisi ile karşılaştırıldı.
Kanserin türüne bakılmaksızın, tedavisi tamamlanalı en az 1 ay olmuş, 3 aydan uzun süredir kas iskelet sistemi ağrısı çeken, son 1 haftada ağrı skoru ≥4 (0-10) olan hastalar çalışmaya alındı. İnflamatuar artrite yönelik tedavi gerektiren hastalar, fantom tipte ekstremite ağrısı olanlar, üzerinde implante edilmiş pilli cihaz taşıyan hastalar dahil edilmedi. Hastaların tedavi yanıtları 12 hafta sonra 11 bölümlük kısa ağrı ölçeği (Brief Pain Inventory) ile değerlendirildi. Mental ve fiziksel sağlık değerlendirmesi için ise PROMIS ölçeği kullanıldı.
Çalışmaya dahil edilen 360 hastadan 145’i elektroakupunktur grubuna (137’si 12 haftayı tamamladı), 143’ü kulak akupunkturu grubuna (135’i 12 haftayı tamamladı), 72’si kontrol grubuna (68’i 12 haftayı tamamladı) alındı.
Sonuçlar
- Ağrının başlangıçtan beri süregeldiği zaman 5.3 ± 6.5 yıl (ortalama ± standart sapma), kanser tanısından beri geçen zaman 6.2 ± 6.7 yıl bulundu.
- Hastaların %70’ i kadın, %30’u erkek, % 46’sı meme kanseri, %14’ü lenfoma, %12’si birden fazla türde kanser, %11’i prostat, % 17’si diğer kanserlerdi.
- Ağrı şiddetinde elektroakupunktur ile 1,9 ve kulak akupunkturu ile 1,6 puan azalma oldu ve bu değerleri istatistiki olarak anlamlı idi. Kulak akupunkturu ağrıyı azaltmada daha etkisiz bulunmadı.
- Ayrıca elektroakupunktur ve kulak akupunkturu kontrol grubuna göre fonksiyonel, fiziksel ve mental durumda anlamlı düzeyde iyileşme sağladı.
- Her 2 grupta tedavi yan etkileri hafif düzeydeydi. Tedaviyi bırakma; elektroakupunktur grubunda sadecev1 kişi ile en azdı. Kulak akupunkturu grubunda ağırlıklı olarak kulakta rahatsızlık hissi nedeniyle tedaviyi bırakma oranı %11,2 bulundu.
Bu çalışma bize ne ifade ediyor?
Tek merkezli bir çalışma oluşu ve uygulamaların tecrübeli akupunkturistler tarafından yapılmış olması çalışmanın kısıtlılığı; farklı grup hastalardan oluşan en geniş onkoloji akupunktur çalışması oluşu çalışmanın güçlü yönüdür.
Sonuç olarak bu çalışma ile kanserden sağkalımı sağlanan ve kronik kas iskelet sistemi ağrıları olan hastalarda, hem elektroakupunkturun hem kulak akupunkturunun ağrıyı azaltmada etkili olduğu, elektroakupunkturun istenmeyen etkiler ve tedaviye devam edilebilirlik önünden daha üstün olduğu ortaya koyuldu. Bu sonuçlar doğrultusunda ağrısı yeterli düzeyde giderilemeyen onkoloji hastalarında akupunktur uygulamaları önerilebilir.
