Meme kanseri, her yıl 2 milyondan fazla yeni vaka ile dünya genelinde en yaygın görülen kanser türüdür ve erken teşhis ve etkili tedavi yöntemleri, hastaların yaşam sürelerini ve yaşam kalitelerini önemli ölçüde artırabilir. Son zamanlarda yapılan bir araştırma, cerrahi öncesi peritumoral (tümör çevresine) lidokain enjeksiyonunun, meme kanseri hastalarının yaşam sürelerini ve hastalıksız yaşam sürelerini iyileştirdiğini ortaya koymuştur. Bu yazıda, söz konusu çalışmanın detayları ve sonuçlarına değinilecektir.
Meme kanseri evreleri hastalığın yayılım derecesine göre belirlenir ve bu da tedavi seçeneklerini etkiler. Ameliyat edilebilir evreler, erken dönem meme kanseri olarak kabul edilen evre 1 ve evre 2'dir. Evre 3 ve 4'teki hastalar genellikle öncelikle sistemik tedavi alır ve daha sonra cerrahi müdahale düşünülür. Dünya genelinde meme kanseri vakalarının yaklaşık olarak %60-70'inin erken dönemde (evre 1 ve evre 2) teşhis edildiği tahmin edilmektedir.
6 Nisan 2023'te Journal of Clinical Oncology dergisinde yayımlanan araştırmada, neoadjuvan (ameliyat öncesi) tedavi almadan tanı sonrası direkt ameliyat edilen meme kanserli hastalarda, cerrahiden hemen öncesi tümör çevresine lidokain enjeksiyonu ile hastalıksız yaşam süresi ve genel yaşam süresi (overall survival= OS) önemli ölçüde arttığı gösterildi.
Lidokain ve Kanser
Lidokain, amidlere ait olan ve lokal anestezik etkisi nedeniyle yaygın olarak kullanılan bir ilaçtır. Başlangıçta 1943 yılında İsveçli bilim adamı Nils Löfgren tarafından sentezlenen lidokain, öncelikle ağrıyı geçici olarak hafifletmek amacıyla kullanılır. Diş hekimliği, küçük cerrahi işlemler ve bazı tıbbi girişimlerde lokal anestezi sağlamak için enjekte edilebilir veya krem ve sprey formunda kullanılabilir. Ayrıca, aritmilerin (düzensiz kalp atışları) tedavisinde antiaritmik olarak da kullanılabilir.
Kanser araştırmalarında lidokainin kullanımı, daha yakın zamanlarda yapılan çalışmalarla artmıştır. Lidokainin antitümöral etkileri üzerine yapılan araştırmalar, bu ilacın kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engellemeye yardımcı olabileceğini göstermektedir. Meme ve akciğer kanseri hücreleri üzerinde yapılan çalışmalar, lidokainin programlanmış hücre ölümü (apoptozis) süreçlerini aktive ederek ve hücrelerin azaltarak azaltarak antitümöral etkisini göstermiştir.
Bununla birlikte, lidokainin kanser araştırmalarındaki kullanımı hala nispeten yenidir ve daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir. Kanser hastalarında cerrahi öncesi ve sonrası dönemde lidokain kullanımının etkilerini daha iyi anlamak için klinik çalışmalar devam etmektedir. Bu çalışmalar, lidokainin kanser tedavisindeki potansiyel yararları ve etkinliği hakkında daha fazla bilgi sağlayacaktır.
1500 Hastayı Kapsayan Çalışma
Açık etiketli, randomize, faz 3 klinik çalışmada, araştırmacılar, erken evre meme kanseri cerrahisinde tümörü çıkarmadan 7-10 dakika önce uygulanan lokal anestezi enjeksiyonlarının potansiyel antimetastatik etkileri incelendi.
Hindistan'da 11 merkezde gerçekleştirilen bu çalışmaya, 1583 değerlendirilebilir meme kanserli hasta dahil edildi ve hastalar iki gruba ayrıldı; cerrahi öncesi tümör çevresine 0.5% lidokain enjeksiyonu alanlar (786 hasta) ve almayanlar (797 hasta). Başlangıçtaki karakteristikler iki grup arasında dengeliydi.
- Ortalama takip süresi 69 aydı ve çalışmanın birincil sonlanım noktası hastalıksız yaşam süresiydi (disease free survival= DFS). Lidokain alan hastaların 5 yıllık DFS oranı %86,6 ve lidokain almayan hastaların oranı %82,6 idi (hazard oranı [HR], 0.74; %95 CI, 0.58-0.95; P =.017).
- 5 yıllık lokal ve bölgesel tekarlama oranı, lidokain alanlar için %3,2 ve kontrol grubu için %4,1 idi (subdistribution HR [SHR], 0.69; %95 CI, 0.42-1.13).
- 5 yıllık uzak tekrarlama oranı sırasıyla %8,1 ve %10,9 idi (SHR, 0.74; %95 CI, 0.54-1.01).
- 5 yıllık genel yaşam süresi oranı, lidokain alan hastalar için %90,1 ve lidokain almayan hastalar için %86,4 idi (HR, 0.71; %95 CI, 0.53-0.94; P =.019).
Lidokain ile ilişkili herhangi bir yan etki gözlenmedi.
Sonuç olarak, meme kanseri cerrahisi öncesi tümör çevresine lidokain enjeksiyonunun hastalıksız yaşam süresi ve genel yaşam süresi üzerinde olumlu etkileri olduğu gösterilmiştir. Bu çalışma, cerrahi sırasında ve sonrasında uygulanan tedavilerin, kanser hastalarının yaşam sürelerini ve yaşam kalitelerini önemli ölçüde etkileyebileceğini göstermektedir. Bu nedenle, gelecekteki çalışmaların, erken dönem meme kanseri hastalarının tedavisi için benzer girişimlerin keşfini ve etkinliğini değerlendirmeye odaklanması gerekmektedir. Bu tür yaklaşımlar, meme kanseri hastalarının yaşam sürelerini ve yaşam kalitelerini daha da artırmaya yönelik önemli adımlar olarak görülebilir.
