Meme kanseri ameliyatından sonra uzun süren ameliyat yerinde ağrı neden olur?

Amerikan Tabipler Birliği dergisinde yayınlanan habere göre, meme kanseri ameliyatı olan kadın hastaların yarısından fazlasında 1 yıl sonra devam eden ağrı olduğu tespit edildi.

Erken evre meme kanserinin tedavisinde ameliyat vazgeçilmez ve en önemli tedavi seçeneğidir. Ameliyat sonrası riski yüksek olan hastalara kemoterapi ve radyoterapi koruyucu amaçlı uygulanır. Bu tedaviler sonrası hastaların büyük bir bölümünde ameliyat oldukları göğüs bölgesinde kısa veya uzun süreli ağrı gözlenir. Bu grup hastaları en çok rahatsız eden şey ise, bu ağrının hastalık yenilemesine ait bir bulgu olabileceğidir. Doktorlar ise bu ağrıyı açıklamakta çoğu zaman zorlanmakta ve bu durum meme kanseri tedavisi görmüş hastalarda çoğunlukla kaotik bir duruma yol açmaktadır. İyileşmiş meme kanserli hastalarda önemli bir problem olarak karşı karşıya gelinen ve hastaların hayatlarını etkileyen bu sıkıntıyı giderecek ciddi bilimsel kanıtlar yokken yapılan bu çalışma konuya ışık tutmuştur.

Finlandiya, Helsinki Üniversitesi Merkez Hastanesinde çalışan bilim insanları tarafından yapılan çalışmada, 2006-2010 yılları arası tek taraflı ve yayılım göstermemiş meme kanseri olan 75 yaşından genç 860 kadın hasta gözlenmiştir. Katılımcılar, meme koruyucu ameliyat veya koltukaltı ameliyatı ile birlikte mastektomi (memenin tamamen veya kısmen alınması) uygulanmış, ameliyat sonrası kronik ağrısı olan ve bölgesel meme kanseri tedavisi görmüş kadınlardan oluşmuştur. Araştırmada, meme kanserinde bölgesel tedavi ve ameliyat sonrası kronik ağrının şiddeti ve tekrarlama sıklığını etkileyen faktörler incelenmiştir. Meme kanseri olup cerrahi öncesi tümör küçültücü kemoterapi tedavisi (neoadjuvan) görmüş veya meme rekonstrüksiyon ameliyatı olmuş ya da meme kanseri olmayan kadınlar araştırmanın dışında bırakılmıştır.

Çalışmada kadınların %73’ü radyoterapi görürken, %57’si kemoterapi tedavisi almıştır. Araştırma sonunda katılımcıların yaklaşık %34’ünde ameliyattan 12 ay sonra hiç ağrı görülmemiştir. Bunun yanında, katılımcıların %50’sinde hafif ağrı tespit edilirken, %16’sında orta ve şiddetli ağrı gözlenmiştir.

Araştırmada, hastaların çoğunda ağrının hafif olduğu tespit edilmiştir. Şiddetli ağrısı olan ve agresif tedavi uygulanan hasta sayısının çok daha az olduğu görülmüştür. Tedaviden 1 yıl sonra ağrıya neden olan faktörlerin hastaya ve aldığı tedaviye bağlı faktörlerden olduğu saptanmıştır. Ameliyattan önce kronik ağrısı olan hastalar, koltukaltı lenf bezleri alınan hastalar, ameliyat öncesi depresyonu olan hastalar, kemoterapi ve radyoterapi uygulanan hastalarda ağrı anlamlı oranda fazla gözlenmiştir.

Elde edilen bu bulgular, meme kanseri tedavisi akabinde devam eden ağrıyı önlemek için yeni stratejiler geliştirmek adına yararlı olabileceğini düşündürmektedir. Devamlı ağrısı olan hastaları değerlendiren doktorların hastaya ait ağrı geçmişini ve etkileyen diğer faktörleri göz önünde bulundurması ve hastalarda gözlenen birçok risk faktörünü araştırması gereklidir.

Meme kanseri hastaların %65’inin ameliyat sonrası sıkıntı içinde olduğu gözlenmektedir. Bu nedenle, meme kanseri teşhisi sonrası ameliyat olan hastalarda ağrı gelişimini önlemek ileride yapılacak çalışmalar için öncelikli bir konu olmalıdır. Bu konuda yapılacak kapsamlı araştırmalar, hastalarımızın sıkıntılarına yönelik geliştirilecek stratejilere katkı sağlayacaktır. Hastalarımızda bilmelidir ki, bu ağrılar sıklıkla görülmektedir ve çoğunlukla kanserin yenilemesiyle ilişkili değildir. Ancak, böyle bir ağrı ile karşılaştığınızda mutlaka doktorunuzla görüşmeli ve ağrı tedavisi ile ilgili olası seçenekleri öğrenmelisiniz.