
Tansiyon ve kalp ritmi kontrolü için sık kullanılan beta bloker ilaçlar yumurtalık kanseri tedavisine katkı sağlayarak yaşam süresini uzatabilir mi?
Beta bloker olarak adlandırılan yüksek tansiyon ve kalp ritmi düzenleyici ilaçlarının yumurtalık (over) kanserli hastalarda yaşam süresini uzattığına dair çarpıcı bir gözlemin sonuçları Amerikan Kanser Derneği tarafından yayınlanmıştır.
Bayanlarda en sık rastlanan kanser türlerinden biri olan yumurtalık (over) kanserinde, yeni kemoterapi ilaçları, hedeflenmiş tedaviler ve her ne kadar şu an aktif kullanamasak da onkolojinin ışıldayarak geleceği aydınlatan yüzü immünoterapilerle elimizin eskisine kıyasla çok daha güçlüdür. Bugünkü yazımızda, yumurtalık kanserli hastalara uygulanan ve başarıyı grafiği gittikçe artan bu tedavilere yardımcı olabilecek bir çalışmanın sonuçlarını sizlerle paylaşacağız. Bu çalışmaya göre tıpta çok yaygın kullanılan beta bloker ilaçları, yumurtalık kanserli hastalara fayda sağlayabilir. Bu beta bloker ilaçların ne olduğunu gelin birlikte inceleyelim.
Damar sertliği geliştiğinde veya bazı hastalık durumlarında sempatik sinir sistemimiz aktive olarak kalbimize daha fazla çalışması için adrenalin gibi hormonlar aracılığıyla uyarılar gönderir. Bu uyarılar kalpteki beta reseptörler tarafından algılanır ve kalbin atışı hızlanır. Yüksek tansiyona neden olan damar sertliği, ritim bozukluğu veya çarpıntı durumlarında sıklıkla tercih edilen beta blokerler (beloc, vasoxen, dilatrend, dideral, concor, tensinor v.s.) kalpteki beta reseptörleri bloke ederek kalbin telaşlı çalışmasının önüne geçer. Bunu kalp atışını yavaşlatarak ve kalp kaslarının daha etkili kasılmasını sağlayarak yerine getirir.
Geçtiğimiz günlerde Amerikan Kanser Derneği tarafından yayınlanan bir çalışmada, uzun süreli sempatik sinir sistemi aktivasyonunun yumurtalık kanseri gelişiminde ve yayılımında etkisi olup olmadığı sorgulanmıştır. Araştırmaya yaş ortalaması 63 olan (21-93 yaşları arası) yumurtalık kanserli 1425 kadın katılmış, bu kadınların 269’unun kemoterapi yanında, diğer ek hastalıkları sebebi ile beta bloker ilaç kullandıkları gözlenmiştir. Çalışmada kemoterapi tedavisi süresince kalp ve/veya tansiyon hastalığına bağlı beta bloker ilaç kullanan yumurtalık kanseri hastalarında yaşam süresinin yaklaşık 48 ay olduğu gözlenirken, buna karşılık sadece kanser tedavisi gören hastalarda yaşam süresi ortalama 42 ay olarak tespit edilmiştir. Bununla birlikte, detaylı analiz yapıldığında kalbe özgü olmayan (nonselective) beta blokerler kullanan hastalarda genel yaşam sürelerinin belirgin olarak daha uzun olduğu (95 ay) tespit edimiştir. Kalbe özgü olmayan beta blokerler en sık tercih edilen tansiyon ve ritim düzenleyici ilaçlardır (beloc, dideral gibi). Bu çalışma bize sempatik sinir sisteminin anormal ve uzun süreli aktivasyonunun baskılanmasının yumurtalık kanseri tedavisinde faydalı olabileceğini düşündürmüştür.
Değerli dostlarım, yumurtalık kanserinde tedaviye katkı sağlayacak ve yaşam süresini uzatacak bu gibi yeni araştırmaların sonuçları umut vericidir. Ancak özellikle bu tür kalp ve damar üzerine etkili ilaçların doktor tavsiyesi olmadan alınmaması dikkat edilmesi gereken önemli bir noktadır.
Jack L. Watkins PharmD, Premal H. Thaker MD, Alpa M. Nick MD.
Clinical impact of selective and nonselective beta-blockers on survival in patients with ovarian cancer.
Cancer. 2015 Aug 24. doi: 10.1002/cncr.29392.