70 Yaş Üzeri Kadınlarda Mamografi, Meme Kanseri Sonuçlarını İyileştiriyor mu?

Meme kanseri taraması, genç yaş gruplarında erken tanı ve sağkalım avantajı sağladığı uzun süredir bilinen bir gerçek. Peki, yaş ilerledikçe bu avantaj devam eder mi? Özellikle 70 yaş ve üzeri kadınlarda mamografinin yararı tartışmalı olmaya devam ediyor. 15 Nisan 2025'te JAMA Network Open dergisinde yayımlanan yeni bir çalışma, bu yaş grubunda mamografinin hala hayat kurtarıcı olabileceğine dair güçlü kanıtlar sundu.

Çalışmanın Temeli: 13.028 Kadınlık Büyük Bir Veri Seti

Araştırma, 2010-2017 yılları arasında ABD’de ER-pozitif veya HER2-negatif meme kanseri tanısı almış 70 yaş ve üzeri 13.028 kadının verilerini analiz etti. Katılımcıların tümü, tanıdan önceki 5 yıl ve tanıdan sonraki 1 yıl boyunca Medicare A ve B kapsamında kayıtlıydı.

Tarama Geçmişi:

• %77.5’i en az 1 kez mamografi yaptırmıştı.

• %31’i 2 kez, %45.6’sı ise 3-4 kez tarama mamografisi geçirmişti.

• %22.5’i ise hiç mamografi yaptırmamıştı.

Mamografi türleri, tanısal (belirti sonrası yapılan) ve tarama (rutin yapılan) olarak ayrıştırıldı.

Bulgular: Erken Tanı Oranı Belirgin Şekilde Artıyor

Tanı Anındaki Evre:

• Genel olarak hastaların %70.7’si çok erken evrede (T1N0) tanı aldı.

• Tarama geçmişi olmayanlarda geç evre tanı oranı %43.4, tarama yapılanlarda ise sadece %25.1 idi.

Mamografi geçmişi olan kadınlar, geç evre tanı alma ihtimalini %54 oranında azaltıyor

• Ayarlanmış olasılık oranı (aOR): 0.46

Geç evrede tanı alma riskini artıran faktörler:

• Düşük sosyoekonomik düzey (Medicare/Medicaid ortak kayıt): aOR 1.17

• Yüksek yoksulluk oranı: aOR 1.21

• Yüksek tümör derecesi (3-4. derece): aOR 4.90

Meme Kanserine Bağlı Yaşam Kaybı Oranı: Tarama Yapanlar Yarısı Kadar Risk Taşıyor

Çalışmadaki genel meme kanseri özgül yaşam kaybı oranı %4.4 idi.

• Hiç tarama yaptırmamış olanlarda yaşam kaybı oranı %8

• Tarama geçmişi olanlarda %3.3 (istatistiksel olarak anlamlı; P < 0.001)

Mamografi geçmişi olanların yaşam kaybı riski %37 daha düşük

• Ayarlanmış hazard oranı (aHR): 0.63

Ayrıca, 3-4 kez mamografi yaptıranlar, sadece bir kez yaptıranlara göre daha düşük yaşam kaybı riski taşıyordu (aHR 0.63).

85 yaş ve üzeri kadınların yaşam kaybı riski, 70-74 yaş grubuna göre 2.28 kat daha yüksek bulundu.

Bu Veriler Ne Anlama Geliyor?

Düzenli mamografi taraması, yaşlı kadınlarda bile meme kanseri sonuçlarını iyileştirme potansiyeline sahiptir. Ayrıca, tarama geçmişi dikkate alınmadan yapılan değerlendirmeler yanıltıcı olabilir.

Sonuç: Tarama, Yaş Sınırı Tanımıyor

Bu büyük ölçekli çalışma, 70 yaş üzeri kadınlarda bile düzenli mamografinin erken tanı ve sağkalım açısından kritik öneme sahip olduğunu güçlü şekilde ortaya koyuyor. Özellikle ER-pozitif hastalarda, tarama öyküsü olan bireyler daha erken evrede tanı almakta ve kansere bağlı yaşam kaybı oranları belirgin şekilde düşmektedir.