Eribulin (Halaven) Nedir? FDA Onayı, Türkiye Ruhsatı ve Geri Ödeme Durumu
- FDA Onaylı: Evet (ilk onay tarihi: 15 Kasım 2010)
- Kutu Adı: Halaven
- Etken Madde Adı: Eribulin mesilat
- Uygulama Şekli: İntravenöz infüzyon
- Sınıfı: Mikrotübül inhibitörü
- Kategori: Antineoplastik ajan
- Üretici: Eisai
- Türkiye Dağıtımı: Türkiye'de ruhsatı yok. TEB (Türk Eczacılar Birliği) aracılığıyla nasıl temin edilebileceği aşağıda kısaca anlatılmaktadır.
- Onaylı Olduğu Kanserler:
- Metastatik meme kanseri: Daha önce en az iki kemoterapi rejimi almış, metastatik hastalığı olan ve antrasiklin veya taksan içeren rejimlerden fayda görmemiş hastalarda.
- İleri veya metastatik liposarkom: Antrasiklin içeren bir rejimle tedavi edilmiş ve progresyon göstermiş hastalarda.
Eribulin (Halaven) Nedir?
Eribulin mesilat etken maddeli Halaven, metastatik meme kanseri ve ileri/metastatik liposarkom tedavisinde kullanılan intravenöz bir antimikrotübül ajandır. Bu ilaç, özellikle daha önce kemoterapi görmüş ve antrasiklin ya da taksan bazlı tedavilere yanıt vermeyen hastalarda tümör büyümesini yavaşlatmayı hedefler.
Antimikrotübül Ajan Nedir?
Antimikrotübül ajanlar, hücre bölünmesi sırasında mikrotübül adı verilen hücre iskeleti yapılarının dinamiğini bozan ilaçlardır. Mikrotübüllerin işlevini engelleyerek kanser hücrelerinin bölünmesini ve çoğalmasını durdururlar. Bu tür ajanlar, özellikle G2-M hücre döngüsü aşamasında etkilidir.
Etki Mekanizması Nasıldır?
Eribulin, deniz süngeri Halichondria okadaiden türetilmiş bir madde olan halichondrin B'nin sentetik bir analoğudur. Aşağıdaki yollarla antitümör etki gösterir:
- Mikrotübül Büyümesini Engelleme: Eribulin, mikrotübül dinamiğini bozarak hücre döngüsünün G2-M fazında durmasına neden olur ve kanser hücrelerinin bölünmesini engeller.
- Mikrotübül Kısalmasını Etkilememe: Eribulin, yalnızca mikrotübül büyümesini engeller, ancak kısalmasını etkilemez. Bu özelliği, diğer antimikrotübül ajanlardan farklı bir mekanizma sunar.
- Anjiyogenez İnhibisyonu: Tümör içi kan damarlarının gelişimini engelleyerek tümörün oksijen ve besin kaynağına erişimini kısıtlar.
- Taksan Dirençli Hücre Hatlarında Etkinlik: Eribulin, taksanlara dirençli olan çeşitli tümör hücre hatlarında etkinliğini korur.
FDA (ABD Gıda ve İlaç İdaresi) Onay Tarihçesi
- 15 Kasım 2010: FDA, metastatik meme kanserinin ileri evrelerinde, daha önce en az iki kemoterapi rejimi almış hastalarda kullanılmak üzere eribulin mesilat (Halaven) kullanımını onayladı.
- 28 Ocak 2016: FDA, antrasiklin içeren bir rejimle tedavi edilmiş cerrahi olarak çıkarılamayan veya metastatik liposarkomlu hastalar için Halaven kullanımını onayladı.
Türkiye Ruhsatı
Eribulin mesilat etken maddeli Halaven, T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmamıştır.
Halaven Geri Ödemesi Var mı?
Eribulin mesilat etken maddeli Halaven, T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmamış ilaçlar kapsamında, yurtdışı ilaç kullanım izni ile Türkiye’ye getirilebilmektedir. Bu süreç, Türk Eczacılar Birliği (TEB) aracılığıyla yürütülmektedir.
Yurtdışı İlaç Kullanım Süreci:
Tedaviye ihtiyacı olan hastalar için, hastanın tedavisini yürüten tıbbi onkolog tarafından T.C. Sağlık Bakanlığı’ndan yurtdışı ilaç kullanım izni talep edilmelidir.
İzin alındıktan sonra, Türk Eczacılar Birliği (TEB) aracılığıyla Halaven ilacı yurt dışından temin edilebilir.
Bu yöntem, hastaların tedaviye erişimini kolaylaştırmak ve hızlandırmak için resmi bir süreçtir.
Eribulin, SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) tarafından geri ödeme kapsamına alınmadığı durumlarda hastanın ilacı kendisinin finanse etmesi gerekebilir.
Direnç Mekanizması
- ABCB1 ve ABCC11 Genlerinin Artan Ekspresyonu: ATP-bağlayıcı kaset taşıyıcıları (ABCB1 ve ABCC11), ilacın hücre dışına atılmasına yol açarak tedaviye karşı direnç gösterir.
- NF-κB Sinyal Yolunun Aktivasyonu: NF-κB, hücre hayatta kalmasını destekleyen bir sinyal yoludur. Bu yolun aşırı aktivasyonu, kanser hücrelerinin ilaca karşı direnç geliştirmesine neden olabilir.
- PI3K Sinyal Yolunun Aktivasyonu: PI3K sinyal yolu, hücre büyümesini ve hayatta kalmayı teşvik eder. Bu yolun aşırı aktive olması, kanser hücrelerinin Eribulin'e karşı dirençli hale gelmesine sebep olabilir.
Emilim
Eribulin sadece intravenöz (IV) yolla uygulanır, bu nedenle gastrointestinal sistemden emilimi yoktur.
Dağılım
Eribulin hızla ve yaygın şekilde dağılır. Dağılım hacmi ortalama 43–114 L/m² arasındadır. Eribulin, plazma proteinlerine değişken bir şekilde bağlanır ve bağlanma oranı %49 ile %65 arasında değişir.
Metabolizma
Eribulin için büyük bir metabolit bulunmamaktadır. İlacın atılımı, çoğunlukla hepatobiliyer yol ile gerçekleşir ve ana ilaç, dışkıda %82 oranında atılır. Küçük bir kısmı ise idrarda (%9) atılır. İlacın ortalama yarı ömrü yaklaşık 40 saattir.
İlaç Etkileşimleri
- QTc aralığını uzatan ilaçlarla birlikte kullanıldığında dikkatli olunmalıdır.
- Eribulin ile etkileşime giren ilaçlar arasında arsenik triosit, astemizol, bepridil, bazı fenotiazinler (klorpromazin, mesoridazin, tioridazin), klorokin, klaritromisin, sınıf IA antiaritmikler (disopiramid, prokainamid, kinidin), sınıf III antiaritmikler (amiodaron, bretilyum, dofetilid, ibutilid, sotalol), deksametorfan, eritromisin, grepafloksasin, halofantrin, haloperidol, metadon, pentamidini, posakonazol, saquinavir, sparfloksasin, terfenadin ve trolandomisin yer almaktadır.
Doz Aralığı
Eribulin için önerilen doz şu şekildedir:
21 günlük döngülerde, 1. ve 8. günlerde intravenöz infüzyon yoluyla 1.4 mg/m² uygulanır.
Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar
- Yatıştırıcı Etki ve Kardiyak Riskler: Eribulin, QTc aralığını uzatabileceğinden, QTc intervali uzayan veya kardiyak hastalık öyküsü olan hastalarla dikkatli kullanılmalıdır. Ayrıca, QT intervali uzatan diğer ilaçlarla birlikte kullanımı konusunda da dikkat edilmelidir.
- Böbrek Fonksiyonu: Orta dereceli böbrek yetmezliği (CrCl 30-50 mL/dak) olan hastalar için düşük başlangıç dozu önerilmektedir. Ciddi böbrek yetmezliği (CrCl <30 mL/dak) olan hastalarda ilacın güvenliği belirlenmemiştir.
- Karaciğer Fonksiyonu: Hafif karaciğer yetmezliği (Child-Pugh Sınıf A) olan hastalarda daha düşük başlangıç dozu (1.1 mg/m²) önerilmektedir. Orta dereceli karaciğer yetmezliği (Child-Pugh Sınıf B) olan hastalarda ise 0.7 mg/m² doz önerilmektedir. Ciddi karaciğer yetmezliği (Child-Pugh Sınıf C) olan hastalarla ilgili güvenlik verisi yoktur.
- Gebelik ve Emzirme: Eribulin, gebelik kategorisi D'dir. Hamilelik sırasında kullanımı önerilmez ve emzirme sırasında kullanılmamalıdır.
- Miyelosupresyon: Eribulin kullanımı, kemik iliği baskılayabilir. Bu nedenle tedavi sırasında kan sayımları düzenli olarak izlenmelidir.
- İlaç Etkileşimleri: QTc aralığını uzatan ilaçlarla birlikte kullanılmamalıdır. Ayrıca, Eribulin'in mikrotübülleri hedef alması nedeniyle, diğer mikrotübül modülatörleri ile dikkatli kullanılması gereklidir.
Yan Etkiler
Sıklık sırasına göre yan etkiler:
- Miyelosupresyon: Eribulin, doz sınırlayıcı nötropeni ile miyelosupresyona yol açabilir. Trombositopeni ve anemi daha düşük bir oranda gözlemlenir.
- Yorgunluk, Asteni ve Anoreksiya: Eribulin tedavisi sırasında yorgunluk, halsizlik ve iştah kaybı sık görülen yan etkilerdir.
- Gastrointestinal Yan Etkiler: Bulantı/kusma, mukozit, ishal, dispepsi ve kuru ağız gibi gastrointestinal sorunlar gözlemlenebilir.
- Periferik Nöropati: Eribulin, periferik nöropatiye yol açabilir. Bu durum, hastaların sinir sisteminde ağrı veya uyuşma gibi belirtiler yaşamasına neden olabilir.
- QTc Uzaması: QTc aralığının uzaması nadiren görülebilir. Bu durum, kalp ritmi sorunlarına yol açabileceği için tedavi sırasında dikkat edilmelidir.
