Kanseri Canlı Yayın Gibi İzleyen Türünün İlk Örneği Sensörler
Tıp dünyası, kanser ile mücadelede büyük ilerlemeler kaydetti. Geçtiğimiz otuz yılda, sağlık alanında gelişmiş ülkelerde kanser tanısı alan hastaların kanserden yaşamını kaybet riski, erken tanı ve ilaç tedavilerindeki ilerlemeler gibi gelişen birçok faktör sayesinde %32 oranında azaldı.
Hayatta kalma oranlarındaki artışlar cesaret verici olsa da yine de kanser hale yaygın görülen hastalık olmaya devam ediyor. Ülkemizde kanser, kalp-damar hastalıklarından sonra ikinci en yaygın yaşam kaybetme nedenidir.
Yeni bir çalışma ile sunulan bir araç, tümörlerin tedavilere nasıl tepki verdiğine dair daha iyi bilgiler sunma gücüne sahip.
Bu araç, tümörün ne kadar büyüğünü veya küçüldüğünü gerçek zamanlı olarak söyleyebiliyor. Ayrıca bu sonuçların analiz edilmesi için kablosuz olarak akıllı bir telefona gönderebiliyor. Kendini kanıtlayan ve hayvan deneylerinde kullanılan bu cihaz, türünün ilk örneği oldu.
Georgia Tech, Kimya ve Biyomoleküler Mühendislik Bölümünden ve aynı zamanda çalışmanın ortak yazarlarından Dr. Alex Abramson, “Teknolojimiz, tümör regresyonunu (küçülmesini) izleyen ilk biyoelektronik cihazdır ve tümörleri gerçek zamanlı olarak izleyebilen ilk teknolojidir.”diyor.
Sensörde, ter yoluyla da dahil olmak üzere biyometrik verileri yakalayabilen diğer esnek cilt benzeri giyilebilir cihazlara benzer bir teknoloji kullanılmaktadır. Ancak bu sensörü benzersiz kılan şey, bu tümör değişikliklerini tespit etmesini sağlayan kimyasal elementtir: Altın.
Altın, esnek ve iletken olduğu için kullanışlı bir malzemedir. Bu yeni cihazın monitöründe, ölçülecek tümörün etrafındaki cilde altın infüzyonlu bir sensör yapıştırılıyor. Tümör büyürse, altın kaplama esner/çatlar ve daha az iletken hale gelir. Tümör küçüldükçe bu çatlaklar kapanır ve malzeme daha iletken hale gelir.
“Bu değişiklikleri, iletkenlikte ölçüyoruz ve bunu, tümör hacmindeki değişikliklerin ölçümlerine çeviriyoruz.”
Halihazırda tümör boyutunu ölçmek için en çok kullanılan yöntemler, PET-BT kanser tarama, kaliperlar (çap ölçerler) veya biyolüminesans görüntülemedir (BLG). Bu ölçümler yararlı ve doğrudur, ancak genellikle birkaç günde veya haftada bir yapılmaktadır. PET-BT ile tedavi yanıtının ölçülmesi için son tedaviden sonra en az 2 hafta geçmesi gerekiyor. Yeni bu yeni sensör ise güncellemeleri her beş dakikada bir yakalar ve ayrıca kaliperların ve BLI'nin yapamadığı son derece küçük değişiklikleri algılayabilir.
Dr. Abramson bu yeni cihaz için şunları söylüyor;
“Sensörümüz, ilaçların tümörler üzerindeki kısa vadeli etkilerini daha iyi anlamamıza ve bilim insanlarına ve sağlık uzmanlarına, gelecekte tedavi haline gelebilecek ilaçları taramak için daha akıcı bir yöntem sunmamıza izin verecektir.”
Sensörler, çoktan hayvan çalışmalarında kullanılmaya başlamıştır. Ancak insan kullanımı için hala birkaç yıla ihtiyacı vardır.
Ayrıca altın içeren bir şey için bu sensörler, hayal edebileceğinizden de daha ucuza mal olmaktadır. Dr. Abramson, ürünün maaliyeti için "sensör, bir araştırmacı tarafından 60 dolardan daha az bir fiyata yapılabilmektedir” diyor.
*
Aşağıda, makalenin grafik özeti görülebilir:
Şekil: Tümör hacmi gerilemesini ölçen esnek otonom sensörler.
( A ) FAST (hızlı) teknolojisi. ( B ) Değişen strainlerde (gerginlik) kırık altın gerinim sensörünün ışık mikroskobu. Ölçek çubukları, 20 μm. ( C ) Sensördeki direnç değişimini kaydeden bir uygulama. ( D ) FAST, bir baskılı devre kartı (PCB), gerinim sensörlerini fare üzerinde tutmak için bir sırt çantası içerir. ( E ) %50'lik bir ön gerilimden 10 μm'lik artışlarla gerildiğinde sensörlerdeki direnç değişiklikleri. ( F ) Gerilmiş sensörlerin direncindeki değişimi katlayın (10 sensörden gelen bireysel eğriler; kalın çizgi, ortalama). ( G) Değişen SEBS alt tabaka kalınlıklarındaki sensörleri zorlamak için gereken kuvvet (12 ila 13 sensörden ayrı eğriler; çizgi, ortalama ± SD).
1. ALEX ABRAMSON, CARMEL T. CHAN, ZHENAN BAO. A flexible electronic strain sensor for the real-time monitoring of tumor regression. Science Advances 16 Sep 2022.
2. Risk of Dying from Cancer Continues to Drop at an Accelerated Pace. https://www.cancer.org/latest-news/facts-and-figures-2022.html 12 Jan 2022
3. New Sensor Tracks Tumors in Real Time - Medscape - Oct 20, 2022.