Osteoporoz, zaman içinde kemiklerin kalsiyum kaybederek, delikli, zayıf ve kolay kırılabilen hale gelmesidir. Kemiklerin içyapısında bozulma, kemik çatısında zayıflama söz konusudur. Ortalama 60-65 yaş sonrası, omurga, el bileği, kalça ve diğer bölgelerdeki kemiklerde kırılmanın daha kolay oluştuğu gözlenmektedir.
Menopoz öncesi, yaşlanmış kemik dokuları yerlerini yenilerine bırakır. Yaş ilerledikçe, vücut östrojen kaybeder, buda kemik kütlesinde hızlı bir düşüşe sebep olur. Kemik daha gözenekli (poröz) hale gelir. Sonuç olarak, kadınların kalça, omurga ve el bileklerinde kemik kırılması riski her geçen yıl artmaktadır.
Osteoporoz risk faktörleri:
- Kadınlarda, kemik erimesi yeni kemik oluşumuna oranla daha fazladır. Yeni kemik oluşumunun yeterli sayıda olmaması, kemikleri zayıflatır.
- Steroid Tedavisi
- Tiroid Hormon Tedavisi
- Yumurtalıkların alınması
- Kemoterapi
- Radyoterapi
- Kalsiyumun idrar yoluyla boşaltımını hızlandıran fazla kafein ve bazı hayvansal proteinlerin kullanımı
- Alkol kullanımı
- Östrojen metabolizmasını engelleyen sigara kullanımı
- Uzun süre yatakta kalma
Hormon değişimi, her ne kadar kemiklerin güçlenmesi için tek yol gibi görünse de, kadınların sağlıklı kemiklerini korumasına yardımcı olacak bazı yollar vardır.
Osteoporoz ile Nasıl Baş Edilebilir?
Eğer hormon tedavisine karar verildiyse, doktorunuz tarafından devam ettirilmelidir. Hormon tedavisi sona erdiğinde kemik erimesi kaldığı yerden devam eder. Doktorunuza danışmadan hormon tedavisini durdurmayın.
Menopoz öncesi, kadınlar günde 500 ile 1000mg arası kalsiyum alırken, menopoz sonrası kalsiyum emilimi azaldığı için kadınlar günde 1500mg ilave kalsiyum almalıdırlar. Bir tablet 1250mg Kalsiyum’dur.
Kalsiyum karbonat, emilimi daha fazla olduğu için kalsiyum glükonat’a göre daha fazla tercih edilmektedir. Ayrıca, kalsiyum emilimine yardımcı olabilecek D vitamin ağırlıklı multivitaminleri günlük tüketebilirsiniz. Kalsiyum, emilime yardımcı olması için yemeklerle birlikte alınmalıdır. Portakal suyu veya diğer asitik yiyecekler kalsiyum emilimine yardımcı olurlar.
Birçok insan için ortalama bir diyet ve D vitamini sağlayan güneş ışığı kalsiyum takviyesi için yeterlidir. Kalsiyum takviyesi için ayrıca D vitamini ağırlıklı multivitaminler kullanılabilir.
Yoğurt, peynir, yağsız D vitaminli süt, meyve suları, kalsiyum takviyeli mısır gevreği gibi yağ oranı düşük, zengin kalsiyum içerikli yiyecekleri tüketin. Kafeini azaltın. Kola, çikolata ve kalsiyum emilimini etkileyen fosfor içeren kırmızı etten uzak durun.
Egzersiz, kemikleri güçlendirir, koordinasyonu geliştirir, denge ve kas gücü sağlayarak denge kaybını ve düşmeyi azaltır. Eğer kemikleriniz zayıfsa veya daha önceden kırılmış kemiğiniz varsa egzersiz programını doktorunuza danışarak belirleyin.
Doktorunuzdan habersiz asla kendi başınıza kulaktan dolma tavsiyeleri uygulamayın. Doktorunuz, gereken tetkikleri yaparak gerekli gördüğü ilaveleri ve/veya değişiklikleri yapacaktır.