Başlıktan da anlaşılacağı üzere meme kanseri tek bir hastalık değildir. Meme kanseri, tedavileri birbirinden farklılıklar arz eden alt türlere sahip bir hastalık grubudur. Doğru tedavi için hangi meme kanseri çeşidi ile karşı karşıya olunduğu bilinmelidir.
Bu bölümde mikroskobik ve biyolojik özelliklerine göre meme kanseri çeşitlerini inceleyeceğiz. İlk olarak, meme kanserinin en erken aşama 2 çeşidi olan duktal karsinoma in situ (DCIS) ve lobüler karsinoma in situ (LCIS) hakkında bilgileri paylaşacağız.
Duktal karsinoma in situ - DCIS
Memenin süt kanallarını döşeyen hücrelerin anormalleşmeye başlamasıdır ve meme kanserinin çok erken bir evresidir. Eğer memenizden yapılan biyopsi sonucu DCIS olarak raporlanmışsa bunun anlamı, meme kanallarınızdaki bazı hücrelerin kanserli hücrelere dönüşmeye başlamasıdır.
DCIS yüksek, orta ve düşük grad olarak sınıflanabilir. Yüksek gradlı tümörler daha hızlı çoğalma, tedavi sonrası daha sık yineleme eğilimindedir ve klasik meme kanserine (invaziv duktal karsinom) dönüşmeye daha meyillidir.
Yüksek ve orta gradlı DCIS’te temel tedavi ameliyattır ve bu ameliyatta bir miktar normal çevre doku ile birlikte tümör çıkarılır. Bu meme kanseri cerrahisi “geniş-bölgesel eksizyon” veya “lumpektomi” olarak adlandırılır. Yakın zamanda sonuçları açıklanan bir araştırmaya göre, düşük gradlı tümöre sahip olan hastalara ameliyat yapmanın ek bir sağkalım faydası sağlamamaktadır ve bu hastalar için 6-12 ayda bir yapılan meme muayenesi ve yılda bir yapılan mamografi ile aktif takip bir seçenek olarak düşünülmelidir.
Lobüler karsinoma in situ - LCIS
Memede süt üretiminin başladığı lobüllerdeki hücrelerin anormalleşmeye başlamasıdır. Kanser değildir. LCIS tanısı almak, gelecekte meme kanserine yakalanma riskinizin arttığı anlamına gelir. Bununla birlikte, LCIS'li bayanların birçoğunda meme kanseri gelişmeyecektir.
LCIS mamografide kendini göstermez ve çoğunlukla herhangi bir şikayete neden olmaz. Sıklıkla, çeşitli sebeplerle yapılan biyopsilerde veya meme ameliyatları sonrası alınan parçanın mikroskop altında incelenmesi ile karşımıza çıkmaktadır. Birçok LCIS'li bayanda meme kanseri gelişmeyeceği için tespit edildiği anda tedavi etmeye gerek yoktur. Bunu yerine 6-12 ayda bir yapılan meme muayenesi ve yılda bir yapılan mamografi ile aktif takip önerilmektedir.
İnvazif meme kanseri
Meme kanserinin en sık görülen çeşididir. Öyle ki "meme kanseri" ve "invazif meme kanseri" eş anlamlı ifadeler olarak kullanılmaktadır. İnvazif duktal karsinom ve invazif lobüler karsinom en sık görülen alt türleridir.
İnvazif (veya infiltratif) duktal karsinom)
Her 10 meme kanserinin 8'I bu türdendir. İnvazif duktal karsinom (IDC) memenin süt kanallarını döşeyen hücrelerde başlar ve memenin içindeki yağ dokusuna doğru yayılım gösterir. Bu noktada, kan veya lenf yolu ile vücudun diğer bölgelerine yayılma (metastaz yapma) potansiyeli taşır.
İnvazif (veya infiltratif) lobüler karsinom
İnvazif lobüler karsinom, süt üreten salgı bezlerinde başlar. IDC gibi, vücudun diğer bölgelerine yayılabilir (metastaz). Mamografide invazif lobüler karsinomu tespit etmek, IDC'ye göre daha zordur. İ
nvazif meme kanseri tedavisi için aşağıdaki seçeneklerden biri veya birkaçı sizin için uygun olabilir
Tedaviler hakkında detaylı bilgi için yukarıdaki linklere tıklayabilirsiniz. Meme kanserinde tedavinin önemli belirleyicilerinde biri de hastalığın hangi aşamada olduğudur. Hastalığın aşaması, büyüklüğü ve yayılımı hakkında bilgi verir.
İnflamatuar meme kanseri
Meme kanserlerinin %1-4'ünü oluşturur. İnflamatuar denmesinin nedeni memede yaygın iltihaplı bir görünümün oluşmasıdır. Bu iltihaplı görünüme neden olan şey, kanser hücrelerinin memedeki küçük lenf damarlarını tıkamasıdır.
Memede yaygın inflamasyonun sonucu olarak şiş, kızarık, sert ve sıcak bir meme dokusu oluşur.
Inflamatuar meme kanseri şikayet ve belirtileri hızlı bir şekilde ortaya çıkabilir. Şikayetler ve belirtiler çok benzer olduğu için meme enfeksiyonu (mastit) ile karışabilir. Mastit denilen meme enfeksiyonu emzirmeyen veya hamile olmayanlarda yaygın değildir, ayrıca menopoz sonrası da çok nadirdir; ayrıca mastit antibiyotik tedavisine iyi yanıt verir.
İnflamatuar meme kanseri tedavisi diğer meme kanserlerinden biraz farklıdır. Standart olarak tedaviye kemoterapi ile başlanır. Tedaviye iyi yanıt veren hastalar cerrahi uygunluk açısından değerlendirilir. Cerrahi sonrası radyoterapi radyoterapi hastalığın bölgesel olarak tekrarlamaması amacıyla uygulanır. Ayrıca meme kanserinin biyolojik ve genetik özelliklerine göre hormonal tedavi ve hedefe yönelik tedaviler de uygulanabilir.
Paget hastalığı
Meme kanseri ile ilişkili bir diğer hastalık Paget Hastalığı'dır. Her 100 meme kanserinin 1 - 4'ünde görülür.
Paget Hastalığı meme başında veya meme başının etrafındaki koyu alanda (areola) başlar. İlk olarak kırmızı, pullu döküntüler şeklinde başlar ve kaşıntıya sebep olabilir. Tedavi edilmezse veya kaşınırsa kanayabilir, ülsere bir yaraya dönüşebilir ve kabuk bağlayabilir. Görünüm olarak sedef veya egzemaya çok benzerdir, bu nedenle geç teşhis edilebilir.
Paget hastalığı tanısı etkilenen dokudan cerrahi olarak küçük bir örnek alınması (biyopsi) ile konulur. Biyopsi sonucunda Paget Hastalığı tanısı konulursa hekiminiz mamografi isteyecektir. Çünkü birçok hastada Paget Hastalığı, meme başının arkasındaki meme dokusundaki bir kanser oluşumunun işareti olabilir.
Paget Hastalığı'nın tedavisi nedir?
Tüm meme ya da etkilenen bölge ameliyatla alınabilir. Sonraki tedavi alınan meme dokusunda invazif mem kanseri saptanıp saptanmamasına göre belirlenir.
Seryek görülen meme kanseri çeşitleri
Hekimler meme kanserlerini değişik gruplara ayırmanın yollarını geliştirmişlerdir. Nadir görülen meme kanserleri özel tip (special type) ve yaygın görülen meme kanserleri özel olmayan tip (no special type) olarak adlandırılır. Meme kanserlerinin %90'ından fazlasının invazif meme kanserleri - özel olmayan tip olduğunu yukarıda yazmıştık.
Aşağıda, seyrek görülen ve özel tip meme kanseri olarak adlandırılan meme kanserlerinin isimleri sunulmuştur.
- Medüller meme kanseri: klasik meme kanseri gibi tedavi edilir. BRCA 1 gen mutasyonu ile ilişkili olduğu bilinmektedir.
- Müsinöz meme kanseri: yavaş büyüme ve yavaş yayılım gösterme eğilimindedir. Diğer meme kanserleri gibi tedavi edilir. Tümör 1 cm'den küçükse koltuk altı lenf nodlarının çıkarılmasına gerek yoktur.
- Tübüler meme kanseri: Diğer meme kanserleri gibi tedavi edilir. Tedavi sonrası hastalığın tekrarlama ihtimali düşüktür.
- Adenoid kistik meme kanseri: çoğunlukla yavaş büyüme eğilimindedir. Çoğunlukla tüm memenin ameliyatla çıkarılması gerekmez; geniş bölgesel eksizyon (çıkarma) denilen tümörlü doku ile birlikte bir miktar normal çevre dokunun çıkarıldığı bir ameliyat tercih edilir.
- Metaplastik meme kanseri: bu meme kanseri 2 hücre türünün bir karışımıdır. Metaplastik meme kanseri diğer meme kanserleri gibi tedavi edilir; cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi. Fakat metaplastik meme tümörleri hormonal tedaviye duyarlı olmama eğilimindedir.
- Memenin anjiosarkomu: oldukça nadir görülür. Meme sarkomunun bir çeşididir. Sarkomlar, bağ dokusu, kemik, kan damarları ve sinirler gibi yapısal ve destek dokuların kanseridir. Bazen hemanjiosarkom olarak da adlandırılan anjiosarkom, kan veya lenf damarlarının hücrelerinden köken alır. Sıklıkla 4 cm'nin üzerinde tümöral oluşumla kendini belli eder ve üzerindeki ciltte mavimsi bir görünüme sebep olur. Meme kanserine bağlı memesi alınanlarda (mastektomi) veya radyoterapi görenlerde meme anjiosarkomu gelişme riski artar. Tedavisi kemoterapi ve cerrahidir.
- Bazal tip meme kanseri: genetik değişimler sonucu oluşur. P53 adlı gen değişime uğramış (mutasyon) ya da kaybolmuştur. Bazal tip meme kanserleri sıklıkla üçlü / triple negatiftir. Yani bu tür meme kanseri hücreleri östrojen, progesteron ve Her2 reseptörleri taşımazlar. Tedavisi cerrahi, kemoterapi ve radyoterapidir.
- Filloides veya sistosarkoma filloides: hem kötü huylu (malign) hem de iyi huylu (benign) olabilen bir meme tümörü çeşididir. Eğer kötü huylu ise lenf nodlarına yayılabilir fakat bu nadir görülür. Temel tedavisi cerrahidir.
- Papiller meme kanseri: papiller meme tümörleri çoğunlukla ileri yaş bayanları etkiler. Ayrıca nadir de olsa iyi huylu (benign) olabilirler. Yavaş gelişme ve vücudun diğer bölgelerine yayılmama eğilimde olan tümörlerdir ve temel tedavi şekli cerrahidir.
Erkeklerde meme kanseri
Erkeklerde meme kanseri oldukça nadir görülür. Yaklaşık her 150 bayan meme kanserine karşılık 1 erkek meme kanseri görülmektedir.
Erkek meme kanserlerinin belirtileri, tanısı ve tedavisi bayan meme kanserleri ile çok benzerdir. Risk faktörleri ve nedenleri ise biraz farklıdır. Ayrıca erkeklerde meme kanserine yönelik cerrahi bayanlardan farklı özellikler arz etmektedir. Bayanlar için meme kanserine yönelik birçok açıklama ve bilgi mevcutken, erkeklerde meme kanserine yönelik yeterli bilgilendirme mevcut değildir.
Erkeklerde meme kanserinin en önemli belirtisi meme bölgesinde şişliktir. Bu şişlik hemen daima ağrısızdır.
Tümörün biyolojik özelliklerine göre meme kanseri türleri
Sevgili okurlarım, meme kanseri tedavisi, son yıllarda yeniliğin ve bilgi birikiminin en fazla olduğu alanlardan biridir. On yıl öncesine kadar meme kanserini kabaca östrojen hormonuna duyarlı ve duyarsız olarak iki grupta sınıflandırırken, günümüzde bu bilgi değişime uğramış ve meme kanseri, yukarıda sayılan hücresel olarak farklı alt türlere ayrılmasının yanında, biyolojik özelliklerine göre 4 ana türde olduğu keşfedilmiştir. Bu farklı meme kanseri çeşitlerinin, farklı tedavi stratejileri ile bireye ve bireyin tümörüne özgü tedavi edilmesi gerektiği ortaya konulmuştur.
- Östrojen hormonuna duyarlı tümörler (Luminal A)
- Östrojen hormonuna duyarlı ve aynı zamanda Her2 reseptörü (algacı) taşıyan tümörler (Luminal B)
- Östrojen hormonuna duyarsız Her2 reseptörü taşıyan tümörler (Her2 pozitif)
- Östrojen hormonu ve Her2 reseptörü taşımayan tümörler (Triple (üçlü) negatif meme kanseri, aynı zamanda bazal tip olarak da bilinir)
Hastalarımız için en uygun tedaviyi seçme kararımız aşağıdaki durumlara bağlıdır.
- Kanserin aşaması (evre)
- Anormal hücrelerin mikroskop altında nasıl gözüktüğü (grad)
- Kanser hücrelerinin belli hormonlar için reseptör (almaç) taşıyıp taşımadığı
- Kanser hücrelerinin hedefe yönelik tedaviler için reseptör taşıyıp taşımadığı
Dilerseniz meme kanseri sayfamızdan konu hakkında daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.
Ayrıca 05065354826 nolu telefonumuzu arayıp bilgi alabilirsiniz. Herhangi bir sorunuza cevap vermek bizi mutlu edecektir.
