Meme Kanseri Tedavisinde CDK4/6 İnhibitörleri Birinci mi Yoksa İkinci Basamakta mı Olmalı?

Dünya genelinde en yaygın görülen kanser türü haline gelen meme kanserinin tedavisinden gelişmeler, diğer tüm kanserlerde daha fazladır. Özellikle ilk FDA (ABD Gıda ve İlaç İdaresi) onayını 2015’te alan CDK4/6 inhibitörleri ki – bu sınıfta şu an onaylı 3 ilaç vardır (palbosiklib, ribosiklib, abemasiklib) – sonrası meme kanseri tedavi seçenekleri ve hastaların yaşam süreleri belirgin bir şekilde artmıştır.  Ancak, bir tedavinin etkinliği yanı sıra, tedaviye bağlı yan etkiler ve maliyet de dikkate alınmalıdır. Çünkü bu faktörler, hastaların tedavi sürecini nasıl deneyimleyeceğini ve tedaviye ne kadar devam edebileceklerini etkiler. Yeni bir çalışma, meme kanseri tedavisinde yaygın olarak kullanılan bu yeni ilaç sınıfının, yaşam süreleri, maliyetleri, yan etkileri ve yaşam kalitesi üzerindeki etkisini incelemiştir.

SONIA Çalışması ASCO 2023’te Dikkat Çekti

Amerikan Klinik Onkoloji Derneği'nin yıllık toplantısında (ASCO 2023) sunulan SONIA adlı faz 3 bir çalışmaya göre, ilk tedavi hattında – ki biz buna onkolojide “birinci basamak” diyoruz – CDK4/6 inhibitörleri kullanmanın faydası, bu ilaçları ikinci basamağa saklamakla neredeyse eş değer.

Yeni bir tedavi yöntemi olan ve ağızdan hap şeklinde alınan CDK4/6 inhibitörleri, ileri evre östrojen reseptör pozitif, HER-negatif meme kanseri hastalarında birinci ve ikinci basamak tedavi olarak kullanılmaktadır. Bununla birlikte son yıllarda CDK4/6 inhibitörlerini, metastatik (4. evre) meme kanserinde birinci basamakta kullanma eğiliminde idik. Ancak, SONIA çalışması, CDK4/6 inhibitörlerinin birinci basamak tedavi olarak kullanıldığında hastaların progresyonsuz (ilerlemesiz) yaşam süresi veya genel yaşam süresi avantajı sağlamadığını gösterdi.

Birinci ve İkinci Basamağı Karşılaştıran İlk Araştırma

Bu klinik araştırmaya kadar birinci ve ikinci basamak tedaviler arasında doğrudan bir karşılaştırma yapılmamıştı. Çalışmayı ASCO 2023’te sunan Dr. Sonke şöyle diyor: "Birçok hasta, birinci basamakta sadece endokrin tedavi ile çok iyi sonuç alıyor. CDK4/6 inhibitörleri ile kombinasyon tedavisi, ESR1 mutasyonları gibi dirençli paternlerin ortaya çıkmasına neden oluyor. Ayrıca CDK4/6 inhibitörlerinin ek maliyet ve yan etki sorunları da var. Birinci ve ikinci basamak arasında karşılaştırmalı veri olmadığından, SONIA denemesini tasarladık."

Çalışmanın Detayları

Çalışma sırasında 1050 menopoza girmemiş ve menopoza girmiş kadın rastgele iki kola ayrıldı:

• Deney kolu: birinci basamakta bir aromataz inhibitörü (Aİ) ile tedavi edilip ikinci basamakta CDK4/6i ve östrojen reseptör antagonist fulvestrant aldı
• Kontrol kolu: birinci basamakta Aİ artı CDK4/6i ile tedavi ve ikinci basamakta fulvestrant aldı.

Bu çalışmada yaygın kullanılan CDK4/6 inhibitörü %91 oranıyla palbocsiklib (Reampla) idi, bunu %8 ile ribosiklib (Valamor) ve %1 ile abemaciclib (Verzenios) izledi.

Sonuçlar

• İki basamak tedavi sonrası, tedavi ile hastalığı kontrol altında tutma süresini ifade eden progresyonsuz sağkalım süresinde (PFS) anlamlı bir fark gözlenmedi: deney kolu için 31 ay, kontrol kolu için 26.8 ay (HR, 0.87; P =.10). Bu PFS verisi, çalışmada ölçülmek istenen ana sonuçtu.
• Çalışmada ölçülmek istenen ikinci hedef olarak belirlenen genel sağkalım verisine bakarsak; birinci basamakta CDK4/6 inhibitörü kullanıldığında, ortamca genel sağkalım süresi 45.9 ay iken, ikinci basamakta CDK4/6 inhibitörü kullanıldığında bu süre 53.7 aya çıktığı görüldü.

Yan etkiler açısından, birinci basamakta CDK4/6 inhibitörleri kullanan grupta, ikinci basamakta bu tedaviyi alan gruba göre %42 daha fazla 3. derece veya daha yüksek yan etki görüldü. Yan etkilere bağlı maliyet artışının, birinci basamakta CDK4/6i alan her bir hasta için yaklaşık 200 bin dolar olduğu ifade edildi.

Yaşam kalitesi ölçümünde iki grup arasında anlamlı farklılıklar yoktu.

37.3 ay süren bir takip süresinin ardından, birinci basamakta CDK4/6 inhibitörleri kullanan hastalarda CDK4/6i maruz kalma süresi 24.6 ayken, ikinci basamakta bu tedaviyi alan hastalarda 8.1 aydı.

Yorum

Bu veriler, hormon pozitif, HER2 negatif ileri evre meme kanserli hastaların birinci basamak tedavisi olarak CDK4/6 inhibitörlerinin kullanılma gerekliliğini yeniden değerlendirmemizi gerektiriyor. Bu çalışma ışığında, CDK4/6 inhibitörlerinin birinci basamakta kullanılmasından daha fazla yarar görebilecek hasta alt gruplarını belirlemek üzere yeni araştırmaların yapılması bekleniyor. Bu konuda kesin kararlar verilmeden önce, çalışmanın tam metninin bir bilimsel dergide yayınlanması önemlidir. Bu, özellikle iç organ metastazına sahip hastalar gibi belirli alt grupların analiz sonuçlarının genel sonuçlardan farklı olabileceği durumlarda, daha detaylı ve ayrıntılı bilgiye ulaşmamızı sağlar. Ancak, CDK4/6 inhibitörleri birinci basamakta oldukça etkili bir tedavi seçeneği olarak hastalığın kontrol altında tutulma süresini belirgin bir şekilde uzatmaktadır. Bu nedenle, birçok onkolog, hastalarının tedavisinde bu ilaçları ilk seçenek olarak düşünmeye devam edebilir.

Bu çalışmanın sonuçlarına göre, hastaların ve sağlık hizmeti sağlayıcılarının tedavi seçeneklerini değerlendirirken, sadece tedavinin etkinliğini değil, aynı zamanda tedaviyle ilgili maliyetleri ve olası yan etkileri de dikkate alması gerektiğini göstermektedir. Böylece, en iyi tedavi seçeneğini seçerken, tüm faktörleri dikkate alarak en iyi kararı vermek mümkün olacaktır.