Menülere kalori bilgisi eklenmesinin, obezite ile ilişkili kanserlerin ve sağlık hizmeti maliyetlerinin azalmasına katkıda bulunduğu, BMJ Open'da 18 Nisan 2023'te yayımlanan bir çalışma ile ortaya konuldu.

Amerikalı araştırmacılar, menü kalori etiketlemesinin tüketicilerin davranışları ve gıda endüstrisi reformasyonu üzerindeki etkilerini değerlendirerek 13 obezite ile ilişkili kanseri azaltmaya yönelik etkisini inceledi.

Aşağıda, obezitenin hangi kanserlerin riskini belirgin bir şekilde artırdığı görülebilir:

obezite hangi kanserlere neden olur

Bu çalışma için araştırmacılar, obezite ile ilişkili kanser yükünü azaltmada menü kalori etiketlemesinin etkisini değerlendirmek için bir maliyet-etkinlik analizi gerçekleştirdi. Bu analiz, 2015-2016 yıllarında 20 yaş ve üzeri 235 milyon yetişkinin bulunduğu bir nüfus modeli üzerinde yapıldı.

Model, ABD için ulusal demografi, restoranlardan alınan kalori alımı, kanser istatistikleri ve politikanın kalori alımı, diyet değişikliği ile vücut kitle indeksi (VKİ) değişikliği, VKİ ile kanser oranları ve politika ve sağlık hizmeti maliyetleri üzerindeki etkilerine dair yayınlanmış literatürden tahminlerle entegre edildi.

Bu çalışmadan önce yapılan bazı araştırmalar, menü etiketlemesinin tüketicilerin kalori alımını önemli ölçüde azalttığını ve bunu uygulayan restoranların daha düşük kalorili seçenekler sunma eğiliminde olduğunu göstermektedir.

  • Bollinger ve arkadaşlarının "Calorie posting in chain restaurants." başlıklı çalışmasında, menü kalori etiketlemesinin tüketicilerin %6'sının kalori alımını azalttığı gösterilmiştir.
  • Bleich ve arkadaşlarının "Relationship between menu labeling and calorie intake." başlıklı çalışması, menü kalori etiketlemesinin, tüketicilerin %10'unun daha düşük kalorili yiyecek seçimlerine yönlendirdiğini göstermiştir.
  • Cantor ve arkadaşlarının "Menu labeling and obesity." başlıklı çalışması, menü kalori etiketlemesinin obezite oranlarında %1.8'lik azalma ile ilişkili olduğunu göstermektedir. 

yazımızın konusu olan güncel çalışma, menü kalori etiketlemesinin toplam nüfus ve demografik alt gruplar arasında önlenen yeni kanser vakaları, kansere bağlı yaşam kayıpları ve net maliyetler gibi ana sonuç ölçütlerini belirledi. Toplumsal ve sağlık bakımı perspektiflerinden artımsal maliyet-etkinlik oranları değerlendirildi ve kalite düzeltilmiş yaşam yılı (QALY) kazancı başına 150 bin ABD doları eşiği ile karşılaştırıldı.

QALY, Kalite Düzeltilmiş Yaşam Yılı (Quality-Adjusted Life Year) anlamına gelir. Bu ölçüm, bir sağlık müdahalesinin hem yaşam süresi üzerindeki etkisini hem de yaşam kalitesi üzerindeki etkisini değerlendirmek için kullanılır. QALY, sağlık politikası ve sağlık ekonomisi alanlarında sağlık hizmetlerinin ve tedavilerin maliyet-etkinliğini karşılaştırmak için yaygın olarak kullanılan bir ölçüttür.

QALY'nin temel amacı, sağlık kaynaklarının nasıl dağıtılacağına karar verirken, tedavi ve önleme programlarının sağladığı yaşam süresi ve yaşam kalitesi kazanımlarını değerlendirmeye almak ve karşılaştırmaktır. QALY değeri, 0 ile 1 arasında değişir. 0, yaşam kaybıyla eşdeğerdir ve 1, tamamen sağlıklı bir yaşamı temsil eder. Bir yıl boyunca mükemmel sağlıkta yaşamak, 1 QALY değeri ile eşdeğerdir, ancak yaşam kalitesi düşük olduğunda (hastalık nedeniyle), QALY değeri 1'in altında olacaktır. Bu sayede, farklı sağlık müdahalelerinin maliyet-etkinliği, QALY değerlerine göre karşılaştırılabilir ve politika yapıcılar için daha iyi kararlar alınabilir.

Menü kalori etiketlemesi, 28 bin yeni kanser vakası ve 16.7 bin kansere bağlı yaşam kaybının önlenmesi ile ilişkilendirildi. Kanser türüne göre, önlenebilir yeni kanser vakalarının en yüksek olduğu alanlar rahim (5.700), karaciğer (5.180), böbrek (5.090), postmenopozal meme (4.840) ve pankreas (1.400) kanserleriydi. Tahmini en yüksek kanser yaşam kaybı oranları ise karaciğer (4.530), postmenopozal meme (3.080), rahim (2.060), böbrek (1.980) ve pankreas (1.230) kanserlerinde yaşandı.

Menü kalori etiketlemesi, sadece tüketici davranışlarını dikkate alarak 111 bin yaşam yılı kazanımına ve kanserle ilgili tıbbi maliyetlerde 1,48 milyar dolar tasarruf sağladı.

Menü Kalori Etiketlemesi, Öncelikli Bir Politika Olmalı

Çalışma, menü kalori etiketlemesinin obezite ile ilişkili kanser yükünü azaltmada ve sağlık hizmeti maliyetlerini düşürmede etkili  olduğunu net bir şekilde göstermektedir. Bu politikanın uygulanması, obezite ile ilişkili kanserlerin önlenmesi ve bu kanser türlerine bağlı sağlık bakım maliyetlerinin azaltılmasında önemli bir rol oynayabilir. Ayrıca, menü kalori etiketlemesi politikası, gıda endüstrisinde daha sağlıklı ve düşük kalorili yiyecek seçeneklerinin sunulmasını teşvik ederek obeziteyle mücadelede daha geniş bir etki yaratabilir.

Özellikle genç yetişkinler için daha büyük sağlık kazanımları ve maliyet tasarrufları öngörülmektedir. Bu nüfus grupları arasında obezite ve obezite ile ilişkili kanserlerin oranlarının daha yüksek olduğu düşünüldüğünde, menü kalori etiketlemesi bu topluluklar için önemli bir fayda sağlayabilir.

Sonuç olarak, menü kalori etiketlemesi politikası obezite ile ilişkili kanser yükünü ve sağlık bakım maliyetlerini azaltmada önemli bir rol oynamaktadır. Politika yapıcılar, bu tür politikaları önceliklendirmeyi düşünerek kanser önleme çabalarına katkı sağlayabilir. Gıda endüstrisi ve restoranlar da, daha sağlıklı ve düşük kalorili yiyecek seçeneklerinin sunulması ve tüketicilerin bilinçli seçimler yapmalarına yardımcı olmak için bu politikalara uyum sağlamalıdır. Bu şekilde, obezite ile ilişkili kanserlerin önlenmesi ve maliyetlerin azaltılması amaçlarına ulaşılması mümkün olabilir.