Metformin Kullanımı Meme Kanserli Hastalarda Yaşam Sürelerini Uzatabilir Mi?

The Oncologist Dergisi’nde yayımlanan araştırmada, şeker hastalığı olan meme kanserli hastalarda kullanılan Metformin adlı ilacın, genel yaşam süresini ve kansere bağlı yaşam süresini uzattığı görülmüştür.

Metformin adlı şeker ilacının enteresan bir keşif öyküsü vardır: 1950’li yıllarda grip tedavisi için kullanılırken kan şekeri düşürücü etkisi gözlenmiş ve ilk olarak 1957 yılında diyabet ilacı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Galega officinalis adlı bitkinin ekstresinden sentez edilen bu ilaç, karaciğerde üretilen glukoz miktarını azaltır ve bunun sonucunda insüline duyarlılığı artırır. İnsülin direnci denilen diyabet öncesi dönemde, tip-2 diyabette, alkolik olmayan karaciğer yağlanmasında ve polikistik over sendromunda kullanılmaktadır. Bununla birlikte başta meme olmak üzere bazı kanserlerde de araştırmaları yapılmaktadır.

Araştırmacılar, Metformin’in kanser karşıtı doğasına dair kanıtları örnek göstererek araştırmanın kaçınılmaz olduğunu ifade etmiştir. Ayrıca yapılan başka bir çalışma, şeker hastalığı olsun ya da olmasın meme kanserli hastalarda özellikle Metformin kullanımına yönelmiştir.

Onkolog ve epidemiyologların dahil olduğu multidisipliner ekibin yürüttüğü çalışmada 10 Ocak 2015 tarihinden itibaren çeşitli veritabanlarının [PubMed, Embase, Web of Science (Thomson Scientific), China Knowledge Resource Integrated Database, VIP Journal Integration Platform, Chinese Biomedical Literature databases] literatür araştırması yapılmıştır.

Çalışmada meme kanserli hastalarda Metformin kullanımı ve sonuçları arasındaki ilişkiyi inceleyen makaleler ve yazılar araştırılmıştır. Metformin kullanımı ‘’kanser tanısı konduğunda zaten kullanıyor veya tanı konduğunda kullanılmaya başlanan’’ ya da ‘’ kanser tanısından sonra kullanılmaya başlanan’’ olarak değerlendirilmiştir.

Araştırmada 234 özet (abstract) ve 2751 başlığın 65 makalesi incelenmiştir. Kriterlerine bakılarak 11 makale araştırmaya dahil edilmiştir. Bu çalışmalar hem meme kanseri hem de şeker hastalığı olan toplam 5464 hastanın bilgilerini içermektedir. Bu hastaların 2760’ına Metformin verilirken, 2704’üne verilmemiştir.

Her bir çalışmada ortalama hasta sayısı 141 olmuştur. Araştırmada kanser tanısı konduktan veya cerrahi gören hasta grubunda cerrahi gününden sonraki yaşam süresinin hesaplanması temel alınmıştır. Şeker hastalığı kan testi sonucu ve/veya tıbbi kayıtlardan tespit edilmiştir.

Tüm Nedenlere Bağlı Yaşam Kaybı, Kansere Bağlı Yaşam Kaybı ve Metformin

Yapılan çalışma şeker hastalığı için Metformin kullanan meme kanserli hastalarda tüm nedenlere bağlı yaşam kaybı riskinin 47% oranında azaldığını göstermiştir. Bunun yanında, kötü huylu (malign) dokularda hormon reseptör ifadesi belirlendikten sonra (yani hormon pozitif meme kanseri), Metformin kullanımının yaşam kaybı riskini oldukça azalttığı görülmüştür (65%).

Şeker Hastalığı Olan Kanser Hastalarıyla Olmayanlar Kıyaslandığında

Şeker hastalığı olmayan kanser hastalarına nazaran şeker hastası olan ve Metformin kullanan meme kanserli hastalarda, tüm nedenlere bağlı yaşam kaybı riskinin önemli ölçüde azaldığı görülmüştür. Yazıda, şeker hastalığının metabolik sonuçları kanser tedavisine olumsuz yanıt vereceği için ağır şeker hastalığı olan kanser hastalarına daha hafif kanser tedavileri verildiği ifade edilmiştir. Yapılan incelemeler, şeker hastalığı olmayan meme kanserli hastalara nazaran şeker hastası olup Metformin kullanan meme kanserli hastalarda bu ilacın yaşam sürelerine olumlu katkı sağladığı gözlenmiştir.

Yapılan çalışmanın güçlü olan tarafı, yapılan incelemede hasta sayısının çok olmasıdır. Ancak prognostik faktör olarak Metformin kullanımının ve antidiyabetik (şeker hastalığı için kullanılan ilaçlar) ilaç konseptinin meme kanseri tedavisine dahil edilmesinin doğruluğunu onaylayacak başka çalışmaların yapılması gerekmektedir.