Servikal Kriyoterapi (Rahim Ağzı Dondurma Tedavisi) Nedir?

Servikal Kriyoterapi Nedir?

Servikal kriyoterapi, rahim ağzında kanser öncesi hücrelerin dondurularak yok edilmesini sağlayan bir tıbbi uygulamadır. Bu yöntem, rahim ağzında anormal hücrelerin kansere dönüşmesini önlemek amacıyla uygulanır. Uygulama sonrasında vücut, sağlıklı hücreleri yeniden üreterek rahim ağzının doğal yapısını korumasına yardımcı olur.

Rahim ağzındaki kanser öncesi hücrelerin en önemli sebebi kronik insan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonudur. HPV, özellikle yüksek riskli türleriyle rahim ağzı hücrelerinde anormal değişikliklere yol açarak zamanla kansere dönüşme riski taşır. Bu nedenle, HPV enfeksiyonunun erken teşhisi ve takibi, servikal kanserin önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir.

Kriyoterapi (diğer adıyla kriyoablasyon veya kriyo), çeşitli sağlık durumlarının tedavisinde kullanılan bir tekniktir. Doktorlar, servikal kanser gelişme riski taşıyan öncül hücreleri tespit ettiklerinde bu yöntemi önerebilirler. Bu tedavi, özellikle yüzeyel ve küçük lezyonlar için etkili olabilirken, daha büyük veya derin lezyonlar için farklı tedavi yöntemleri gerekebilir.

• İlgili konu: Rahim Ağzı Kanseri Öncüleri: CIN1, CIN2 ve CIN3 Nedir?

Bu yazıda, servikal kriyoterapinin nasıl ve ne zaman uygulandığını, uygulama öncesinde yapılması gereken hazırlıkları, işlem sırasındaki adımları ve olası yan etkileri detaylı olarak ele alacağız.

Servikal Kriyoterapinin Amacı

Kriyoterapi, rahim ağzındaki kanser öncesi hücreleri öldürerek serviksin sağlıklı hücrelerle yeniden büyümesini sağlar. Özellikle sınırlı boyut ve derinlikteki lezyonların yönetiminde etkili bir yöntemdir. Daha büyük veya derin lezyonlar için ise diğer tedavi yöntemleri tercih edilebilir.

Hangi Durumlarda Önerilir?

Doktorlar genellikle kriyoterapiyi rahim ağzındaki kanser öncesi hücrelerin tedavisi için önerir. Bununla birlikte, küçük boyuttaki lezyonlar için de bu yöntem uygulanabilir. Ancak bazı vakalarda doktor, herhangi bir müdahalede bulunmadan "izlem" yöntemini tercih edebilir. Bu durumda, hastanın hücre değişimlerini daha sık takip eder ve eğer anormal hücreler ilerlerse kriyoterapi gibi bir tedavi seçeneği sunabilir.

Kriyoterapi Öncesi Hazırlık

Kriyoterapi genellikle hastaneye yatış gerektirmeyen, doktor muayenehanesinde gerçekleştirilen bir işlemdir. İşlem öncesinde şu noktalara dikkat edilmelidir:

Hastanın kullandığı ilaçlar ve takviyeler hakkında doktoruna bilgi vermesi gerekir.
İşlem sonrası araç kullanmamak adına bir refakatçiyle hastaneye gitmek önerilir.
İşlem sonrası hafif kanama ve akıntı olabileceğinden hasta yanında hijyenik ped bulundurmalıdır.

Servikal Kriyoterapi Nasıl Yapılır?

Kriyoterapi sırasında doktor, vajinayı genişletmek için bir spekulum kullanır. Daha sonra serviksi dikkatlice inceleyerek işlem için uygunluğunu değerlendirir.

İşlemin aşamaları şunlardır:

• Lokal Anestezi: İşlem öncesinde doktor, bölgeyi uyuşturmak için lokal anestezi kullanabilir veya kullanmayabilir.
• Kriyo probunun yerleştirilmesi: Soğutucu gaz (genellikle sıvı nitrojen) içeren metal bir prob vajinaya yerleştirilerek rahim ağzına temas ettirilir.
• Hücrelerin dondurulması: Gazın hızla soğuması sonucu serviksin yüzeyinde bir buz tabakası oluşur ve anormal hücreler tahrip edilir.
• İşlem tamamlandığında: Probu soğutma işlemi sona erdiğinde doktor cihazı çıkarır ve hastanın bir süre dinlenmesini sağlar.

Hasta işlem sırasında üşüme hissi, kramp ya da hafif bir rahatsızlık hissedebilir. Ancak genellikle kısa sürede tamamlanan bir işlemdir ve hasta aynı gün evine dönebilir.

Kriyoterapi Sonrası İyileşme Süreci

1. Aynı Gün Taburcu Edilme: Hasta, işlem sonrasında hastanede kalmadan aynı gün eve dönebilir.
2. Akıntı ve Doku Dökülmesi: İşlemden sonra 2-3 hafta boyunca ölü servikal dokunun dökülmesi nedeniyle yoğun, sulu bir akıntı olabilir.
3. Cinsel Aktivite ve Tampon Kullanımı: Hasta, birkaç hafta boyunca cinsel ilişkiye girmekten ve tampon kullanmaktan kaçınmalıdır.
4. Takip Muayeneleri: İşlemden sonra doktor, anormal dokunun tamamen yok edildiğinden emin olmak için bir takip smear testi (Pap testi) yapacaktır.
5. Daha Sık Pap Testi: Servikal displazi (rahim ağzında anormal hücreler) nedeniyle kriyoterapi uygulanan hastaların ilk 2 yıl boyunca daha sık smear testi yaptırmaları gerekebilir.

Yaygın görülen yan etkiler şunlardır:

• Hafif vajinal kanama (genellikle 4 haftaya kadar sürebilir)
• Kramp
• Hafif ağrı

Doktor, cinsel ilişkiye ne zaman başlanabileceği konusunda hastayı bilgilendirir. Ayrıca enfeksiyon riskini azaltmak için belirli hijyen kurallarına uyulması önerilir.

Olası Riskler ve Yan Etkiler

Kriyoterapi genellikle güvenli bir prosedürdür, ancak bazı yan etkileri ve riskleri olabilir.

İşlem sonrası yaygın görülen yan etkiler şunlardır:

• Ağrı
• Şişlik
• Kabarcık oluşumu
• Kramp
• Kanama

Nadir durumlarda enfeksiyon gelişebilir veya uzun süreli uyuşma ve skar dokusu oluşumu görülebilir. Hamile olan veya hamilelik şüphesi bulunan kişilerin bu durumu doktorlarına bildirmesi gerekmektedir.

İşlem sonrası enfeksiyon belirtileri veya aşırı kanama gibi anormal semptomlar görülürse doktora başvurulmalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

Kriyoterapiden sonra ilk adet nasıl olur?

İşlem sonrası, ilk adet döneminde akıntının artması ve kanamanın biraz daha yoğun olması normaldir. Bu dönemde tampon kullanımından kaçınılmalıdır.

Kriyoterapi HPV’yi tedavi eder mi?

Rahim ağzı kanserlerinin yaklaşık %99’u insan papilloma virüsü (HPV) nedeniyle gelişmektedir. Kriyoterapi, kanser öncesi hücreleri temizleyebilir ancak HPV enfeksiyonunu tamamen ortadan kaldırmaz.

Sonuç

Servikal kriyoterapi, rahim ağzında kanser öncesi hücreleri yok etmek için kullanılan etkili bir yöntemdir. Bu prosedür genellikle ayakta tedavi şeklinde uygulanır ve işlem sonrası iyileşme süreci çoğu kişi için hafif yan etkilerle geçer. Ancak herhangi bir komplikasyon gelişmesi durumunda mutlaka doktora danışılmalıdır.