Kanserin Çeşitliliği ve Kompleksliği, İşbirliğini Zorunlu Kılıyor
Kanser tedavisinde karar verme süreci, giderek artan tedavi seçeneklerinin ve kanserlerin genetik çeşitliliğinin anlaşılmasıyla karmaşık bir hale gelmiştir. Genetik incelemeler sayesinde kanserler, daha önce tanımlanamayan birçok alt sınıfa ayrılmıştır. Ayrıca yeni ve daha etkili ilaçlara erişimde, klinik araştırmalar da hep akılda kalmalıdır. Bu faktörler ve daha fazlası, tedavi yaklaşımlarının çeşitliliğini ve karmaşıklığını artırmaktadır. Özellikle uç alanlarda ileri uzmanlığa sahip kişilerden oluşan multidisipliner ekip yaklaşımları, bu zorlu süreçte önem kazanmıştır. İşte bu bağlamda, tümör konseylerinin (tumor boards) kanser hastalarının hayatta kalma sürelerini nasıl etkilediğine dair yapılan bir meta-analizin sonuçları, kanser tedavisinde bu multidisipliner yaklaşımların rolünü vurgulamaktadır.
Tümör Konseyleri, Sağkalım Sürelerini Uzatabilir
Journal of the National Cancer Institute adlı dergide 20 Ocak 2023'te yayımlanan bir meta-analize göre, tedavileri tümör konseyleri tarafından yönetilen kanser hastalarının hayatta kalma süreleri daha uzundur.
Bu meta-analiz, 59 çalışmayı ve toplam 134.287 kanser hastasını içermektedir — bunlardan 48.467'si tümör konseyleri tarafından yönetilmiş, 85.820'si ise yönetilmemiştir.
Tümör konseyleri;
- Tıbbi onkologlar (58 çalışma),
- radyasyon onkologları (56 çalışma),
- radyologlar (55 çalışma),
- cerrahlar (55 çalışma),
- hemşireler (19 çalışma),
- palyatif bakım doktorları (15 çalışma),
- beslenme uzmanları (14 çalışma) ve
- sosyal çalışanlar (14 çalışma) içermiştir.
Bütün çalışmalarda, tümör konseyleri tanı anında toplanmıştır. Ancak, 12 çalışmada hastanın tedavisi boyunca toplantılar devam etmiştir.
Hastalar; kolon-rektum kanseri (15 çalışma), akciğer kanseri (13 çalışma), baş ve boyun kanserleri (6 çalışma), meme kanseri (5 çalışma), yemek borusu kanseri (5 çalışma), karaciğer kanseri (5 çalışma), pankreas kanseri (4 çalışma), mide kanseri (2 çalışma), hematolojik kanserler (2 çalışma), yumuşak doku sarkomu (2 çalışma) ve diğer kanserler (5 çalışma) tanısı almışlardır.
Sistemik tedavi alan hastaların ortalama oranı, tümör konseyi grubunda %54, kontrol grubunda ise %53'tür. Radyoterapi alan hastaların ortalama oranı sırasıyla %27 ve %24, cerrahi geçiren hastaların ortalama oranı ise %41 ve %33'tür.
Hayatta Kalma Sonuçları
Tedavileri tümör konseyleri tarafından yönetilen hastaların, kontrol grubundaki hastalara göre genel hayatta kalma süreleri daha uzundur. Ortanca genel sağkalım süreleri sırasıyla 30.2 ay ve 19 aydır (hazard oranı [HR], 0.67; %95 GA, 0.62-0.71).
İki yıl sonra hayatta olan hastaların ortalama oranı, tümör konseyi grubunda %56, kontrol grubunda ise %46'dır. Beş yıl sonra hayatta olan hastaların ortalama oranları ise sırasıyla %56 ve %45'tir.
Tümör konseyi yönetimi, çoğu kanser türünde genel sağkalımı iyileştirmekle ilişkilendirilmiştir, bunlar arasında:
- Hematolojik kanser, yaşam kaybı riskini %53 azaltma (HR, 0.47; %95 GA, 0.30-0.73)
- Hepatosellüler (karaciğer) karsinom, yaşam kaybı riskini %48 azaltma (HR, 0.52; %95 GA, 0.42-0.66)
- Özofagus kanseri, yaşam kaybı riskini %40 azaltma (HR, 0.60; %95 GA, 0.45-0.80)
- Akciğer kanseri, yaşam kaybı riskini %34 azaltma (HR, 0.66; %95 GA, 0.59-0.75)
- Meme kanseri, yaşam kaybı riskini %32 azaltma (HR, 0.68; %95 GA, 0.48-0.94)
- Baş ve boyun kanserleri, yaşam kaybı riskini %28 azaltma (HR, 0.72; %95 GA, 0.57-0.90)
- Pankreas kanseri, yaşam kaybı riskini %24 azaltma (HR, 0.76; %95 GA, 0.65-0.91)
- Kolorektal kanser, yaşam kaybı riskini %22 azaltma (HR, 0.78; %95 GA, 0.70-0.88)
- Diğer kanserler, yaşam kaybı riskini %51 azaltma (HR, 0.49; %95 GA, 0.39-0.64).
Ancak, mide kanseri (HR, 0.55; %95 GA, 0.26-1.18) veya yumuşak doku sarkomu (HR, 0.33; %95 GA, 0.08-1.35) olan hastalarda tümör konseyi yönetimi ile genel sağkalımda iyileşme arasında önemli bir ilişki bulunmamıştır.
Aşağıda, tümör konseylerinin kanser hastalarının yaşam süresini nasıl uzattığını özetleyen bir zihin haritası diagramı görülebilir:
Tümör Konseyi Sağkalımı Nasıl İyileştiriyor?
Tümör konseylerinin kanser hastalarının genel sağkalımını iyileştirmedeki rolü, çok boyutlu ve entegre bir yaklaşıma dayanmaktadır. Bu yaklaşım, aşağıdaki faktörlerin bir kombinasyonunu içermektedir:
- Daha çeşitli ve kapsamlı bakış açıları
- İnsan hatasının azaltılması
- Koordineli tedavi planı
- Kolektif karar verme süreci
- Disiplinlerarası iletişim
- Hasta merkezli yaklaşım
- Güncel bilgi ve araştırmaların entegrasyonu
- Psikososyal destek
