Yondelis (Trabaktedin) Nedir? FDA Onayı, Türkiye Ruhsatı ve Geri Ödeme Durumu
- FDA Onaylı: Evet (İlk Onay Tarihi: 23 Ekim 2015)
- Kutu Adı: Yondelis
- Etken Madde Adı: Trabaktedin
- Uygulama Şekli: İntravenöz (IV) infüzyon
- Sınıfı: Alkilleyici ajan
- Kategori: Kemoterapi ilacı
- Üretici: Janssen/Johnson & Johnson
- Türkiye Dağıtımı: Onko İlaç San. ve Tic. A.Ş.
- Onaylı Olduğu Kanserler:
- Cerrahi Olarak Çıkarılamayan veya Metastatik Liposarkom ve Leiomyosarkom:
- Daha önce antrasiklin içeren rejimlerle tedavi gören hastalar için FDA tarafından onaylanmıştır.
- Cerrahi Olarak Çıkarılamayan veya Metastatik Liposarkom ve Leiomyosarkom:
Yondelis Nedir?
Trabaktedin etken maddeli Yondelis, cerrahi olarak çıkarılamayan veya metastatik liposarkom ve leiomyosarkom tedavisi için kullanılan intravenöz bir kemoterapi ilacıdır. Daha önce antrasiklin içeren rejimlerle tedavi gören hastalarda tümörün büyümesini ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmayı hedefler
Alkilleyici Ajan Nedir?
Alkilleyici ajanlar, DNA'ya bağlanarak hücre döngüsünü bozan ve hücre ölümüne yol açan antikanser ilaçlardır. Bu ilaçlar, kanser hücrelerinde DNA sentezini ve fonksiyonlarını bozarak çoğalmalarını engeller. Yondelis, bu ajanlar arasında benzersiz bir mekanizmaya sahip olmasıyla öne çıkar.
Etki Mekanizması Nasıldır?
Yondelis (Trabaktedin), DNA’ya bağlanarak ve tümör mikroçevresine etki ederek antitümör aktivite gösterir:
- DNA’ya Bağlanma ve DNA Onarımını Engelleme:
- Trabaktedin, DNA’nın küçük yarığında guanin kalıntılarının N2 pozisyonuna bağlanır ve DNA yapısını bozarak adduct (ek) oluşumuna neden olur.
- DNA adductlarının oluşumu, tek ve çift zincirli DNA kırılmalarına yol açar ve DNA sentezi ve işlevini engeller.
- Hücre Döngüsünü Durdurma ve Hücre Ölümünü İndükleme:
- p53’e bağımlı olmayan bir mekanizmayla hücre döngüsünü durdurur ve apoptoza (hücre ölümü) neden olur.
- Tümör Mikroçevresine Etki:
- Proinflamatuar ve proanjiyojenik mediyatörlerin üretimini inhibe eder, bu da tümör mikroçevresindeki iltihap ve yeni damar oluşumunu engeller.
- Tümörle ilişkili makrofajlar ve monositler üzerinde sitotoksik etkiler gösterir.
- Evre Bağımsız Antitümör Aktivite:
- Hücre döngüsünün tüm evrelerinde aktif kalarak, kanser hücrelerini etkiler.
FDA (ABD Gıda ve İlaç İdaresi) Onay Tarihçesi
- 23 Ekim 2015:
- 3 Şubat 2015:
- Öncelikli İnceleme: ABD FDA, Yondelis (trabaktedin) için ileri evre yumuşak doku sarkomu olan hastaların tedavisinde kullanılmak üzere öncelikli inceleme statüsü verdi.
- 24 Kasım 2014:
- Yeni İlaç Başvurusu (NDA): Janssen, Yondelis (trabaktedin) için ileri evre yumuşak doku sarkomu tedavisinde kullanılmak üzere FDA’ya yeni ilaç başvurusunda bulundu.
- 29 Nisan 2011:
- Başvurunun Geri Çekilmesi: Centocor Ortho Biotech Products, L.P., trabaktedin için yapılan Yeni İlaç Başvurusunu (NDA) gönüllü olarak geri çekti.
- 10 Eylül 2009:
- Tam Yanıt Mektubu: FDA, trabaktedin ve Doxil kombinasyonu için "Complete Response Letter" yayınladı.
- 20 Kasım 2008:
- Başvuru: Ortho Biotech, trabaktedin için tekrarlayan over kanseri tedavisinde kullanılmak üzere FDA’ya yeni ilaç başvurusunda bulundu.
Türkiye Ruhsatı
Yondelis’in ülkemizde T.C. ruhsatlı olduğu durumlar / terapötik endikasyonlar şu şekilde belirtilmiştir:
Terapötik Endikasyonları
Lokal ileri ve metastatik leiyomiyosarkom ve liposarkomlu hastalarda daha öncesinde yeterli doz ve süreyle doksorubisin ve ifosfamid içeren kemoterapi rejimleri uygulanan hastalarda hastalığın progresyonunda kurtarma tedavisinde endikedir.
Yondelis Geri Ödemesi Var mı?
Yondelis’in Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından geri ödeme kapsamına alındığı tedavi durumları şu şekildedir:
Lokal ileri ve metastatik leiyomiyosarkom ve liposarkomlu hastalarda daha öncesinde yeterli doz ve süreyle doksorubisin ve ifosfamid içeren kemoterapi rejimleri uygulanan hastalarda hastalığın progresyonunda kurtarma tedavisinde kullanılması koşuluyla SGK tarafından karşılanır.
Fiyatı: Ocak 2025 itibarıyla itibarıyla YONDELİS IV KONSTRANTRE İNFÜZYONLUK ÇZELTİ İÇİN 1 mg 1 flk eczane satış fiyatı: 61.526,89 ₺
Direnç Mekanizması
- Çoklu İlaç Direnci (Multidrug Resistance):
- P170 glikoproteini gibi ilaç dışa akım taşıyıcılarının artışı ilacın hücre dışına taşınmasını artırarak etkinliğini azaltabilir.
- ABCB1 Taşıyıcı Protein İfadesinin Artışı:
- ABCB1 proteinindeki artış, ilacın hücre içinde birikmesini engeller.
- IGF-1R ve Insülin Reseptör Substratının Artışı:
- Hücre büyümesini teşvik eden bu faktörlerin artışı, ilaca direnç gelişmesine neden olabilir.
- Çinko Parmak Proteinlerinin Artışı (ZNF93 ve ZNF43):
- DNA'ya bağlanarak onarım mekanizmalarını etkileyen proteinlerin aktivitesi artabilir ve ilaca direnç oluşabilir.
Farmakokinetik Özellikleri
- Emilim
- IV yoluyla uygulanır, ağızdan biyoyararlanımı yoktur.
- Dağılım
- Sabit durumdaki dağılım hacmi 5000 L’yi aşar.
- İlacın yaklaşık %97’si plazma proteinlerine bağlanır.
- Metabolizma
- CYP3A4 mikrozomal enzimleri tarafından karaciğerde metabolize edilir.
- İlacın çoğunluğu hepatobiliyer sistem yoluyla feçesle (%58) atılır. Renal eliminasyon toplam atılımın yalnızca %6’sını oluşturur.
- Terminal yarı ömrü yaklaşık 175 saattir.
- Doz Aralığı
- Önerilen doz 1.5 mg/m² olarak 24 saatlik infüzyon şeklinde her 3 haftada bir uygulanır.
- Uygulama bir santral venöz hat üzerinden yapılmalıdır.
İlaç Etkileşimleri
- Metabolizmayı Azaltan İlaçlar:
- Ketokonazol, itrakonazol, eritromisin gibi CYP3A4 inhibitörleri ilacın toksisitesini artırabilir.
- Metabolizmayı Hızlandıran İlaçlar:
- Rifampin, fenitoin, karbamazepin gibi indükleyiciler ilacın etkisini azaltabilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Hepatik Disfonksiyon:
- Orta dereceli hepatik disfonksiyonu olan hastalarda doz azaltımı önerilmektedir. Önerilen doz 0.9 mg/m²’dir.
- Ciddi hepatik disfonksiyon durumlarında Yondelis kullanılmamalıdır.
- Renal Disfonksiyon:
- Hafif ve orta dereceli renal disfonksiyon durumlarında doz ayarlaması gerekli değildir.
- CYP3A4 İlaç Etkileşimleri:
- Güçlü CYP3A4 inhibitörleri (ketokonazol, itrakonazol gibi) veya indükleyicileri (rifampin, fenitoin gibi) ile birlikte kullanım dikkatle değerlendirilmelidir. Bu tür ilaçlar Yondelis'in etkinliğini veya toksisitesini değiştirebilir.
- Kullanım Yöntemi:
- Yondelis yalnızca intravenöz yolla uygulanmalıdır ve bir merkezi venöz kateter üzerinden verilmelidir.
- Klinik İzleme:
- Tedavi sırasında karaciğer fonksiyon testleri, hematolojik parametreler ve renal fonksiyon düzenli olarak izlenmelidir.
Yan Etkiler
- Miyelosüpresyon ve Nötropeni:
- Nötropeniye bağlı olarak ciddi ve ölümcül nötropenik sepsis gelişebilir.
- Rabdomiyoliz ve Kas-iskelet Toksisitesi:
- Kas yıkımı ve iskelet sistemi ile ilişkili toksik etkiler gözlenebilir.
- Hepatotoksisite:
- ALT/AST, bilirubin ve alkalin fosfataz seviyelerinde yükselme görülebilir.
- Kardiyak Toksisite:
- Sol ventrikül ejeksiyon fraksiyonunda azalma, diyastolik disfonksiyon, konjestif kalp yetmezliği (KKY) ve kalp yetmezliği meydana gelebilir.
- Gastrointestinal Toksisite:
- Bulantı, kusma, kabızlık ve ishal gibi gastrointestinal yan etkiler görülebilir.
- Yorgunluk ve Anoreksi:
- Hastalarda sık görülen bir diğer yan etki yorgunluk ve iştah kaybıdır.
