Yüksek Yağlı Beslenmenin Kolon ve Rektum Kanseri Riskini Nasıl Artırdığı Bulundu
Sağlıksız beslenmenin kolorektal kanser riskini artırdığı biliniyordu. Ancak bunun altında yatan biyolojik mekanizma net olarak bilinmiyordu. Yayımlanan yeni bir çalışmaya göre yüksek yağlı besinler kanser kök hücre büyümesini desteklemektedir. Bu gelişmeden sonra yağlı beslenmeyi önerenlerin veya “dilediğiniz kadar yağlı yiyebilirsiniz yeter ki karbonhidrat tüketmeyin” diyenlerin söylemlerini gözden geçirmesini umuyoruz.
Kolorektal (kolon ve rektum) kanserler ülkemizde kadın ve erkeklerde en sık görülen 3. kanser türüdür. Sindirim sisteminde ince bağırsaktan sonra kalın bağırsak gelir. Kalın bağırsağın uzun olan ilk kısmı kolon, 15 cm’lik son kısmı ise rektumdur. Kolorektal kanserlerin riskini artıran faktörler arasında liften fakir diyet, hareketsiz yaşam, obezite, kalıtsal geçiş (%10) ve yağ oranı yüksek olan beslenme bulunuyor.
Araştırmacılar bu çalışmada kolorektal kanser modellerini farelerde oluşturarak kanser kök hücrelerini ve metastaz yapan kanser hücrelerini incelemişlerdir.
Araştırma Sonuçlarına Göre;
- Yüksek yağlı diyet uygulanan farelerin bağırsaklarında kanser kök hücre sayısı ve tümör boyutunda artış gözlenmiştir. İlginç olarak yüksek yağlı diyetin bu etkisinin obeziteden bağımsız olduğu çalışmada vurgulanmış. Yani hem yüksek yağlı diyet hem de obezite kalın bağırsak kanserleri için birbirinden bağımsız iki risk faktörü olabilir.
- Yüksek oranda yağlı beslenme sonucu kalın bağırsaktaki kanser kök hücrelerinin büyümesini tetikleyen JAK2-STAT3 adlı bir hücresel sinyal yolu tespit edildi. Önemle vurgulamak gerekir ki kanser kök hücreleri metastazdan sorumlu ana hücrelerdir.
- Aynı zamanda yağlı diyet uygulanan fareler üzerinde yapılan deneyde bu sinyal yolunun etkisiz hale getirildiğinde kanser kök hücrelerin büyümesinin durdurduğu gözlemlendi.
Bu Çalışma Klinik Açıdan Ne İfade Ediyor?
Bu çalışma kolorektal kanser ve yüksek yağlı diyet arasındaki biyolojik mekanizmayı açıklayan ilk çalışma olma özelliğini taşıyor. Yüksek yağlı beslenmenin tümör büyümesini tetikleyen hücresel sinyal yolunu nasıl etkilediğinin keşfedilmesi, yeni nesil ilaçların geliştirilmesini sağlayabilir. JAK2-STAT3 sinyal yolunu engelleyen hedefe yönelik ilaçlar etkili olabilir. Aynı zamanda bu çalışma ile diyet gibi çevresel faktölerin kanser kök hücrelerin büyümesini nasıl etkilediği hakkında bize önemli bilgiler sunmuştur.
Bu tür yazıları okuyanların aklına ilk gelen “Herşeyi yasaklıyorsunuz, peki biz ne yiyeceğiz?” sorusu olacaktır. Öncelikle, beslenme konusunda “yasak” kelimesinden uzak durduğumuzu belirtmek isteriz. Hastalarıma şimdiye kadar çok az besini yasaklamışımdır (onlar da kemoterapi sırasında bazı ilaç etkileşimleri nedeni ile). Bunun yanında bazı yağlar diğerlerine göre elbette daha sağlıklıdır, fakat bu yağları çok yoğun tüketebilirsiniz anlamına gelmez... Beslenme konusunda temel prensiplerimiz karbonhidrat, yağ ve protein yönünden dengeli bir beslenme, hazır / fast food gıdanın mümkün olduğunca azaltılması, genel olarak az gıda tüketilmesi (yani günlük daha az enerji alınması), etin azaltılıp sebze-meyvenin artırılması ve doğru beslenmeye hareketli bir yaşam tarzının / egzersizin entegre edilmesidir.
Sheelarani Karunanithi et al.
RBP4-STRA6 Pathway Drives Cancer Stem Cell Maintenance and Mediates High-Fat Diet-Induced Colon Carcinogenesis.
Stem Cell Reports, July 2017