Hem kanserin nedeni hem tedaviye giden yol: Kanser Kök Hücreleri

Hem kanserin nedeni hem tedaviye giden yol: Kanser Kök Hücreleri

Hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalarak kanserleşmesini tetikleyen sebebin ne olduğu, bu hastalığın en çok merak edilen sorularının başında gelmektedir. Son yıllarda yapılan araştırmalar "kök hücrelerin" hem kanserleşmede hem de bu hastalığın tedavisinde büyük bir rolü olabileceğini göstermektedir.

Kök hücrelerimiz vücudumuzdaki tüm diğer hücrelerin hammaddeleridir. İnsan gelişiminde, embriyonik kök hücreler vücuttaki herhangi bir hücreye dönüşme yeteneğine sahiptir. Embriyonik kök hücreler çoğalırken, bu hücrelerin yavruları organları oluşturmaya başlar. Böylelikle embriyonun bebeğe dönüşmesi sağlanmış olur. Embriyonik kök hücreler doğumdan birkaç gün içinde yok olmaya başlar. Yetişkin kök hücreleri ise çok az miktarda bulunurlar ve yalnızca bulundukları dokulardaki hasarlı hücrelerin yerine yeni hücrelerin oluşturulmasını sağlarlar. Yetişkin kök hücreler bölündüklerinde kendileriyle aynı özelliklere sahip hücreleri oluştururlar. Bu hücreler embriyonik kök hücreler gibi farklı hücrelere dönüşemezler.

Kanserleşme: kontrolsüz bölünen hücrelerin embriyonik kök hücre özelliklerine geri dönmesi.

Kanserleşmede kök hücrenin rolü uzun süredir tartışılan bir konudur. Araştırmacılara göre kanserleşme, biriken genetik mutasyonlar (DNA hasarı gibi) sonucunda kontrolsüz bölünen hücrelerin bazılarının embriyonik kök hücre özelliklerine geri dönmesidir. Bu hücrelere uzun süreler boyunca bölünme ve yenilenme yeteneğine sahiptir. Bu tip hücrelere kanser kök hücreleri adı verilmiştir. 2012 yılında farklı ülkelerdeki üç araştırma grubunun araştırma sonuçlarına göre kök hücreleri beyin, deri ve bağırsak kanserlerinin büyümesini doğrudan tetiklemiştir.

Kanser kök hücreleri ilk olarak bir kan kanseri olan akut myeloid lösemide keşfedilmiştir. Daha sonra araştırmacılar beyin, meme, yumurtalık, kolon, pankreas, prostat ve deri kanserlerinde kanser kök hücreleri tespit etmişlerdir. Kanser kök hücrelerinin, kanserde ilaç dirençliliği ve kanserin nüks etmesinden sorumlu olduğu düşünülmektedir.

Peki kanser kök hücrelerinin tespit edilmesi kanser tedavisi açısından ne anlama geliyor?

Kanser kök hücreleri geleneksel kanser tedavilerine karşı dirençlidir. Başarılı kanser tedavilerinden yıllar sonra bile kanserin nüksetmesinin altında yatan temel sebebin kanser kök hücreleri olduğu düşünülmektedir. Son yıllarda kanserli kök hücreleri hedef alan tedaviler geliştirilmeye çalışılmaktadır. Ancak kanserli kök hücreyi hedefleyen her türlü tedavi sağlıklı dokulara da yıkımlara yol açtığı klinik araştırmalarda gözlemlenmiştir. Bu sebeple kanserli kök hücre ile yetişkin kök hücreler arasındaki farklılıklar tanımlanmadan bu tür tedavilerden sonuç alınması oldukça zor gözükmektedir.

1. Reya, T; Morrison, SJ; Clarke, MF; Weissman, IL (Nov 1, 2001).

Stem cells, cancer, and cancer stem cells.

Nature 414 (6859): 105–11

2. Dirks, P (Jul 1, 2010).

Cancer stem cells: Invitation to a second round.

Nature 466 (7302)

3. Lobo, N. A., Shimono, Y., Qian, D. & Clarke, M. F.

The biology of cancer stem cells.

Annu. Rev. Cell. Dev. Biol. 23, 675–699 (2007)

Sağlık ve Mutlulukla Kalın...

Sayfada yer alan yazılar sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Kanser tanısına sahip bir hasta için online muayene randevusu hakkında bilgi almak için aşağıdaki formu doldurabilirsiniz.


İlgili Haberleri


Kanser Tedavisinde Doğurganlığı Korumak Artık Daha Önemli: 2025 Kılavuzu Ne Getiriyor?

Kanser Tedavisinde Doğurganlığı Korumak Artık Daha Önemli: 2025 Kılavuzu Ne Getiriyor?

Neden Fertilite Koruması Şimdi Daha Önemli? Modern onkoloji, yalnızca hastalığı tedavi etmeyi değil, hastaların tedavi sonrası yaşam...

Kalp Üzerine Dev Araştırma: 50 Yaşında Risk Faktörü Olmayanlar, 13 Yıl Daha Uzun Yaşıyor

Kalp Üzerine Dev Araştırma: 50 Yaşında Risk Faktörü Olmayanlar, 13 Yıl Daha Uzun Yaşıyor

Kalp ve Damar Sağlığını Korumak, Ömrü 10-14 Yıl Uzatabilir Dünya genelinde 2 milyondan fazla kişinin verilerini inceleyen...

ABD'de Uzmanlık Yolu: 2025'te Genç Hekimler Hangi Uzmanlıkları Tercih Etti?

ABD'de Uzmanlık Yolu: 2025'te Genç Hekimler Hangi Uzmanlıkları Tercih Etti?

Her yıl mart ayında ABD'de düzenlenen Match Day (Uzmanlık Yerleştirme Günü), binlerce tıp öğrencisinin kariyer yönünü...

Tıbbi Kariyerde Hayatta Kalma Rehberi: Köpekbalıklarıyla Yüzmek Zorunda mıyız?

Tıbbi Kariyerde Hayatta Kalma Rehberi: Köpekbalıklarıyla Yüzmek Zorunda mıyız?

Tıp Dünyasında Sessiz Bir Kriz Tıp dünyası, insanlığa yardım etmeyi amaçlayan idealist bireylerin buluşma noktası olarak görülse...

Hakkımda

Özgeçmişim, kanser tanı ve tedavisine dair çalışmalarım ve ilgi alanlarım için tıklayın.

Prof. Dr. Mustafa Özdoğan Hakkında