Chia tohumu nedir, faydaları ve önemli uyarılar

Chia Tohumu Nedir ?

Chia tohumu son zamanlarda ülkemizde sağlıklı beslenme dahilinde sıkça konuşulan bir bitki oldu. Aslında Orta ve Güney Amerika’ya özgü olan bu bitkinin tohumları yiyecek olarak yüzlerce yıldır tüketilmektedir. Özellikle yüksek posa, n-3 çoklu doymamış yağ asitleri (PUFA) ve alfa-linolenik asit (ALA) bakımından zengin olmasıyla bilinen chia (kia) tohumunun hem yararları hem de dikkat edilmesi gereken noktaları var.

Bilimsel adı: Salvia hispanica

Chia tohumunun laboratuvar analizlerine göre; bileşenlerinde antioksidan, anti-inflamatuar, anti-kanser ve antitrombotik (pıhtılaşma önleyici) aktivitelere sahip olduğu görülüyor. Chia bitkisinin beslenmeye dair bazı faydaları olabilir ancak kanseri tedavi ettiği ya da önlediği söylenemez. Bunun için daha fazla araştırma gereklidir.

Chia tohumu hangi tıbbi amaçlar için denenmektedir?

Kalp-damar sağlığı

Chia tohumunun kalp-damar hastalıkları riskini azalttığı iddiası ile yapılan çoğu araştırmanın sonucu anlamlı değildir. Bu amaçla kullanılması önerilmemektedir.

Zayıflama

Chia tohumu denilince belki de ilk akla gelen konudur zayıflama. Hatta chia tohumunun nasıl zayıflattığına dair onlarca yazı bulabilirsiniz internette. Fakat iş gerçeklere geldiğinde klinik araştırmalardan elde edilen sonuçlar, chianın insanlarda kilo vermede etkili olmadığını gösterdi. Chia tohumunun zayıflatabileceğine dair bilgilerin çoğu obez kemirgenlerde yapılan deneylere dayanmaktadır. Daha fazla çalışma gereklidir.

Kanser

Chia tohumlarından elde edilen yağın, farelerde anti-kanser özellikleri göstermiştir, ancak insan çalışmaları yapılmamıştır.

Uyarılar

Kuru chia tohumlarını tek başlarına tüketmeyin, çünkü kendi ağırlıklarının 27 katı kadarı suyu emebilirler. Bu, onların suyu emerek büyümesine ve boğaz tıkanıklığına ve vücutta sıvı kaybına neden olabilir. Chia tohumları tüketmeden önce şişmelerini sağlamak için önceden ıslatıp suda bekletilmesi gerekir.

Kullanılmaması gereken durumlar

• Tansiyon ilaçları alıyorsanız: Chia tohumları bu ilaçların yan etkilerini artırabilir.
• Diyabet ilaçları kullanıyorsanız: Chia tohumları bu ilaçların yan etkilerini artırabilir.
• Yutma probleminiz varsa: Chia tohumlarını dikkatli tüketin. Kuru chia tohumlarını asla yemeyin.
• Allerjene duyarlısınız: Alerjik reaksiyon bildiren vaka raporu olduğu için chia tohumlarını dikkatli tüketin.

Vaka raporları

• Boğaz tıkanıklığı: 39 yaşındaki bir adam boğazında büyüyen chia tohumlarını çıkarmak için acil tedavi almıştır.
• Allerjik reaksiyon: Daha önce rinit ve astım öyküsü olan 54 yaşındaki bir adam kolesterol seviyesini düşürmek için chia tohumu yemiş ve birkaç gün sonra; hızla yüzde şişlik, döküntü, nefes darlığı ve baş dönmesi görülmüş, acil tedavi gerekmiştir.

Sonuç: yeni trend diyetlerde bulunan chia tohumu zengin besin içeriği ile dikkatli bir şekilde beslenme düzenine eklenebilir, ancak kanser dahil herhangi bir hastalığı tedavi edici ya da koruyucu özelliğe sahip değildir. Chia takviyesinin sağlık faydalarını aydınlatmak ve doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.