Yeni bir analizin sonuçlarına göre, hava kirliliği sigaradan sonra dünyada akciğer kanserinin ikinci önde gelen nedenidir.
Yeni veriler, hava kirliliğine atfedilebilen akciğer kanseri yaşam kaybı oranlarının ülkeler arasında büyük farklılıklar gösterdiğini gösteriyor. Sırbistan, Polonya, Çin, Moğolistan ve Türkiye en kötü etkilenenler arasında. Analiz, akciğer kanserinden yaşam kayıpları ile kömürden üretilen enerji oranı arasında bir ilişki olduğunu gösteriyor.
Hem sigara hem de hava kirliliği akciğer kanserinin önemli nedenleridir ve akciğer kanserini önlemeye ve hayat kurtarmaya yardımcı olmak için her ikisinin de ortadan kaldırılması gerekiyor.
Kanser uzmanları olarak, temiz enerji standartları için konuşarak hava kirliliğinin akciğer kanserine neden olma üzerindeki etkilerini azaltabiliriz.
Dr. Christine Berg, bu yeni analizi 9 Eylül'de Uluslararası Akciğer Kanseri Araştırmaları Derneği (IASLC) tarafından düzenlenen Dünya Akciğer Kanseri Konferansı (WCLC) 2021'de sundu.
Hava kirliliği iç karartıcı boyutta
Bu yeni analizden elde edilen bulguların "iç karartıcı" olduğunu söylemek zor değil.
Artık hava kirliliğinin sadece akciğer kanseri sıklığı üzerinde değil, aynı zamanda olumsuz sonuçları üzerinde de etkisi olduğu açıktır.
Gerçekten de daha önce yapılan bir çalışmaya göre, metreküp başıka her 10 mikrogram madde artışı akciğer kanserine bağlı yaşam kayıplarında %15-27 artış ile ilişkilendirilmiştir. Kadınlar ve erkekler arasında oran farkı yoktu.
Şu an akla gelen kilit bir soru, hava kirliliğini azaltmanın faydalı olup olmayacağı. Birleşik Krallık'ta son yıllarda hava kirliliğini azaltma çabaları, akciğer kanserine bağlı yaşam kayıplarında bir azalmaya yol açmadı. Bunun nedeni, yaşam beklentisindeki artış sebebi ile bireylerin daha düşük seviyelerde de olsa daha uzun süre kirliliğe maruz kalmaları olabilir.
Pandemi ile azalan hava kirliliği
COVID-19 Pandemisi sırasında sokağa çıkma kısıtlamaları nedeniyle seyahat büyük ölçüde azaldı. Böylelikle hava kirliliğinde çarpıcı bir azalma görüldü ve bir çalışma bu durumu, düşük doğum ağırlıklı doğan çocukların sayısında bir azalmayla ilişkilendirdi.
Umarız bu fayda diğer hastalıklarda da görülür.
Hava kirliliğini azaltmak için harekete geçme çağrısı "son derece önemli". Bu konuya odaklanma küresel, ulusal, yerel ve kişisel önleyici tedbirler üzerinde olmalı. Hava kirliliği, bu yıl yangınlarla etkilerini direkt yaşadığımız bir başka önemli sorunumuz küresel ısınma ile birleştiğinde, sonuçlar çok daha olumsuz olabilir.
Hava kirliliği insanlar için karsinojendir!
Hava kirliliğinin insanlar için karsinojen olduğunu anlamak çok önemlidir. Yoğun tütün ve tütün ürünü tüketen ve havası kirli bir ortamda yaşayan kişiler için akciğer kanserine yakalanmak için geriye tek gerekçe kalıyor: o da akciğerler!
Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC), dış ortam hava kirliliğini, özellikle partiküler maddeyi, akciğer kanseri ile ilişkisine dair kanıtlara dayanarak insan karsinojeni olarak sınıflandırmaktadır.
Partikül maddenin doğrudan tortulaşması ve lokal etkilerinin oksidatif hasara ve düşük dereceli kronik inflamasyona yol açtığı düşünülmektedir. Bunlar sırayla DNA ve gen transkripsiyonunu etkileyen ve apoptozu engelleyen moleküler değişikliklere neden oluyor ve bunların hepsi kanserli lezyonların gelişmesine yol açıyor.
Dr. Berg sunumunda, ülkeler arasındaki farklılığın "tarihsel ve mevcut sigara içme alışkanlıklarına ve nüfusun demografik özelliklerine bağlı olmasına rağmen" akciğer kanserinin dünya çapında kansere bağlı yaşam kaybının önde gelen nedeni olduğunu vurguladı.
Akciğer kanseri yükü ve hava kirliliği ilişkisi
2020 Dünya Kanser İstatistikleri'ne göre, dünya genelinde yılda yaklaşık 2,2 milyon akciğer kanseri vakası ve yaklaşık 1,8 milyon akciğer kanseri ölümü olduğunu göstermektedir.
Bu bilgiler hava kirliliğini, sigaradan sonra "akciğer kanserinin ikinci önde gelen nedeni" yapmaktadır.
Bu rakam, her yıl akciğer kanseri yaşam kayıplarının yaklaşık %4,7'sinin doğrudan kirliliğe atfedilebildiği Amerika Birleşik Devletleri için biraz daha düşüktür. Ancak, Batı'daki orman yangınları ile hava kirliliğinden daha fazla zarar göreceğiz.
Küresel hastalık yükü hakkında çeşitli tahminler sentezleyen Berg ve meslektaşları, 2019'da 50-69 yaşları arasındaki kişilerde belirli bir maddeye atfedilebilen akciğer kanseri yaşam kaybı oranının yıllık her 100.000 kişide 36.8 yaşam kaybı Sırbistan'da en yüksek olduğunu hesapladılar.
Bunu 100.000'de 27.9 ile Polonya, 100.000'de 24.6 ile Çin, 100.000'de 19.7 ile Moğolistan ve 100.000'de 19.2 ile Türkiye izledi.
En çok etkilenen ülkelerde hava kirliliğinin başlıca kaynakları ulaşım, kapalı mekanda yemek pişirme ve enerji kaynaklarıdır.
Sırbistan'da enerji üretiminin %70'i kömürden sağlanmaktadır. Polonya'da %74, Çin'de %65, Moğolistan'da %80, Türkiye'de %35 ve ABD'de %19 idi.
