Geçtiğimiz hafta Viyana’da gerçekleştirilen Avrupa Kanser Kongresi’nin dikkat çeken sunumlarından biri “kanser cerrahisi” hakkında idi. Kongrede cerrahinin küresel çapta değerlendirildiği bir rapor sunuldu. Bu rapora göre, Dünya genelinde 2015 yılında kanser tanısı alan 15 milyon kişinin %80’inden fazlası cerrahiye ihtiyaç duymakta, fakat bu kişilerin dörtte birinden azı doğru, güvenli ve ekonomik cerrahiye ulaşma imkanına sahip.
Lancet Onkoloji Komisyonu raporunda, düşük gelir seviyesine sahip ülkelerde yaşayan kişilerin %95’i en basit kanser ameliyatı imkanlarına dahi erişemediği vurgulanmaktadır. Kanser cerrahisine erişmedeki bu sıkıntıya rağmen, uluslararası toplum tarafından cerrahi bakım, küresel kanser kontrolünün önemli bir bileşeni olarak görülmemektedir.
Düşük ve orta gelirli ülkelerde artan sağlık harcamaları ekonomiyi zorlamakta ve sağlık harcamalarına ayırdıkları pay her geçen gün azalmaktadır. Bu nedenle düşük ve orta gelirli ülkeler sağlıklı işleyen bir ulusal kanser planı oluşturamamakta veya mevcut ulusal kanser planları aktif olarak işlememektedir. Daha ötesi, ulusal bir kanserle mücadele planına sahip ülkelerin sadece %10’unda kaliteli kanser cerrahisine götürecek hedefler bulunmaktadır.
Temel kanser cerrahisi ve kaliteli kanser bakımı imkanlarına ulaşamıyor olmak sadece düşük gelirli ülkelerin sorunu değildir. Birçok Avrupa ülkesi vatandaşının da yüksek kalitede kanser cerrahisine ulaşma imkanına sahip olmadığı son yıllardaki istatiksel çalışmalarda gösterilmiştir.
Cerrahi, kanser tedavisi ve kontrolünün başlıca dayanaklarından biridir ve kanser alanındaki cerrahi prosedürlerin sayısı 300’den fazladır. Kanser tedavisi için cerrahi hizmetlere acil yatırım yapılmaması halinde, ameliyat ile tedavi edilebilecek kanserlerin sebep olacağı küresel ekonomik kaybın, 2030 yılında 12 trilyon dolar gibi şaşırtıcı bir seviyeye ulaşacağı tahmin edilmektedir.
Bu noktada belirtmeliyim ki Sağlık Bakanlığımız tarafından ülkemizde aktif işleyen bir ulusal kanser programı yürütülmektedir. Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezi (KETEM) adı ile hizmet veren ve adından da anlaşılacağı üzere kanserin erken tanısı ana hedefi olan bir ulusal kanser planına sahibiz. Ulusal kanser programımızın, kanser cerrahisinin iyileştirilmesi hususunu da kapsayacak şekilde genişletilmesi gerektiği düşüncesindeyim. Böylelikle daha iyi ve az maliyetli bir kanser bakımı için daha fazla onkolojik cerrah yetiştirilebilir ve ameliyat imkanları iyileştirilebilir.
