HPV Aşı Rehberi Yenilendi! Bu vesile ile HPV aşısı nedir öğrenelim

Amerika Kanser Derneği’nin HPV (Human Papilloma Virüsü) aşısının uygulama tavsiyelerini içeren rehberi, Şubat 2017’de revize edildi. HPV aşısı, özellikle kadınlar arasında rahim ağzı kanseri koruyucu aşısı olarak bilinmektedir.

HPV virüsü ve aşısı hakkındaki bilmemiz gerekenler

• HPV dünya çapında oldukça yaygın olup, aynı zamanda cinsel yolla bulaşan en yaygın virüs türüdür.
• Cinsel yönden aktif olan kadınların ve erkeklerin %50’sinden fazlası hayatlarının bir döneminde HPV ile infekte olur ve hatta bazıları tekrar tekrar infekte olabilir. Bulaşma için mutlaka cinsel birleşme gerekli değildir; cilt-cilde temas etmek bulaşma için yeterlidir.
• HPV enfeksiyonu bulaştığında çoğunlukla belirti vermez ve sonrasına kendiliğinden kaybolur. Ancak bulaşan HPV türü önemlidir. Çünkü bazı HPV türlerine sahip infeksiyonların küçük bir kısmı devam edebilir ve başta rahim ağzı (serviks) olmak üzere, baş-boyun, makat ve peniste kansere neden olabilir.
• Serviks kanseri, dünya genelinde, kadınlarda kansere bağlı yaşam kayıplarının 2. önde gelen sebebidir.
• HPV’nin en az 13 alt türü kansere neden olur (yüksek risk tipi olarak bilinir) ve 100’den fazla alt tipi vardır. HPV 6 ve 11 en sık genital siğil yaparken; HPV 16 ve 18 kanser yapar (bu ikisi rahim ağzı kanserinin %70’inden fazlasının nedenidir).
• Türkiye’de de bulunan kuadrivalan HPV aşısı (Gardasil 4) inaktif bir aşıdır (yani canlı aşı değildir). Aşı bu 4 alt tipe (6, 11, 16 ve18) etkilidir ve dolayısıyla serviks kanserinin çoğunu önleyebilir. Ancak aşının tüm HPV alt tipine etkili olamaması nedeniyle aşılanan kadınların hala serviks kanseri taramaları yaptırmaları önerilir.

Kimler HPV aşısı olmalı ve aşının ne zaman yapılması gerekir?

• Kızlarda ve kadınlarda 9-26 yaş arasında; erkeklerin ise 9-21 yaş aralığında aşı yaptırmaları önerilidir.
• HPV aşısı bağışıklığında yaş önemlidir. Aşının yapılmasında her iki cins için en ideal yaş 11-12 olarak tavsiye edilmektedir. Ancak doktorunuz aşının 9 yaşından itibaren yapılmasını önerebilir.
• İlk cinsel temastan önce HPV aşısı yapılması önemlidir. Çünkü aşı sayesinde HPV’ye maruz kalmamış çocuklarda en yaygın görülen 4 HPV tipine karşı %100 koruyuculuk sağlanması mümkün olacaktır.
• Erkeklerde bazı durumlarda (bağışıklık sistemini ilgilendiren hastalık varlığında veya aynı cins ile ilişkiye girme durumlarında) aşının 26 yaşına kadar uygulanması önerilir.

Peki, 2017 yılı güncellemesi ile neler değişti?

Amerika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), 9-14 yaşları arasındaki çocuklarda HPV aşılama önerisini Şubat 2017’de revize etti. Bu yaş grubundaki çocuklara artık 3 doz uygulamak yerine sadece 2 doz aşı uygulanmasının bağışıklık için yeterli olacağını bildirdi.

Bilimsel çalışmalar yürüten tıp ve halk sağlığı uzmanlarından oluşan bir grup olan Aşılar Uygulama Danışma Komitesi’nin (ACIP) hazırladığı yeni önerileri Amerika Kanser Derneği de desteklediğini açıkladı.

Buna göre; 

• İlk HPV aşısının, 11-12 yaşlarında rutin olarak başlatılması önerilmektedir. 9-14 yaş arasındakiler için ise aşının 2 doz olarak yapılması planlanıp ve ikinci dozun ilk dozdan 6 ila 12 ay sonra verilmesi önerilmektedir. 
• 9-14 yaş arasında olup ta, 6 aydan daha kısa bir sürede 2 doz HPV aşısı yaptıran çocuklar ve gençlere üçüncü bir dozun uygulanması önerilmektedir. Ancak bu yaş gurubu için yapılmış iki doz aşı arasındaki sürede en az 6 ay geçmişse 2 doz verilmesi yeterli olacağı bildirilmiştir.
• 15-26 yaş grubunda aşılamaya başlayan gençler ve genç yetişkinlerin kansere neden olan HPV enfeksiyonlarına karşı korunmak için HPV aşısını 3 doz yaptırmasının uygun olacağı bildirilmiştir.
• Zayıf bağışıklık sistemine sahip 9-26 yaş arası her iki cins çocuk ve gençlerin aşılarını üç doza tamamlaması önerilmektedir.

Başta rahim ağzı olmak üzere birçok kanserden %60-80 arasında koruyuculuk sağlayan HPV aşısının erken yaşlarda yapılması önemlidir. Avustralya’da 45 yaşına kadar yapılması önerildiğine dair bilgiler olsa da 26 yaşından sonra yapılan HPV aşısının istenilen etkinliğe ulaşmasındaki şüpheler bugün hala devam etmektedir. Yakın zamanda kullanıma girmesini umduğumuz HPV’nin 9 alt tipine etkili olan Gardasil 9 adlı aşının, HPV’ye karşı korumadan daha etkili olacağı öngörülmektedir. Sonuç olarak aşılama, HPV infeksiyonu ve bu infeksiyonun yol açabileceği birçok hastalıktan korunmanın etkili ve güvenli bir yoludur.