Kanser tedavisinde gıda güvenliği – nedir ve önemi

Gıda güvenliği, tedavi altında olan kanser hastaları için önemlidir. Tedavi süresinde bazen kullanılan ilaçlardan bazen de hastalıktan dolayı bağışıklık sistemimiz zayıflayabilir. Bunun nedeni sizi mikroplara karşı koruyan beyaz kan hücrelerinin azalmasıdır. Bu duruma nötropeni adı verilir.

Gıdalarla vücudumuza giren bakteri, parazit ve virüsler vücudumuzda çoğunlukla hastalığa neden olmazlar. Ancak nötropeni dönemleri gibi, bağışıklık sistemimizin zayıfladığı dönemlerde gıda kaynaklı hastalık gelişme riski artar.

Gıdaların temizlenmesi, hazırlaması ve saklanması konusunda bilinçli olmak bu süreç içerisinde daha az hastalanmamıza katkı sağlayabilir. Bu yazıda gıda kaynaklı hastalıkları önlemek için bilinçlendirmeyi amaçladık.

Bazı gıdalar yüksek miktarda bakteri içerebilir. Özelikle kanser tedavisi sırasında bu tür gıdaların tüketiminden kaçınmak gerekir.

Bunlar;

• Az pişmiş et veya kümes hayvanları, deniz ürünleri
• Çiğ yumurta, çiğ yumurta ile yapılan smoothieler, çiğ yumurta ile yapılan sezar salatası sosu
• Çiğ brokoli, çiğ maş fasulyesi (salmonella ve E. Coli riski bakterisi bulunma riski vardır)

Doğru temizleme yöntemleri

• Lavaboyu kullandıktan sonra, evcil hayvanları sevdikten sonra ve yemeğe başlamadan önce ellerinizi ılık su ve sabunla 20 saniye yıkayın.
• Mutfak bezlerini sık sık değiştirin. 
• Sebze ve meyveler kullanılmadan önce iyice yıkanmalıdır. Yıkama esnasında sabun, deterjan ve klor kullanılmamalıdır. Kabuklu sebze ve meyveleri fırça yardımıyla temizleyebilirsiniz.
• Konserve ürünleri açmadan önce kapaklarını temizlemeyi unutmayın.

Gıdaları depolama

• Yiyecekleri 4 derece veya altında soğutun. Dondurulmuş gıdaları buzdolabında çözdürün Çözülme için önceden yeterli zaman planlaması yapın.
• Yiyecekleri çözdürdükten sonra tekrar dondurmayın.
• Et, kümes hayvanları, deniz ürünleri, yumurta ve diğer bozulabilir gıdaları mutlaka soğutucuda bekletin.
• Yemekleri hazırladıktan 2 saat içinde tüketin.
• Bir kısmı küflenmiş sebze ve meyveleri atın.
• Kabuğu çatlamış yumurtaları kullanmayın. 
• Kokusu değişmiş yiyecekleri tüketmeyin. Tadını test etmeyin!

Çapraz kontaminasyondan (bulaşma) kaçının

Çapraz kontaminasyon, gıda kaynaklı hastalık gelişmesi veya gıda zehirlemelerinde sık kullanılan bir terimdir. Bakteri ve virüslerin bulaştığı (kontaminasyon gelişmiş) bir yüzeyden, kontaminasyona maruz kalmamış başka bir yüzeye transfer olmasıyla oluşur.

• Çiğ et, kümes hayvanları ve deniz ürünlerini diğer gıdalardan ayırın. Bu besinleri çözdürürken geniş bir kap kullanın ve buzdolabının alt kısmını tercih edin.
• Tezgahta farklı tür yiyecekleri ayrı yerlerde tutun. Etler ve sebzeler için ayrı tahtalar ve bıçaklar kullanın.

Doğru pişirme

• Tüm etlerin, kümes hayvanlarının ve balıkların iyice pişirildiğinden emin olun. Etin doğru sıcaklıkta pişirildiğinden emin olmanın tek yolu bir gıda termometresi kullanmaktır. Etlerin sıcaklığı 71° ve kümes hayvanlarının 80°, yumurtalı yiyeceklerin 71° ve balığın sıcaklığı 62° olması tavsiye edilir.
• Mikrodalgada pişirirken gıdalarda soğuk bölge kalmamasına dikkat edin. Bu durum gıdalarda bakteri kalmasına neden olabilir. Her yerin iyice ısındığından emin olun. 
• Yumurtaların sarısı ve beyazını iyice pişirin. 
• Çorbaları ısıtırken yeniden kaynayana kadar pişirin.

Dikkatli ürün seçimi

• Ürünleri satın alırken son kullanma tarihini kontrol edin ve en taze olanı seçmeye çalışın.
• Paketli ürünlerin zede almadığından ve iyi şekilde paketlendiğinden emin olun.
• Markette kesilmiş ürünleri satın almayın (örneğin dilim karpuz veya dilimlenmiş meyveler).
• Alışveriş merkezlerinde tanıtım için verilen yiyecek ve içeceklerden tüketmeyin.
• Et, kümes hayvanları ve deniz ürünlerini alışveriş sırasında diğer ürünlerden ayrı olarak poşetleyin.
• Özellikle yaz aylarında yiyecekleri arabada fazla bekletmeyin. 
• Makinelerde bekletilen ve servis edilen yumuşak dondurma yemeyin.

Gıda kaynaklı bir hastalığa yakalanmamak için gıdaları hazırlarken ve tüketirken yukarıdaki önerilerden faydalanabilirsiniz. Güvenli gıda tüketiminin sizin tercihlerinize bağlı oluğunu ve tedaviniz sırasında en iyi şekilde yapabileceğini unutmayınız. Bununla birlikte tedavi sırasında ve sonrasında dengeli beslendiğinizden, yeterli kalori aldığınızdan ve su tükettiğinizden emin olunuz. Bu basit gibi görünen öneriler bile sizi hastalıklardan koruyacak ve dayanıklılık sağlayacaktır.