Kolon Kanseri Ameliyatı Sonrası Kemoterapi İhtiyacı Likit Biyopsi ile Belirlenebilir

2. evre kolon (kalın bağırsak) kanserinde tümör, kalın bağırsağın tüm kantmanlarını ve zarını tutmuştur fakat çevre lenf nodlarına veya uzak organlara yayılmamıştır. Bu durumdaki hastaların temel tedavisi, kolon kanseri ameliyatı ile tümörün cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Bununla birlikte ameliyat sonrası, kanserin tekrarlama riskini azaltıcı kemoterapinin, 2. evre kolon kanserli hastaların az bir kısmında faydalı olduğu bilinmektedir, fakat şimdiye kadar hangi hastalarda adjuvan (koruyucu) kemoterapinin faydalı olduğuna dair çok somut bilgimiz bulunmamakta idi.

ASCO 2022 yıllık toplantısında sunulan bir çalışmaya göre, evre 2 kolon kanserli kişiler için ameliyat sonrası, kanda dolaşan tümör DNA'sını (ctDNA) tespit eden yeni bir likit (sıvı) biyopsi, adjuvan kemoterapiden fayda görme olasılığı en yüksek olan hastaların belirlenmesine yardımcı oluyor, fayda sağlama olasılığı düşük olanları tanımlıyor ve bu kemoterapiden kaçınmaya imkan sağlıyor.

Kanda tümörle ilgili DNA'nın tespiti olan sıvı biyopsi, hassas onkolojide klinik karar vermeyi geliştirmek için şu anda mevcut en iyi teknolojik araçtır. Sıvı biyopsi şu anda moleküler hedeflere yönelik akıllı ilaçların faydasını tahmin etmek adına, halihazırda tanı almış ileri evre kanserlerde tümörün genetik yapısını haritalandırmak için yeterli kanıta ve klinik geçerliliğe sahiptir. Bununla birlikte şimdiye kadar dolaşımdaki tümör DNA’sının (ctDNA) ölçümünü, erken tanı veya ameliyat sonrası kanseri tekrarlama riski yüksek hastaları belirlemek için kullanımı FDA (ABD Gıda ve İlaç İdaresi) onayı almamıştır. Bu yeni çalışma, ana tedavi sonrası kalıntı hastalığı ve nüks (tekrarlama) riskini tahmin etmek için likit biyopsiyi kullanmanın büyük bir potansiyeli olduğunu vadetmektedir.

Faz 2 DYNAMIC Çalışması

The New England Journal of Medicine'da eşzamanlı olarak yayınlanan çalışmanın sonuçları, ASCO 2022 yıllık toplantısında Avustralya Melbourne Üniversitesi'nden Tıbbi Onkolog Dr. Jeanne Tie tarafından sunuldu: Dr. Tie “Tedavi sürecini yönetmek için ctDNA sonuçlarını kullanma stratejisi, ameliyat sonrası kemoterapi alan hasta sayısını neredeyse yarıya indirdi, %28’den %15’e.”dedi.

Dr. Tie, ctDNA-rehberliğindeki tedaviden 3 yıl sonra hayatta kalan ve kanseri olmayan hastaların genel oranının %92 olduğunu ve bunun standart tedavi alan hastalardaki ile aynı olduğunu söyledi.

Kemoterapi almamış olan ct-DNA negatif hastalar ve adjuvan kemoterapi almış olan ctDNA pozitif hastalarda sağkalım ve kansersiz olma olasılığı sırasıyla %86,4 ve %92,5 idi. Aksine ctDNA pozitif hastalarda tedavi olmadan hastalığın nüksetme riski %80’den fazla bulundu.

Tie, çalışmanın bu hasta grubundaki tedaviye, ctDNA rehberliğindeki bir yaklaşımın eklenmesini desteklediğini söyledi, ayrıca bu yaklaşımın klinik bir ikilemi de ele aldığına dikkat çekti: ameliyat, evre 2 hastaların %80’inden daha fazlasını iyileştirebilir, ama ameliyat sonrası az sayıda hasta kemoterapiden fayda görecektir – 20 hastadan 1’inden daha azı. Ancak elimizde likit biyopsi gibi bir araç olmadığında, hangi hastanın fayda göreceğini tahmin etme yeteneğimiz yoktur. Kemoterapiden fayda görecek hastaların oranı az olsa bile, bu kişileri belirlemek de çok önemlidir.

Ameliyat sonrası kanında ct-DNA pozitif hastaların standart kemoterapiden daha fazlasına ihtiyacı olabilir. Örneğin adjuvan immünoterapi veya EGFR hedefli adjuvan tedavi veya metastatik hastalıkta faydalı olduğunu gösterdiğimiz diğer tedaviler hakkında düşünmemiz gereken bir gruptur ct-DNA pozitif hastalar.

Çalışmanın Detayları

Tie ve meslektaşları, DYNAMIC çalışmasına 2015 Ağustos'tan 2019 Ağustos'a kadar çeşitli merkezlerdeki ameliyat edilmiş, evre 2 kolon kanseri olan 445 hastayı dahil etti.

Bunların 302’si ctDNA rehberliğindeki kemoterapiyi almak üzere randomize edildi (rastgele gruplara atandı) ve 153’ü hastalığın tümör evresini, değerlendirilen lenf nodunun sayısını, tümörün bağırsak duvarını aşıp aşmadığını ve diğer faktörleri içeren geleneksel kriterlere dayalı olan standart tedaviyi aldı.

Deney grubunda ctDNA’yı saptamak için Safe-SewS adlı kişiselleştirilmiş ctDNA testi kullanıldı. Ameliyattan 4 veya 7 hafta sonra ctDNA pozitif sonucu olan hastalar oksaliplatin bazlı veya floropirimidin kemoterapisi aldı; ctDNA negatif olanlar takip sürecinde gözlemlendi.

Standart tedavi gruba kıyasla ctDNA rehberliğindeki grupta, beklendiği üzere genel olarak daha az hasta adjuvan kemoterapi aldı (%27,9’ e kıyasla %15,3).

ctDNA rehberliğindeki tedavi grubunda iki yıllık tekrarsız sağkalım (relaps free survival), standart tedavi grubundakinden daha düşük değildi (%93,5’e kıyasla %92,4).

Üç yıllık tekrarsız sağkalım, kemoterapi alan ctDNA pozitif hastalarda %86,4, kemoterapi almayan ctDNA negatif hastalarda %92,5 ve klinik olarak düşük riskli bir alt grupta %96,7 idi.

Bu çalışmaların sonuçları sayesinde, artık evre 2 kolon kanseri olan hangi hastanın ameliyat sonrası kemoterapiden fayda göreceğini ve hangilerinin nüks olmadan sağkalımı riske atmadan ek tedaviden kurtulabileceğini daha iyi belirleyebiliriz.

Çalışmanın Sonraki Aşaması

Yazarlar, bundan sonra tedavi edilmeyenler veya edilenler olarak randomize edilmiş ctDNA pozitif ve negatif hastaları içeren bir randomize çalışmanın düşünüldüğünü belirtiyor. Basın açıklamasına göre, bu, hasta alt gruplarının her birinde tedavinin etkisinin veya tedavi vermemenin daha kesin kanıtını sağlayabilir.

The New England Journal of Medicine’daki editoryel yazısında Clara Montagut ve Joana Vidal, bu çalışmada kullanılan yaklaşımın yeniliği ve sonuçların potansiyel klinik sonuçları söz önüne alındığında, “yazarları tebrik etmek gerekir” diye yazdı.

Bu çalışma, tüm solid (organ) kanserlerde adjuvan tedavi ihtiyacını daha net belirlemeyi sağlayabilir.

Bu çalışma ayrıca yüksek riskli patolojik faktörleri ve ctDNA negatif hastalığı olan seçilmiş hastaların kemoterapiden fayda sağlayıp sağlamayacağı, kemoterapinin nüks etmeyi önleyip önlemediği veya sadece geciktirdiği ve ctDNA pozitif hastaların hangi alt grubun kemoterapiden gerçekten fayda görebileceği ve hangi kemoterapi şemasının kullanılması gerektiğini de içeren önemli soruları da gündeme getiriyor.

*

Aşağıda, likit biyopsilerin kanserde kullanım ve onay durumları görülebilir: