Kanserin 10 temel özelliğinden biri enerji üretimindeki değişikliklerdir. Kanser hücreleri metabolitleri (karbonhidrat, yağ, amino asitler, ve bunların çok sayıda yan ürünü), çoğalmak ve başka dokulara yayılmak yani metastaz yapmak için kullanır. Son yıllarda yapılan araştırmalar kanserde etkili olan bu tip metabolitlerin keşfedilmesinin erken tanı, tedavide yardımcı olabileceğini göstermiştir. Kasım 2016’da Nature Scientific Reports’ta yayımlanan çalışmaya göre kolorektal (kalın bağırsak) kanserlerinin başka doku ve organlara yayılmasını direkt olarak etkileyen bir metabolit keşfedildi.

Metabolitler vücuttaki kimyasal ve biyolojik olaylar sonucunda üretilen küçük moleküllerdir. Miktarları hücredeki anlık değişikliklere bağlı olduğu için genetik biyomarkerlardan daha etkili sonuçlar sunmaktadır. Kanserle ilişkili olan, kanser hücresinin büyümesini ve yayılmasını destekleyen oncometabolitlerden biri D-2-hydroxyglutarate’tır (D-2HG). Kan kanseri ve beyin tümörü hücrelerinde normal hücrelere göre D-2-hydroxyglutarate (D-2HG) düzeyi daha yüksek bulunmuştur. Bu araştırmada normal ve kolorektal kanser hücrelerindeki D-2-hydroxyglutarate (D-2HG) seviyeleri karşılaştırılarak kanserleşmedeki rolü incelenmiştir.

Araştırma Sonuçlarına Göre;

  • Kolorektal kanser hücrelerinde D-2-Hydroxyglutarate miktarının normal hücrelere oranla çok yüksek olduğu gözlenmiştir.
  • D-2-Hydroxyglutarate kanser hücrelerine gönderildiğinde daha agresif bir yapıya kavuştuğu ve hızlı bir yayılma gösterdiği tespit edilmiştir.

Kanser hücresinin yayılması için epitel mezenkimal geçiş adı verilen olayı gerçekleştirmesi gerektiğini biliyoruz. D-2-Hydroxyglutarate‘ın hücrenin kanserleşmesini destekleyen ZEB1 geninin aktivitesini artırdığı ve epitel mezenkimal geçişin gerçekleşmesini sağladığı belirtilmiştir.Aynı zamanda 28 kolorektal kanser hastasından alınan örnekler incelenmiştir. Yüksek D-2-Hydroxyglutarate seviyesine sahip olan hastalarda kanserin doku ve organlara daha fazla yayılım gösterdiği gözlemlenmiştir.

Peki Bu Çalışma Klinik Açıdan Ne İfade Ediyor?

  • Kolorektal kanserin yayılmasını destekleyen önemli bir oncometabolit keşfedildi.
  • Bu çalışma ile birlikte kanser metastazlarını hedef alan etkili bir ilaç hedefi bulundu. D-2-Hydroxyglutarate hedef alan ilaçlar geliştirilerek kolorektal kanserin yayılması önlenebilir.
  • Son yıllarda yeni bir bilim dalı olan Metabolomiks çalışmalarının kanserdeki etkisini görmekteyiz. Bu çalışmada metabolomiks biliminin sunduğu önemli çalışmalardan biridir.