Kalın bağırsağın iki kısmı olan kolon ve rektumun kanserlerini ifade eden kolorektal kanser, giderek artan sıklık oranlarıyla hem ABD'de hem de Avrupa'da onkolojinin karşı karşıya olduğu büyük bir sorundur. 2024 ABD Kanser İstatistikleri, yeni vakaların sayısında bir artış ve yaşlı Amerikalılar arasında yaşam kaybı oranlarında bir düşüş göstermektedir. Amerikan Kanser Derneği, bu yıl 152.810 yeni kolorektal kanser vakası beklemektedir, bunların büyük bir çoğunluğu kolon kanseri olacaktır. Genç yetişkinlerde artan sıklık oranları ve genel olarak kansere bağlı yaşam kaybı oranlarının düşmesi beklenirken, yeni vakaların artması gelecekte bu düşüşün durmasına neden olabilir. Bu trend, kolorektal kanserin önlenmesi ve erken teşhisine yönelik politikaların güçlendirilmesinin önemini vurgulamaktadır.
ABD Kanser İstatistiklerinde En Dikkat Çekici Bulgu Kolorektal Kanserlerdi
2024 ABD Kanser İstatistikleri'ne göre, kolorektal kanserde önemli değişiklikler gözlemlendi. Yeni vakaların sayısında bir artış olmakla birlikte, yaşlı Amerikalılar arasında yaşam kaybı oranlarında bir düşüş gözlenmiştir.
Amerikan Kanser Derneği tarafından yapılan tahminlere göre, 2024 yılında 152,810 yeni kolorektal kanser vakası beklenmektedir. Bunların 81,540'ı erkeklerde, 71,270'i ise kadınlarda görülmektedir. Bu vakaların 106,590'ı kolon kanseri, 46,220'si ise rektal kanserdir. Kolorektal kanser, ABD'de tüm kanserle ilgili yaşam kayıplarının ikinci en büyük nedeni olarak gösterilmektedir (birinci neden akciğer kanseri olmaya devam etmektedir). 2024 yılında kolorektal kanserlere bağlı tahmini 53,010 yaşam kaybı ile geçen yıla göre hafif bir artış beklenmektedir
İlgili Konular:
50 Yaşın Altında Birinci Yaşam Kaybı Nedeni
55 yaşın altındaki insanlarda kolorektal kanser insidans (yıllık yeni vaka) oranı, 1990'lardan bu yana her yıl %1 ila %2 oranında artmaktadır. Genç insanlarda yaşam kaybı oranı da 2000'lerin ortalarından bu yana yılda yaklaşık %1 oranında artmaktadır. Kolorektal kanser, şimdi 50 yaşın altındaki erkeklerde kansere bağlı yaşam kaybının en büyük nedeni haline gelmiştir ve aynı yaş grubundaki kadınlarda ikinci sırada yer almaktadır. Gençler genellikle tespitte gecikmeler nedeniyle daha ileri evre kanserlerle teşhis edilmektedir.
Yaşlı Amerikalılar arasında ise kolorektal kanser hastalarının hayatta kalma oranları artmıştır. Erkeklerde 1980'den bu yana yaşam kaybı oranı %55, kadınlarda ise 1969'dan bu yana %60 azalmıştır. Son dönemlerde, 2012-2021 yılları arasında, 55 yaş ve üzeri erkek ve kadınlarda yıllık %1.8'lik bir yaşam kaybı oranı düşüşü gözlenmiştir.
Ayrıca, yaşam boyu bir erkeğin kolorektal kanser geliştirme olasılığı 23'te 1, bir kadının ise 25'te 1 olarak belirlenmiştir.
Obezite, az lifli beslenme, batı tarzı diyet, hareketsizlik, alkol ve aile geçmişi bir kişinin kolorektal geliştirme olasılığını artırabilir. Kolorektal kanser riski, yaşla birlikte artar.
Bununla birlikte, tedavilerdeki gelişmeler nedeniyle genel olarak kansere bağlı yaşam kaybı oranları düşmeye devam etmekle birlikte, artan yeni kanser vakaları nedeniyle, yakın gelecekte bu düşüşün durması muhtemeldir.
Aşağıda, kolorektal kanser riskini etkileyen faktörler gösterilmektedir:
Sadece ABD'nin Sorunu Değil!
Kolorektal kanserler, hem ABD'de hem de Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık'ta onkolojinin en büyük sorunlarından biri olmaya adaydır. Kolorektal kanser sıklığındaki bu artış, aşırı kilo ve obezitenin genç hastalarda kolon kanseri yaşam kaybı oranlarını artırdığına dair bulgularla Avrupa'da da teyit edilmiştir. Bu çalışma 28 Ocak 2024'te Annals of Oncology dergisinde yayımlanmıştır.
Avrupa Birliği'nde kolon kanserine bağlı yaşam kaybı oranları genel olarak düşmekte olsa da, genç hastalar arasında bu oranlar artmakta. Avrupa'da kolon kanserine bağlı ölüm oranlarındaki bu artış, yaşam tarzı seçimleri ve nüfusun yaşlanması gibi faktörlerle ilişkilendirilmektedir.
Avrupa'da kolon kanserine bağlı yaşam kaybı oranları, 2024'te erkek hastalar için %5 azalarak 100.000 kişi başına 15'e ve kadın hastalar için %9 azalarak 8'e düşmesi beklenmektedir. Birleşik Krallık'ta erkek hastalarda %3 azalarak 14'e düşerken, kadınlarda sabit kalması ve 100.000 kişi başına yaklaşık 10 olması öngörülmektedir. Bu genel olumlu trendler, kolon kanserinin tanı ve tedavisindeki iyileşmelerle açıklanabilir. Ancak, genç hastalar arasında artan yaşam kaybı oranları endişe vericidir ve bu artışta aşırı kilo, obezite ve ilişkili sağlık koşulları önemli faktörler arasında yer almaktadır.
Kansere Bağlı Yaşam Kaybı Oranları Azalıyor
Figürün açıklaması: Grafikte, Avrupa Birliği'nde 1970'den 2019'a kadar olan kansere bağlı yaşam kaybı oranları ve 2024 için tahminler gösterilmektedir. Genel olarak, tüm kanserlerde oranlar zaman içinde azalmıştır. Erkeklerde en yüksek yaşam kaybı oranı akciğer kanserinde görülürken, kadınlarda bu meme kanseri için geçerli. Ancak kadınlarda da akciğer kanseri yaşam kaybı oranları artış eğilimi gösteriyor. Özellikle kolorektal kanser oranlarında cinsiyet ayrımı olmaksızın düşüş dikkat çekici, fakat kolorektal kanserlerin artan sıklığı ve gençlerde bu artışın daha belirgin olması endişe yaratıyor. Erkeklerde prostat ve pankreas kanserleri, kadınlarda ise rahim, over (yumurtalık), mide ve mesane kanserleri de önemli oranlarda azalma gösteriyor. Bu veriler, kanser tespit ve tedavi yöntemlerindeki ilerlemelerin etkisini yansıtıyor.
