Amerikan Kanser Derneği'nin (ACS) yeni rehberi, kolon ve rektum (kalın bağırsak) kanser taramasının şu an önerilen 50 yaş yerine 45 yaşında başlamasını önermektedir.
Yeni öneriye göre normal risk altındaki kişiler için, kolonoskopi, gaitada gizli kan bakılması gibi kolorektal kanser taramaları, 50 yaş yerine 45 yaşında başlamalıdır. Öneri yaşındaki bu değişim, gençlerde kolorektal kanser sıklığının kısmen artış gösterdiğine dair yeni verilere dayanmaktadır.
- İlgili konu: Kalın bağırsak (kolon ve rektum) kanseri neden gençleri hedef alıyor?
Kalın bağırsak kanseri taramasına 45 yaşında başlama önerisi, dikkat çekici bir gelişmedir. Çünkü yıllardır kanser tarama rehberlerinde yapılan en önemli değişiklik budur. Meme kanseri taraması mamografi için de geçmişte yoğun tartışmalar yaşanmış olmakla birlikte, bu tartışmalar daha çok, mamografinin ne sıklıkta yapılması hakkında idi.
Kolorektal kanser erken tanısına yönelik tarama başlama yaşı önerisinde bir değişiklik olmakla birlikte, mevcut olan çeşitli tarama testi seçeneklerinin seçimi konusunda bir değişikliğe gidilmemiştir (10 yılda bir kolonoskopi veya yıllık dışkı testleri gibi).
- İlgili Konu: Kolon ve rektum kanseri erken tanısı için kolonoskopiye alternatif 7 test
Dünya genelinde mevcut kolorektal kanser tarama kılavuzları, herhangi bir şikayeti veya ailesinde kolorektal kanser öyküsü olmayan kişiler için, 50 yaşından itibaren kolorektal kanser ve polipler için rutin tarama yapılmasını önermektedir, ancak tarama sıklığı, taramanın kesilme yaşı ve tercih edilen tarama metodu açısından farklılıklar vardır. Öneriler, taramanın başlayacağı yaşın yanı sıra tarama sıklığı ve yöntemine göre yüksek risk altındaki kişiler için de farklıdır. Bunun dışında, kolon ve rektum kanserine dair belirti veya şikayete sahip kişiler, daha genç yaşta bile olsalar, elbette beklemeden hekime müracat etmelidir.
Kolon ve rektum kanseri taramaları için geçmiş yıllarda da daha erken başlangıçlar önerildi, ancak 1990'ların ortalarında, çoğu kurum 50 yaşında mutabık kalmıştı ve başlangıç yaşı önerisi son 20 yıldır değişmemişti. Bu değişiklik, kurumlar arasında bir çatışma olarak düşünülmemeli, çünkü Amerikan Kanser Derneği (American Cancer Society, ACS) kılavuzu, çok yeni olarak bir öneri yayımladı; bu konuda otör olan bir diğer kurum olan US Preventive Services Task Force (USPSTF) ise, son güncellemesini 2 yıl önce yapmıştı.
Gençlerde artan oranlar
Amerikan Kanser Derneği, 55 yaş ve üzerindeki bireylerde kolorektal kanser sıklığının sürekli düşmesine rağmen, 1994'ten bu yana 50 yaşından gençlerde %51'lik bir artış olduğunu vurguladı. Genç yaş grubunda kansere bağlı yaşam kaybı oranları da yakın zamanda artmaya başlamıştır, bu da kolorektal kanser taramalarına daha erken yaşta başlamanın gerekçelerinden birini oluşturmaktadır.
Güncellemede, ACS, genç yetişkinlerde artan kolorektal kanser sıklığı eğilimlerini değerlendiren son çalışmalara yer veren yeni bir simülasyon/modelleme çalışması kullanmıştır. Sonuçlar, 10 yıllık aralıkta kolonoskopi kullanımı da dahil olmak üzere, 45 yaşından başlayarak çoklu tarama stratejilerinin, 50 yaşın başından itibaren taramayı başlatanlara göre daha fazla yaşam süresi ile daha avantajlı bir fayda-yük oranı verdiğini göstermiştir. Bununla tarama yaşını 45'e çekmenin gerçek dünyadaki yansımalarını görmek için birkaç yıl daha beklemek gerekecektir.
- İlgili konu: Kolon ve rektum kanseri hakkında bilinmesi gerekenler
Sonuç olarak, kolorektal kanserler, ülkemizde hem kadınlar hem erkeklerde en sık görülen 3. kanser türüdür. Bu kadar sık görülmelerine karşın, doğru planlanan medikal takiplerle bu kanserlerde erken tanı büyük oranda mümkün gözükmektedir. "Tarama başlangıç yaşı 45 mi, 50 mi olmalı?" tartışmaları bir müddet daha devam edeceğe benzemekle birlikte, toplumun çoğunun önerilen taramaları yaptırmıyor olması ayrı bir sorundur. Bu nedenle kolorektal kanser taramalarının yaygınlaşması ve daha fazla kişinin fayda görmesi konusunda toplumun her kesimine önemli görevler düşmektedir.
İlgili Konular:
- Kolon ve rektum (kalın bağırsak) kanseri tedavisinde yenilikler - 2017 ve 2018
- Kolonoskopi öncesi bilinmesi gerekenler – Hazırlık aşaması
