Rektum Kanserinde Kalıcı Kolostomi Kader Değil mi?

Kalıcı Kolostomi Torbası Endişesi

Yeni bir araştırma, kemoterapi sonrası "lokal eksizyon" adı verilen bir cerrahi uygulamanın, bazı rektum kanserleri için güvenli bir seçenek olabileceğini gösteriyor.

Lokal eksizyon, tümörün çevresindeki az miktarda sağlıklı doku ile birlikte cerrahi olarak çıkarıldığı, sınırlı ve organ koruyucu bir cerrahi yöntemdir.

Kalıcı kolostomi, makata yakın yerleşimli rektum kanseri tanısı alan hastalar için ciddi bir kaygı kaynağı olmaya devam ediyor. Mevcut standart tedavi, genellikle rektumun tamamının çıkarılmasını içeren radikal bir cerrahi olan “total mezorektal eksizyon” (TME) yöntemidir. Ancak 2025 Amerikan Cerrahi Onkoloji Derneği (SSO) Yıllık Toplantısı’nda sunulan yeni bir çalışma, lenf nodu tutulumu olmayan hastalarda kemoterapi sonrası lokal eksizyonun güvenli ve etkili olabileceğini ortaya koydu.

---

Mevcut Yaklaşım: Radikal Cerrahi, Kalıcı Kolostomi Riski

Makata yakın, alt kısım rektal adenokarsinom tanısı alan hastaların büyük kısmı, total mezorektal eksizyon (TME) adlı cerrahi ile tedavi edilmektedir. Bu yöntem yalnızca rektumu değil, çevresindeki yağ dokusu ve lenf nodlarını da çıkarır. TME'nin dezavantajları arasında şunlar yer alır:

• Kalıcı kolostomi ihtiyacı

• Uzun hastanede yatış süresi

• Belirgin yaşam kalitesi kaybı

Sadece erken evre T1 tümörlere sahip hastalar için daha sınırlı bir cerrahi olan lokal eksizyon uygun görülmektedir. Ancak yeni araştırma, bu sınırın genişletilebileceğini düşündürüyor.

---

---

"Hastalar Kalıcı Kolostomiden Kaçınmak İstiyor"

Hastalar, eğer mümkünse, kalıcı kolostomiden kaçınmak istiyor. Bu tür bir cerrahiyi düşündüklerinde, başka seçeneklerin olup olmadığını bilmek istiyorlar.

Bu bağlamda, araştırma lokal eksizyonun daha fazla hasta için mümkün olup olmadığını ortaya koymayı hedefledi.

Çalışma Tasarımı: Kemoterapi Sonrası Sınırlı Cerrahi

Araştırma kapsamında, klinik evre T1-T3 arasında olan, lenf nodu tutulumu göstermeyen 19 hasta altı kür kemoterapiye alındı. Bu tedavi sonrasında tümörlerinde belirgin küçülme ya da tamamen gerileme gözlemlenen 16 hasta, lokal eksizyon cerrahisine yönlendirildi.

• T1: Tümör submukozaya invazyon yapar
• T2: Tümör muscularis propriya invazyon yapar
• T3: Tümör subserozaya veya peritonealize olmayan perikolik veya perirektal dokulara invazyon yapar

Sonuçlar

• 16 hastadan 15’inde tümör cerrahi sınır negatifliği (negatif marjin) ile çıkarıldı.

• Bu, çalışmanın birincil başarı ölçütüydü.

---

Lokal Eksizyon Nasıl Yapılır?

Lokal eksizyon, rektumda yer alan tümörün ve çevresindeki küçük miktardaki sağlıklı dokunun çıkarılması işlemidir.

Bu uygulama, genellikle erken evre rektum kanserlerinde (T1–T2) veya yanıt alınmış T3 vakalarda aşağıdaki yollarla yapılabilir:

1. Transanal Lokal Eksizyon (TALE)

• En klasik yöntemdir.

• Tümöre makattan girilerek ulaşılır.

• Tümör ve çevresindeki 1 cm kadar sağlıklı doku çıkarılır.

• Ameliyat süresi kısadır, çoğu zaman genel anestezi altında yapılır.

2. Transanal Endoskopik Mikrosurgery (TEM) / TAMIS

• Daha ileri bir tekniktir. Laparoskopiye benzer özel bir sistemle makattan girilerek yapılır.

• TAMIS (Transanal Minimal Invasive Surgery): Laparoskopik aletlerle transanal yolla minimal invaziv eksizyon yapılır.

• Daha hassas, dokuya daha az zarar verir.

• Genellikle cerrahi onkologlar veya kolorektal cerrahlar tarafından uygulanır.

3. Endoskopik Submukozal Rezeksiyon (ESD)

• Bu, daha çok gastroenterologların erken evre mukozal lezyonlar için yaptığı bir yöntemdir.

• Ancak invaziv kanser şüphesi varsa yetersiz kalabilir ve cerrahi eksizyon gerekir.

Özetle

• Lokal eksizyon cerrahi bir işlemdir ve bu çalışmada da cerrahi ekip tarafından uygulanmıştır.

• Genellikle transanal yolla yapılır ve makat yolu kullanılarak tümör çıkarılır.

• Bu teknik, organ koruyucu tedavi seçenekleri arasında en dikkat çekici olanlardan biridir.

---

Lokal Eksizyonun Avantajları

Lokal eksizyonun aşağıdaki avantajlarına dikkat çekiyor:

• Daha az riskli: TME’ye kıyasla cerrahi komplikasyon oranı düşük

• Yan etkiler daha hafif

• Hastanede kalış süresi kısa: Bazı hastalar aynı gün taburcu edilebiliyor

• Yaşam kalitesi korunuyor: Kalıcı kolostomi ihtimali düşüyor

Bu veriler, doğru seçilmiş hastalarda neoadjuvan kemoterapi sonrası lokal eksizyonun sadece güvenli değil, aynı zamanda hastaya önemli faydalar sağladığını gösteriyor.

Gelecek Planları: Daha Geniş ve Karşılaştırmalı Araştırmalar

Araştırmacılar, bu pilot çalışmanın sonuçlarını daha büyük hasta gruplarında test etmeyi planlıyor. Ayrıca, TME yapılan hastalarla lokal eksizyon yapılanları karşılaştıracak ikinci bir kol oluşturulması da gündemde.

Neoadjuvan kemoterapi ile negatif cerrahi sınır elde edebilir miyiz sorusunun cevabı şimdilik "evet". Ancak daha fazla hasta verisi ve karşılaştırmalı analizlerle bu yaklaşım daha sağlam temellere oturtulmalı.

Sonuç: Rektum Kanseri Tedavisinde Paradigma Değişimi Mümkün mü?

Bu çalışma, erken ve orta evre düşük rektum kanseri olan, lenf nodu tutulumu olmayan hastalar için umut verici bir alternatifin mümkün olabileceğini gösteriyor. Henüz erken sonuçlar olsa da, doğru hasta seçimi ile hem kür sağlanması hem de yaşam kalitesinin korunması mümkün olabilir. Lokal eksizyon, gelecekte daha geniş bir hasta grubuna uygulanabilir hale gelebilir.