Kalın bağırsak - kolorektal kanser için kolonoskopi ile tarama

Kolonoskopi, kalın bağırsak kanserleri için hem erken tanı, hem de polipleri tespit etmek, biyopsi almak ve/veya polipi tamamen çıkarmak için en iyi yöntemdir. Kolorektal kanser ve bu hastalığa bağlı yaşam kaybı oranlarını azalttığı kanıtlandığı halde; işlem ilişkili kaygı, ağrı ve rahatsızlık, uygulayıcı performansı ve etkinlikle ilgili bazı soru işaretleri nedeniyle halen birçok ülkede kanser tarama yöntemi olarak istenilen yaygınlıkta kullanılmamaktadır.

23 Mayıs 2016’da önemli bilimsel yayınlardan biri olan Jama Internal Medicine’da çıkan bir çalışma, kolorektal kanser taraması için kolonoskopinin etkinliği ve güvenliğini değerlendiren şimdiye kadar yapılan en kapsamlı araştırma olmuştur (randomize klinik çalışma).

Çalışma çeşitli Avrupa ülkelerinde yapılmış; tarama amaçlı kolonoskopiye katılım oranları, adenom varlığı, uygulama performansı, ve yan etkiler değerlendirilmiştir.

Yaşları 55 – 64 arası değişen ve kolonoskopi önerilen 31 420 kişinin, 12 574’ü (%40) tarama yaptırmış. Ülkelere göre katılımcı ve tarama yaptırma oranları ise şöyle olmuş:

- Norveçli katılımcıların %60’ı (8816 kişiye kolonoskopi önerilmiş, 5354’ü yaptırmış),

- İsveçliler’in % 40’ı (1222 kişiden 486’sı),

- Polonyalılar’ın % 33’ü (18 188 kişiden 6004’ü), ve

- Hollandalılar’ın % 23’ü (3194 kişiden 730’u)

Kolonoskopi sırasında ince bağırsakla kalın bağırsağın birleşim yeri olan çekum denilen bölgeye ulaşma oranı % 97, adenom saptama % 30 (üçte biri yüksek riskli adenom), kolorektal kanser % 0,5 bulunmuş. Kolonoskopiyi uygulayan kişilerin (endoskopist) performansları değerlendirilmiş ve yaklaşık her 5 endoskopistten birinin istenen performansta çekuma ulaşamadıkları veya adenomları tespit edemedikleri görülmüş.

Kolonoskopiler yan etki açısından değerlendirildiğinde, orta-ciddi karın ağrısı hava insuflasyonu ile % 16 iken; CO2 insuflasyonu ile bu oran %4 civarında bulunmuş.

Sonuç olarak kolonoskopi ile kanser taraması, tüm kalın bağırsaktaki lezyonlar için yüksek bir tespit gücüne sahiptir. Ülkelere göre bu taramayı yaptırma oranları ve endoskopist performansları farklılık göstermektedir. İşlem sonrası ortaya çıkabilen karın ağrısı, karbondioksit insuflasyonu kullanarak ciddi oranda azaltılabilir.