Meme Kanseri Risk Hesaplaması

Saygın bilimsel dergi Jama Onkoloji’de yayımlanan yeni bir çalışmaya göre meme kanseri riski tahmin edilebilir.

Meme kanseri dünya genelinde kadınlarda en sık rastlanan kanser çeşididir, bununla birlikte kadınlarda en sık yaşam kaybına neden olan kanser türü akciğer kanseridir.

Belirli bir tür kansere yakalanma olasılığını artıran her şey, o kanser için birer risk faktörüdür. Kanser riski taşıyıp taşımadığımızı, kanser riski taşıyorsak bunun ne kadar bir risk olduğunu bilmek ve bu bilgilere göre koruyucu önlemler almak, sağlık alanındaki araştırmaların önemli bir kısmını oluşturmaktadır.

Meme kanseri riski tahmin etmek için geliştirilen yazımızın konusu olan bu modelin, halk sağlığı stratejilerinin üretilmesine rehberlik edebileceği düşünülmektedir.

Meme kanseri kesin riskini tahmin etmek için deneysel bir model geliştirmek için veriler incelenmiştir. Geliştirilen modelde riskin incelenmesine tek nükleotid polimorfizm [single nucleotide polymorphisms (SNPs)] ve çeşitli epidemiyolojik faktörler (aile geçmişi, beden kitle indeksi ve bel kalça oranı gibi antropometrik faktörler, menstural faktörler ve yaşam şekli faktörleri) dahil edilmiştir.

Bu çalışmaya göre meme kanseri için risk faktörleri ikiye ayrılmıştır:

1.Nonmodifiye (değiştirilemeyen) Risk Faktörleri:

• tek nükleotid polimorfizm olarak adlandırılan genetik değişiklikler,
• aile öyküsü,
• boy
• menstüral ve/veya üreme geçmişi hakkında çeşitli faktörler (ilk çocuk sahip olma yaşı, menarş yaşı, menopozal durum, ve menopoz yaşı)

2. Modifiye Edilebilir (değiştirilebilir) Risk Faktörleri:

• beden kitle indeksi (BKİ= kilonun boyun metrekaresine bölünmesi ile elde edilen sonuç, yüksekliği obezitenin bir göstergesidir), 
• menopozal hormon tedavisi,
• alkol ve
• sigara

Çalışmanın sonuçlarına göre, 30 yaşındaki bir Amerikalı bayanın 80 yaşına kadar meme kanserine yakalanma ihtimali ortalama %11,3 olarak bulunmuştur. Geliştirilen modele göre en düşük meme kanseri riskine sahip kadınlarda bu değer ortalama %4.4 iken, yüksek meme kanseri riskine sahip bayanlarda ortalama %23,5 olarak bulunmuştur.

Değiştirilemeyen risk faktörlerinin meme kanserine yakalanma riskini belirgin bir şekilde artırdığı bulunmuştur. Bununla birlikte değiştirilemeyen risk faktörleri nedeniyle yüksek riske sahip olduğu halde sigara ve alkol kullanmayan, ve düşük vücut kitle indeksine sahip olan kadınlar genel nüfus içindeki bir kadınla benzer riske sahiptir.

Bu çalışma bir kez daha göstermiştir ki, olumlu yönde yaşam tarzı değişiklikleri (kilo verme, sigara ve alkol kullanmama) ile tüm meme kanserlerinin yaklaşık %30 kadarı önlenebilecektir.

Çalışma sonuçları, meme kanserinin önlemede gelişme kaydetmek için risklerin potansiyel değerlerini göstermiş, özellikle kişisel seviyede değiştirilebilir risk faktörleri üzerinde karar alınmasına yardımcı olmuştur.