Meme Kanserinde Yumurtalıkları Baskılamak Kimler için Faydalı? 12 Yıllık Takip Sonucu

Meme kanserlerinin çoğunluğu, östrojen ve/veya progesteron reseptörlerini hücrelerinde yoğun bir şekilde bulundurur ve bunlara hormon pozitif meme kanseri denir. Hormon pozitif meme kanserlerinde, hormon baskılayıcı tedaviler östrojen ve progesteron hormonlarının üretimini azaltarak veya durdurarak kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatabilir veya durdurabilir. Bu amaçla en sık kullanılan ve ağızdan hap şeklinde alınan ilaçlar tamoksifen, arimidex, aromasin gibi ilaçlardır. Bu ilaçlar dışında kadınlık hormonlarının çalışmasını engellemenin yolu, over (kadın yumurtalıkları) fonksiyonlarını baskılamaktır. Bu nedenle yumurtalıkları baskılamak, meme kanserinde standartlaşmış tedavilerden biridir.

Yumurtalık fonksiyonları baskılamanın yolları şunlardır: yumurtalıkları ameliyatla almak (bilateral ooferektomi), yumurtalıklara radyoterapi uygulamak veya ayda/3 ayda bir kas içi yapılan yumurtalık baskılayıcı iğneler yapmak.

Meme kanserinde yumurtalık baskılayıcı tedaviler, standart hormonal tedavilerin yanında ek olarak verilir ve özellikle premenopozal (menopoz öncesi) dönemde olan kadınlarda kullanılır. Bu tedaviler, özellikle kanserin tekrarlaması açısından yüksek riskli klinik-patolojik özelliklere sahip olan hastalarda tercih edilir.

Hormon Pozitif Meme Kanserinde Hormonal Tedavinin Süresi

Adjuvan (ameliyat sonrası koruyucu) hormonal tedavi, en az 5 yıl sürer ve çoğunlukla bu süre tercih edilir. Ancak, yüksek riskli özellikleri olan bazı hastalar için tedavi süresi 1o yıla kadar uzatılabilir. Bu uzatılmış tedavi, bazı hastalar için yararlı olabilir çünkü meme kanserine sahip olan kadınların 5 yıldan sonra uzak tekrarlama riskinin, 20 yılı aşkın bir süre daha sürdüğü gösterilmiştir. Ancak, uzatılmış hormonal tedavinin yararları bazı hastalar için daha az olabilir ve bazı hastalar için, riskleri yararlarından daha fazla olabilir. Bu nedenle, onkologlar olarak, tedavinin uzatılmasının yararlarını ve risklerini değerlendirerek, bireysel olarak bir karar verirler. Lenf nodu pozitif meme kanseri olan kadınların toplam 10 yıla kadar adjuvan hormonal tedavisi alması önerilir.

Standart tedaviye yumurtalık baskılayıcı tedavi eklenmesi kararı, hastanın yaşı, menopoz durumu, meme kanseri riski ve diğer sağlık koşulları gibi çeşitli faktörlere göre yapılır. Bununla birlikte menopoz öncesi her erken evre meme kanserli kadına ameliyat sonrası yumurtalık baskılayıcı tedavi eklemek önerilmez, fayda görecek hastaları seçmek önemlidir. Özetle, hangi meme kanserli hastaların yumurtalıklarının baskılanmasından fayda göreceği, onkolojinin önemli sorularından biri olmaya devam etmektedir.

12 Yıllık Bir Çalışma

Bu soruya cevap bulmak için tasarlanan SOFT çalışmasının 12 yıllık sonuçları, 9 Aralık 2022’de Journal of Clinical Oncology dergisinde yayımlandı.

SOFT çalışması, hormon pozitif meme kanserine sahip premenopozal kadınlarda, hormonal tedaviye ovaryan fonksiyon azaltıcı ilaçların eklenmesi ile ilgili bir araştırmadır. Bu araştırmada, 3.047 hasta rastgele olarak tamoksifen + ovaryan fonksiyon azaltıcı ilaç (1.015), eksemestan + ovaryan fonksiyon azaltıcı ilaç (1.014) veya yalnız tamoksifen (1.018) grubuna dağıtılmıştır.

Yumurtalık fonksiyonlarını azaltıcı ilaçlar kas içine triptorelin enjeksiyonu, overlerin ameliyatla alınması veya radyoterapi ile tahrip edilmesi şeklinde uygulandı.

Toplamda, hastaların %85'i hormon pozitif, HER2 negatif meme kanserine sahipti.

Birinci analiz tamoksifen/ovaryan fonksiyon azaltıcı ilaç ile tek başına tamoksifeni karşılaştırılırken, eksemestan/ovaryan fonksiyon azaltıcı ilaç ile tamoksifen karşılaştırılması ikinci bir amaç olarak belirlendi.

5 yıl sonuçlarında, tamoksifene ovaryan fonksiyon azaltıcı ilaç eklenmesinin hiçbir olumlu etkisi olmadı. 8. yılda, tamoksifen/ovaryan fonksiyon azaltıcı ilaç grubunda hastalıksız-sağkalım ve genel yaşam süresi arasında anlamlı bir fark bulundu. Geçerli analiz, ortalama takip süresi 12 yıl olan sonuçları sunmaktadır.

Sonuçlar

12 yılda hastalıksız sağkalım;

• tamoksifen/yumurtalık fonksiyon baskılaması ile %76,1
• eksemestan/ yumurtalık fonksiyon baskılaması ile %79,0 ve
• tek başına tamoksifen ile %71,9 bulundu.

12 yıllık genel sağkalım;

• tamoksifen/yumurtalık fonksiyonunun baskılanmasıyla %89,0
• eksemestan/yumurtalık fonksiyonunun baskılanmasıyla %89,4 ve
• tamoksifen ile %86,8 bulundu.

12 yıllık genel sağkalımda, hormonal tedaviye yumurtalık baskılama eklenmesi, yüksek riskli klinik-patolojik özelliklere sahip hasta gruplarında mutlak faydalar sağladı.

Yüksek riskle ilişkili özellikler şöyle idi:

• Daha önce neoadjuvan kemoterapi alanlar,
• Yaşı 35 veya daha genç olanlar ve
• Grade (derece) 3 gibi yüksek riskli klinik-patolojik özelliklerle ilişkili alt gruplar

Sonuç olarak, ameliyat sonrası koruyucu hormonal tedaviye yumurtalık fonksiyon baskılaması dahil etmek, özellikle genç, tanıda kanserli bölgesel olarak ilerlediği için neoadjuvan tedavi almış ve yüksek riskli klinik-patolojik özelliklere sahip hastalarda anlamlı bir katkı sağlıyor gözüküyor.