PEACE-3 Çalışmasından Yeni Bulgular: Enzalutamid artı Radium-223 ile Sağkalım Farkı
Metastatik prostat kanseri, özellikle kemiklere yayıldığında, hem ağrı hem de kırık riskiyle yaşam kalitesini ciddi biçimde etkileyebilen bir hastalıktır. Bu dönemde hastalık artık hormon tedavisine dirençli hale gelir ve “metastatik kastrasyona dirençli prostat kanseri (mKDPK)” olarak adlandırılır.
Son yıllarda enzalutamid gibi “akıllı hormon ilaçları” sayesinde bu evrede bile yaşam süresinde belirgin uzamalar sağlanmıştır. Ancak, kemik metastazlarının yol açtığı kırıklar ve ağrılar, tedaviye devam etmeyi zorlaştırabiliyor. Bu nedenle kemikleri korumaya yönelik zoledronik asit ve denosumab gibi ilaçların (kemik koruyucu ajanlar) kullanımı giderek önem kazandı.
Bu alanda yapılan önemli çalışmalardan biri, PEACE-3 adlı uluslararası bir faz 3 araştırmadır. Çalışmada iki farklı tedavi karşılaştırılmıştır: bir grup sadece enzalutamid alırken, diğer grup enzalutamid ile birlikte radium-223 adlı radyum temelli bir tedavi almıştır. 2018 yılında araştırmanın erken döneminde yaşanan güvenlik sorunları nedeniyle, bu iki tedaviye ek olarak kemik koruyucu ilaçların da kullanılması zorunlu hale getirildi.
2025’te Avrupa Üroloji Derneği (EAU) toplantısında paylaşılan bu alt analiz, işte bu değişikliğin - yani kemik koruyucu ilaç eklemenin - hastaların yaşam süresi ve radyolojik progresyonsuz sağkalımı üzerindeki etkisini inceledi. Sonuçlar, bu ilaçların sadece kemikleri korumakla kalmayıp, tedavinin etkisini de güçlendirebileceğini gösterdi.
Çalışma Tasarımı ve Ana Bulgular (Özet) 📊
- PEACE-3: Uluslararası, 446 mKDPK hastası; 1:1 randomizasyon: Enzalutamid vs Enzalutamid + Radium-223.
- Birincil sonlanım (tüm popülasyon): Radyolojik progresyonsuz sağkalım (rPFS) HR 0.69 (95% GA 0.54–0.87; p=0.0009) — medyan rPFS: 16.4 ay (ENZ) vs 19.4 ay (ENZ+R223).
- İkincil (interim, %80 olayda): Genel sağkalım (OS) HR 0.69 (95% GA 0.52–0.90; p=0.0031) — ENZ+R223 lehine.
- Kırık riski (güvenlik mektubu sonrası): kemik koruyucu ajan (KKA) eklenince %36.5’ten %12.5’e geriledi.
Alt Analiz: Kemik Koruyucu İlaç (KKA) Kullananlar ve Kullanmayanlar 🔎
Araştırmacılar, güvenlik uyarısı yapılmadan önce çalışmaya katılan toplam 115 hastayı ayrı bir alt grupta değerlendirdi. Bu hastaların bir kısmı kemik koruyucu ilaç kullanırken, bir kısmı kullanmamıştı.
- Kemik koruyucu ilaç kullanmayan veya sadece kırık oluşunca başlayanlar: 59 hasta (%51)
- Kemik koruyucu ilaç kullananlar (tedavi öncesinde ve/veya tedavi boyunca): 56 hasta (%49)
- İki grubun yaş, hastalık evresi ve genel sağlık durumu gibi başlangıç özellikleri birbirine çok benzerdi.
Sayısal Bulgular: rPFS ve OS (Alt Grup)
| Sonlanım | KKA Yok | KKA Var | Etki |
|---|---|---|---|
| Medyan rPFS | 13.24 ay | 26.91 ay | +13.67 ay; HR 0.60 (95% GA 0.39–0.93) |
| Medyan OS | 25.58 ay | 42.87 ay | +17.29 ay; HR 0.56 (95% GA 0.37–0.86) |
| Alt Grup | Medyan rPFS | Medyan OS |
|---|---|---|
| ENZ + R223 + KKA | 28.85 ay | 71.59 ay |
| ENZ, KKA yok | 12.9 ay | 22.77 ay |
Radyolojik PFS (ay)
Güvenlik ve Kırıklar 🩺
- Kırık oranı: KKA yokta %49.2 (29/59) vs KKA var %23.2 (13/56).
- CTCAE ≥3 hematolojik olaylar: KKA yok %10.2 (6/59) vs KKA var %1.8 (1/56).
- CTCAE ≥3 renal/üriner olaylar: KKA yok %8.5 (5/59) vs KKA var %1.8 (1/56).
- Enzalutamid tedavi süresi (medyan): KKA yok 12 ay (IQR 7–27) vs KKA var 26 ay (IQR 13–44).
Klinik Yorum ve Pratik Çıkarımlar
- Etkinlik: KKA kullanımı, rPFS’de +14 ay (HR 0.60) ve OS’de +17 ay (HR 0.56) iyileşme ile ilişkilidir; avantaj her iki kolda da gözlendi.
- Güvenlik: KKA ile kırıklar ve ciddi hematolojik/renal olaylar azaldı. Bu, tedavi sürekliliğine ve doz yoğunluğuna katkı sağlayabilir.
- Uygulama: mKDPK’de yaşamı uzatan sistemik tedavilere, erken ve düzenli KKA eklenmesi (zoledronik asit veya denosumab) güçlü biçimde desteklenir.
- Diş sağlığı ve DVT/hipokalsemi: Başlangıçta dental muayene, kalsiyum-D vitamini desteği, çene osteonekrozu ve hipokalsemi için proaktif izlem önerilir.
Sınırlılıklar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Keşifsel alt analiz: KKA kullanım zamanı ve süresi değişken; ciddi seçim yanlılığı olasılığı var.
- Ölçek: Alt grup boyutu sınırlı (115 hasta); sonuçlar hipotez üretici nitelikte.
- Genellenebilirlik: Klinik pratikte eşlik eden komorbiditeler ve önceki tedaviler farklılık gösterebilir.
Özet — Take-Home Mesajlar ✅
- PEACE-3 genelinde, ENZ + R223, tek başına ENZ’ye göre rPFS’yi anlamlı biçimde iyileştirdi (HR 0.69; p=0.0009).
- KKA eklenmesi, alt analizde rPFS +14 ay ve OS +17 ay kazanımı ile ilişkili (HR 0.60 ve 0.56).
- Kırıklar ve ciddi hematolojik/renal toksisiteler KKA ile daha düşüktü.
- mKDPK’de yaşamı uzatan tedavilere erken KKA entegrasyonu klinik olarak mantıklı ve güvenli görünmektedir.
Kısa SSS (Pratik)
- Hangi KKA? Zoledronik asit (IV) veya denosumab (SC); kalsiyum-D vitamini desteği ile.
- Ne zaman? Tedavinin başında planlamak ideal; dental değerlendirme yaptıktan sonra.
- Kimlerde? Asimptomatik / hafif semptomatik kemik mKDPK’de, yaşam uzatıcı sistemik tedavi alan hastalarda.
Kaynaklar
- EAU 2025 Yıllık Toplantısı, Prostat Kanseri Oturumu — PEACE-3 sunumu (Prof. Dr. Fred Saad).
- PEACE-3 Faz 3 çalışma verileri (enzalutamid vs enzalutamid + radium-223); radyolojik PFS ve OS sonuçları, kırık oranları ve güvenlik mektubu sonrası güncellemeler.
- Klinik pratikte KKA kullanımı: Zoledronik asit ve denosumab için ürün bilgileri ve destekleyici literatür.
Not: Bu alt analiz keşifsel olup hipotez üretici niteliktedir; karar süreçlerinde hasta özellikleri ve güncel kılavuzlar dikkate alınmalıdır.
