Sigara içmek, pankreas kanserinin başlıca risk faktörlerinden biridir. Bir kişi sigara içiyorsa, bırakmak bu kanseri geliştirme olasılıklarını azaltmaya yardımcı olabilir.

Sigara içmek, pankreas kanseri olan kişiler için yaşam kaybı riskini de artırabilir.

Bu makale, sigara içme ile pankreas kanseri arasındaki bağlantıyı açıklamaktadır.

Sigara İçmek Bir Kişinin Pankreas Kanseri Riskini Ne Kadar Artırır?

Sigara içmek, hiç sigara içmemiş kişilere kıyasla bir kişinin pankreas kanseri riskini iki katına çıkarır.

Pankreas kanserlerinin yaklaşık %25'i sigara içme ile bağlantılıdır, bu da sigarayı bu durum için temel bir risk faktörü yapar.

Puro içmek ve dumansız tütün kullanımı da pankreas kanseri riskini artırmakla bağlantılıdır.

2020 yılında yapılan bir derleme çalışmasında, en yaygın pankreas kanseri türü olan pankreatik duktal adenokarsinom (PDAC) riskinin, tütün içimi sonucunda yaklaşık %70 artabileceği belirtilmiştir.

2020 yılında yapılan bir çalışma, filtresiz sigaraların pankreas kanseri riskini artırdığını, çocukluk çağındaki duman maruziyetinin de riski artırdığını öne sürmektedir. Yazarlar ayrıca, çalışma katılımcıları arasında, siyah tütün içmenin sarı tütün içmekten daha fazla pankreas kanseri riskiyle ilişkili olduğunu, ancak tüm türlerin riski artırdığını belirtmişlerdir.

Sigara İçmek Pankreas Kanseri Riskini Nasıl Artırır?

2022 yılında yapılan bir gözden geçirmeye göre, tütün 7.000'den fazla kimyasal içerir ve bunların en az 60'ı kanıtlanmış karsinojenlerdir. Karsinojenler, kanser gelişimine katkıda bulunabilecek hücre değişikliklerine neden olabilen kimyasallardır.

Sigara İçmenin Pankreas Kanseri Üzerindeki Etkileri Tam Olarak Nasıl Gerçekleşir?

Sigara içmenin pankreas kanserine nasıl neden olduğu tam olarak bilinmese de, yapılan incelemeler birkaç olası nedeni öne sürmüştür:

  • Hücre Zararı: Tütün dumanı, pankreasta sindirim suları üreten hücrelere zarar verebilir, bu da onların anormal şekilde büyüyerek tümör oluşturmalarına neden olabilir. Bu etki, tütün dumanına maruz kalmış farelerde ve çok sayıda sigara içen insanlarda gözlemlenmiştir.
  • İnsülin Üretiminin Azalması: Sigara içmek, pankreasta hormon üreten adacık hücrelerinin daha az insülin üretmesine neden olabilir — bu hormon kan şekeri düzenlemesinde rol oynar. Hücreler ayrıca daha fazla glukagon üretir, bu da kan şekeri seviyelerini yükseltir. Bu etkiler, başka bir pankreas kanseri risk faktörü olan diyabet riskini artırır.
  • İltihaplanma ve skar: Sigara, pankreasta iltihaplanmaya ve skar (hücresel yaralar) neden olabilir, bu da kanser hücrelerinin büyümesi ve yayılması için daha kolay bir ortam sağlar. Tütün dumanındaki karsinojenler hücrelerin DNA'sına zarar verebilir ve onların daha hızlı çoğalmasına neden olabilir.

2017 yılında yapılan bir gözden geçirmeye göre, sigara ayrıca pankreastaki egzokrin dokuya zarar verir. Bu doku tipi, bağırsaklara sindirim suları sağlamaktan sorumludur. PDAC, pankreas kanserlerinin %90'ından fazlasını oluşturan ve egzokrin dokuda gelişen bir kanser türüdür.

Sigara İçmek Pankreas Kanserine Bağlı Yaşam Kaybı Riskini Artırır mı?

Pankreas kanseri teşhisi aldıktan sonra sigara içmeye devam etmek, bir kişinin hayatta kalma şansını azaltabilir.

2017 yılında yapılan ve 1,037 pankreas kanseri hastasını kapsayan bir çalışmada, araştırmacılar sigara içenlerle içmeyenlerin hayatta kalma oranlarını karşılaştırmıştır. Ağır sigara içenlerin yaşam kaybı riski, içmeyenlere göre daha yüksekti, ancak eski sigara içenlerin riski hiç içmemiş kişilerle benzerdi.

2019 yılında yapılan ve 2.5 milyondan fazla pankreas kanseri hastasını içeren 20 çalışmanın gözden geçirilmesi, hem mevcut hem de eski sigara içenlerin hiç içmemiş kişilere göre daha yüksek bir yaşam kaybı riskine sahip olduğunu bulmuştur.

Sigarayı Bırakmak Pankreas Kanseri Riskini Azaltır mı?

Sigarayı bırakmak, pankreas kanseri riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

2023 yılında yapılan bir inceleme, bir kişi sigarayı bıraktıktan sonra her geçen yıl pankreas kanseri riskinin %9 oranında azaldığını bulmuştur.

Yazarlar, 30 paket-yıl sigara içme geçmişine sahip olan ve 50 yaşından gençken sigarayı bırakan kişilerin pankreas kanseri riskinin, hiç sigara içmemiş kişilerle benzer olduğunu bulmuşlardır.

İnceleme yazarları, bir kişinin pankreas kanseri riskinin sigarayı bıraktıktan sonra önemli ölçüde azalması için 20-30 yıl sürebileceğini öne süren önceki araştırmaları alıntıladı. Ancak, bazı çalışmaların, sigarayı bıraktıktan sonra 5-15 yıl içinde bir kişinin riskinin hiç sigara içmemiş biriyle aynı seviyeye düşebileceğini de belirttiler.

Pankreas Kanseri İçin Diğer Risk Faktörleri Nelerdir?

Sigara içmek, pankreas kanseri için önemli bir risk faktörüdür, ancak başka risk faktörleri de vardır.

Pankreas kanseri için diğer risk faktörleri şunlardır:

  • Obezite
  • Diyabet
  • Kronik pankreatit
  • Metal işleme veya kuru temizleme endüstrilerinde belirli kimyasallara maruz kalma
  • Yaş, bu kanser 45 yaşından sonra daha yaygındır
  • Ailede pankreas kanseri öyküsü
  • Bazı genetik koşullar, örneğin:
    • Kalıtsal meme kanseri
    • Kalıtsal meme ve yumurtalık kanseri sendromu
    • Kalıtsal pankreatit
    • Ailesel atipik çoklu ben melanom sendromu
    • Peutz-Jeghers sendromu
    • Lynch sendromu Pankreas kanseri, erkeklerde ve Afrika kökenli Amerikalılarda biraz daha yaygındır.

Pankreas Kanseri Hakkında Sık Sorulan Sorulardan Bazıları

Pankreas kanserine bağlı ortanca yaşam kaybı yaşı nedir?

ABD Ulusal Kanser Enstitüsü'ne (US-NCI) göre, pankreas kanserine bağlı yaşamını kaybedeb kişilerin ortanca yaşı 72'dir. Tüm pankreas kanseri yaşam kayıplarının yaklaşık %31,2'si 65-74 yaş arasındaki kişilerde gerçekleşir.

Pankreas kanserinin tedavi edilme oranları nedir?

Pankreas kanserinde tam tedavi ihtimalleri, diğer kanserlere nispeten daha düşüktür. ABD Ulusal Kanser Enstitüsü (US-NCI), bölgesel pankreas kanseri için 5 yıllık göreceli sağkalım oranının %44.3 ve 4. evre veya uzak kanser için %3.2 olduğunu tahmin etmektedir.

Yeni tedaviler, örneğin mRNA aşıları, zamanla yaşam kaybı oranını azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak, bu tedaviler hala klinik deneme aşamasındadır ve genel halka ulaşmaları birkaç yıl sürebilir.

Göreceli sağkalım oranı, belirli bir durumu olan bir kişinin, teşhis aldıktan sonra o durumu olmayanlara kıyasla ne kadar süre yaşayabileceği hakkında bir fikir verir.

Örneğin, 5 yıllık göreceli sağkalım oranı %70 ise, bu, durumu olan bir kişinin, durumu olmayan birine kıyasla 5 yıl yaşama olasılığının %70 olduğu anlamına gelir.

Bu rakamların tahmini olduğunu hatırlamak önemlidir. Bir kişi, durumunun kendilerini nasıl etkileyeceği hakkında daha fazla bilgi almak için bir sağlık profesyoneline danışabilir.

Özet

Sigara içmek, bir kişinin pankreas kanseri riskini yaklaşık iki katına çıkarır. Sigara içmek, tüm pankreas kanseri tanılarının yaklaşık %25'i ile bağlantılıdır.

Tütündeki kimyasallar hücre değişikliklerine neden olabilir, pankreastaki egzokrin dokuyu zarar verebilir ve pankreasın ürettiği hormonları etkileyebilir. Bu etkiler ayrıca, pankreas kanseri riski ile bağlantılı olan diyabet riskini de artırabilir.

Sigarayı bırakmak, bir kişinin pankreas kanseri riskini hiç sigara içmemiş biriyle aynı seviyeye düşürmeye yardımcı olabilir, ancak bu onlarca yıl sürebilir.

Bir kişi, sigarayı bırakma ve pankreas kanseri riskini azaltmak için atabileceği diğer adımlar hakkında tavsiye almak istiyorsa bir doktorla iletişime geçebilir.