Birçok diyabet çeşidi vardır. En çok bilinenleri ise tip 1, tip 2 diyabet ve hamilelikte gelişen gestasyonel diyabettir. Tip 3c diyabet, en son tanımlanan diyabet tiplerinden biridir. Pankreatojenik diyabet olarak ta adlandırılan tip 3 c diyabet, pankreas kanserinin erken bir belirtisi olabilir.

Tip 3c diyabet, pankreas organında oluşan bir hasar sonrası ortaya çıkabilir. Diğer diyabet tiplerinden farklı olsa da, çok iyi bilinmediğinden dolayı en çok tip 2 diyabetle karıştırılır.

Tip 3c diyabet nedir? Nasıl gelişir?

İnsülinin görevi, kanımızdaki glikozun (şekerin) hücrelere girmesini ve vücudumuzun beslenmesini sağlamaktır. İnsülin, pankreastan salgılanan, yaşamsal öneme sahip bir hormondur. Eksikliğinde hücrelere giremeyen glikoz kanda fazlaca yükselir. Pankreas vücut için yeterli insülini üretmeyi durdurduğunda Tip 3c diyabet ortaya çıkar.

Tip 3c diyabet nasıl gelişir?

Pankreasla ilgili gelişen hastalıklar tip 3c diyabete neden olmaktadır. Bu hastalıklar arasında pankreastit (pankreas iltihaplı hastalığı), pankreas kanseri, kistik fibrozis, hemokromatoz (demir birikmesi / bronz diyabet) sayılabilir.

Pankreas ameliyatları sonrasında da Tip 3 c diyabet gelişebilmektedir.

Tip 3c belirtileri nelerdir?

  • İstemsiz kilo kaybı en önemli belirtilerindendir.
  • Karın ağrısı
  • aşırı yorgunluk hissi
  • ishal ve yağlı dışkılama da görülebilmektedir.

Tip 3c diyabet teşhisi

Tip 3c diyabetin teşhis edilmesindeki en büyük zorluk, farkındalık eksikliğidir. Bu nedenle birçok tip 3c’li hasta yanlış olarak 2 diyabet tanısı almaktadır. Pankreasla ilgili problemler ve diyabet olduğunda tip3c diyabet olabileceği akılda tutulmalıdır.

Tip 3c diyabet tedavisi

Birçok nedene bağlı gelişebilmesi ve pankreasın yaşadığı hasara göre değişkenlik gösterebilmesi nedeniyle tedavisi zor olabilir. Mevcut yönergelere göre tedaviye önce metformin ile başlanılmalıdır. Eğer kan şekeri yeterince düşmüyorsa veya kilo kaybı devam ediyorsa tedaviye insülin eklenmelidir. Uygun diyetin ve yaşam tarzı değişikliklerinin etkisi, her ne kadar tartışmalı da olsa faydalı olacaktır.

Tip 3c diyabet ve pankreas kanseri ilişkisi

Pankreas kanseri genellikle ileri evrede teşhis edilen bir kanserdir. Bu, pankreas kanserinin erken evrelerde dikkat çekici bir belirti vermemesinden kaynaklanmaktadır. Bugüne kadar daha çok pankreas kanseri ile tip 2 diyabetin ilişkili olduğu yönünde çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmaların çoğunda ciddi bilimsel kanıtlar elde edilememiştir. Bunda pankreas kanseri ile tip 2 diyabet arasındaki ilişkinin çok karmaşık olması kadar, obezitenin de bu ilişkide rol oynamasının rolü büyüktür.

İspanyol Ulusal Kanser Araştırma Merkezi (CNIO) geçtiğimiz günlerde yaptığı bir araştırmanın sonuçlarını paylaşmıştır. Çalışmada pankreas kanserli her 4 hastadan 1’inde (%26) tip 3c diyabet geliştiği gözlenmiştir.

Tip 3c diyabetin batı ülkelerinde yaklaşık %5-10 oranında olduğu düşünülmektedir. Genellikle tip 2 diyabet olarak yanlış teşhis edilebildiğinden, belki de oranı sanıldığından daha yüksektir. Bununla birlikte tip 3c diyabet tanısının doğru konması, hem uygun tedavinin verilmesi, hem de pankreas kanserinin erken teşhisine yardımcı olabilmesi açısından çok kıymetlidir.