Whatsapp, İletişim Çağında İletişimsizlik Midir?
Tarih öncesi çağlardan sonra ilkçağ, ortaçağ, yeni çağ ve yakın çağ geldi. Şimdilerde yakın çağı atlatıp iletişim çağında olduğumuz söyleniyor ve iletişlim çağını da cep telefonlarının başlattığı. Cep telefonları artık akıllandı. Akıllı telefonların yaygınlaşmasıyla birlikte çeşitli uygulamalar da vazgeçilmezlerimiz arasına girmeye başladı. İnternet bağlantısı ile görüntülü ve sesli konuşmayı sağlayan, anlarımızı, ses kayıtlarımızı ve hatta ofis belgelerimizi dahi paylaştığımız WhatsApp uygulaması da onlardan biri ve en yaygın olanı.
WhatsApp ile birlikte kısa mesaj (SMS) kullanımı neredeyse sıfıra yaklaşmıştır ve telefon operatörleri de, insanların taleplerinin değişmesine paralel olarak, önemi internet paketlerine vermiştir. Whatsapp, kullanıcılarına büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Bunlara anlık haberleşme, yurtdışından dahi ücretsiz iletişim şansı, sınırsız mesajlaşma ve konuşma, rehber kişilerinin paylaşılması, konum bildirimi, grup içi iletişim, toplu mesaj ve hatta rehber kişilerinin paylaşılmasını dahi söyleyebiliriz. Ayrıca en büyük avantajı da tüm bu hizmetlerin ve uygulamanın tamamen ücretsiz ve reklamsız olması diyebiliriz.
Peki Hayatımızın Vazgeçilmez Bir Parçası Haline Gelen Whatsapp Bize Ne Gibi Zararlar Veriyor?
Gizlilik
Son güncellemelerle birlikte uçtan uca şifreleme ile tüm mesajlarımızın karşımızdaki kişiyle aramızda kalmasını ve 3. kişilere karşı şifrelenmesini sağlıyor. Bu sayede bilgisayar korsanlarının, devlet kurumlarının ve internet sağlayıcılarının mesajlarımızı takip etmesinin önüne geçiliyor. Peki bir merkezde toplanan tüm verilerin mahremiyetinin sağlandığını bilebiliyor muyuz? Hayır. Hiçbir ücreti olmayan bu uygulamanın nasıl gelir elde ettiği en merak edilen konulardan birisidir. Facebook’un whatsappı satın almasıyla birlikte çeşitli iddialar da ortaya atılmaya başlandı. Bunlar arasında verilerimizin reklam gösterimleri için kullanılması, bazı istihbarat servislerinin ve hükümetlerin verilerimize ulaşması gibi. Ortada günlük yaklaşık 42 milyar mesajın olduğu bir veri kaynağından bahsedilmektedir (2014 ocak ayında yılbaşı günü 64 milyar ile rekor kırılmıştır).
Günlük Hayatımızı Nasıl Etkilemektedir?
İnsanların Birbirine Güven Problemleri
Whatsapp kullanıcıları bilgilendirmek için son görülme zamanı, tiklerle mesaj ileti durumlarının gösterilmesi, profil resmi gösterimi ve son güncellemelerle birlikte hikaye özelliği de gelmiştir. Yakın zamanlarda çeşitli haberlerle karşılaşmaktayız örneğin; “Whatsapp boşanmaya sebep oldu” gibi. Mesajların okunup cevap yazılmaması (mavi tik olması), son görülme saatlerinin gece geç saatlerde olması, yanlışlıkla istenmeyen kişilere mesaj atılması gibi gerekçeler gösterilmektedir. İnsanların kişileri birkaç tik ile veya son görülme zamanlarına göre değerlendirmeleri büyük güven problemlerine sebep olmaktadır.
Taktığımız Görünmez Kulaklıklar
Artık ellerinde telefon olup çevrelerinden gelen etkilere duyarsız kalan insanlarla çok sık karşılaşmaktayız. Tüm dikkatlerini önlerindeki ekranlara yoğunlaştıran ve karşılarındaki insanların konuşmalarını dinlemeyen adeta görünmez kulaklık takan ve konuşmayan ama yazan kişilerle bir arada yaşıyoruz.
Sürekli Kontrol Etme Dürtüsü
Artık insanlar mesajların durumu konusunda takıntılı hale gelmeye başladılar ve sürekli kontrol etme ihtiyacı duyuyorlar. Mesaj iletildi mi, okundu mu, bugün hikayesinde ne paylaştı acaba, profil resmini ve durumunu güncellemiş mi gibi sorular insanları bu uygulamaya bağımlı hale getirmektedir. ABD’de yapılan bir araştırmaya göre nüfusun yaklaşık %43’ü tanımladığımız bu profilde yaşıyor.
Tahammülsüzlük
İnsanlar önceden mektup ile haberleşirken mesajın karşı tarafa ulaşıp yanıt alınması belki de 15 günü bulabiliyordu ama bu onlar için büyük bir heyecan demekti. Şimdiki ilişkileri incelediğimizde görüldüğü halde 5 dakika sonra cevap yazılması dahi tartışmalara sebep olabiliyor. İnsanlar iletilerine anında yanıt verilmesini bekliyorlar. Buradaki sabırsızlık onlar için sadece iletişim problemlerine sebep olmuyor. Günlük hayatlarını dahi etkiliyor.
Mutsuzluk
Bağımlılık derecesinde olan sosyal medya kullanıcıları, paylaşılan her şeyin gerçek olduğu yanlışını farketmeden kendilerini diğer kullanıcılar ile kıyaslayarak yetersiz ve mutsuz hissediyorlar. Yeni alınan araba, çıkılan tatil veya mutlu bir aile tablosu gibi paylaşımlar bunlara sahip olmayan kişilerin yaşam motivasyonlarını düşüren örneklerden sayılabilir. Sosyal medya araçlarının en sık kullanılan uygulamalarından WhatsApp’da bu paylaşımlar ile; hikayelerde, grup içi mesajlaşmalarında, durum ve profil resmi güncellemelerinde karşılaşıyoruz.
Grup İçi Konuşmaların Getirdiği Problemler
Whatsapp aracılığı ile “aile grubunuzdan” aylardır göremediğiniz torununuzun en sevimli fotoğrafınızı görmek elbette sevimli, fakat hiç muayene etmediğniz bir hastanın zor okunan bir patoloji raporu resmi üzerinden hayati tedavi kararları almanızın istenmesi oldukça zorlayıcı bir durumdur...
Whatsapp kullanıcıları çeşitli ortak hedeflerde bir araya gelerek çeşitli grup sohbetleri açmaktadır. Bunlar okul grupları, iş grupları, aile grupları veya sosyal yardımlaşma grupları olabiliyor. Kullanıcılar kendilerini kimi zaman 10’un üstünde aktif whatsapp gruplarında bulabiliyorlar. Tüm sohbetleri kontrol etmekte zorlanan kullanıcılar gruptan çıkılması durumunda veya yüzlerce mesaj içeren sohbet balonlarına tıkladıklarında diğer kullanıcılara giden bildirimler yüzünden hem rahatsız edici bir duruma hem de bağımlı hale geliyorlar.
Geçtiğimiz günlerde 2 milyar aboneye ulaşan Facebook ve 1.2 milyar kullanıcıya ulaşan whatsapp istatistiklerinde gördüğümüz üzere sosyal medya ve akıllı telefon kullanımı hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Elbette sayısız faydası olan bu uygulamaları da doğru kullanmamız gerekmektedir. Kullanırken:
- Çevremizden soyutlanmamaya
- Gereksiz zaman harcamamaya
- Ekranlarda gördüğümüz paylaşımların insanların hayatlarından “an” lar olduğunu ve onların hayatlarının bütününü yansıtmadığının farkında olmaya
- Karşımızdaki kişileri sadece bir kaç tik ile veya bildirimlere göre değerlendirmemeye
- Ve başkalarının bilmesini istemeyeceğimiz özel bilgilerimizi paylaşmamaya dikkat etmeliyiz.
Hayat hızlansa da enteresan bir şekilde gün geçtikçe kendimize ve en yakınımızda olanlara daha az zaman ayırır olduk. Whatsapp gibi modern yaşam ürünleri duygusal ve fiziksel anlamda bazı zararlar vermerek bizi kendine çekse de, onun dengesini kurmak yine bizim elimizde. Teknolojiyi ihtiyacımızdan fazla kullanmayarak, daha fazla yüz yüze iletişim kurarak, fiziksel hareketi artırarak ve doğada geçirdiğimiz zamanı artırarak daha sağlıklı bir yaşam sürebiliriz.
