Aksiller web sendromu (AWS), koltuk altlarından lenf düğümlerinin çıkarıldığı meme kanseri ameliyatından sonra ortaya çıkabilir.

Bu yazımızda, aksiller web sendromunun ne kadar sık görüldüğüne, nedenlerine, belirtilerine ve tedavi seçeneklerini paylaşıyoruz.

Aksiller Web Sendromu Nedir?

Aksiller web sendromu (AWS), koltuk altından, dirsekten baş parmağa doğru uzanan ipliksi oluşumlardır.

Bir nevi kas kirişi gibi gözükürler. Elimizle dokunabilir ve hissedebiliriz, ayrıca çok ağrılıdırlar. Sadece omuz ve üst kolun değil, dirsek, el bileği ve el hareketlerini de kısıtlayan bir sorundur.

Aksiller web sendromu, en sık olarak, ameliyatın ardından 3. – 4. haftada karşımıza çıkar ve hastalarda kaygı-korku yaratırlar.

Hem doktorun hem hastanın bu durumu tanıyabilmesi önemlidir.

Kordonlama (İngilizce “cording”) olarak da ifade edilen AWS, koltuk altındaki lenf düğümlerinde biyopsi veya ameliyattan sonra ortaya çıkabilir.

Koltuk altına aksiller bölge ve oradaki lenf düğümlerine aksiller lenf bezleri denir. Meme kanseri ameliyatı sırasında cerrah, bu lenf düğümlerinden birkaçını veya çoğunu çıkarabilir. Sonuç olarak, AWS gelişebilir.

AWS ne kadar yaygındır?

Koltuk altından birkaç lenf bezi alınmış kişilerde %20’ye varan oranlarda AWS bildirilirken, çok sayıda lenf bezi alınmış kişilerde %72'ye varan oranlarda AWS bildirilmektedir.

AWS neden olur? Oluşum mekanizması

2001 yılına kadar aksiller web sendromu aslında iyi bir şekilde anlaşılmamıştı. Bu tarihte, aksiller web sendromu yaşayan kişilerin sahip olduğu ipliksi oluşumlarında yapılan biyopsilerde görüldü ki, cerrahi sonrası lenf ve toplar damarların göllenmesi ile birlikte birtakım reaksiyonlar tetikleniyor.

AWS oluşum sürecinde lenfatik bir pıhtılaşma mekanizması aktive olur ve yüzeysel toplar damarlarda iltihabı reaksiyon oluşur. Ağrının sebebi de bu iltihabı reaksiyondur.

Bu tablo sadece koltuk altında görülmez, ayrıca yan yana birden çok ipliksi oluşum şeklide de görülebilir. Bazen de gövde üzerinde meme dokusunda görülebilir. Bu nedenle meme kanserli hastalar, ameliyat sonrasında iyi bir fizik muayene ile takip edilmelidir.

Aksiller web sendromu, hastaların pozisyonunu etkiler ve hastalar doğrulmakta zorlanabilir.

Aksiller web sendromu tedavisi nasıldır?

Tedavisi mümkün ve yüz güldürücüdür. Günümüzde aksiller web sendromu tanı ve tedavisi ile Fizik Tedavi Uzmanları ilgilenmektedir. Temelde tedavi amaçlı doku gevşetme (omuz, göğüs duvarı germe gibi) teknikleri uygulanmaktadır. Bu fizyoterapi seansları sonucunda hastalar, omuzlarını kaldırarak ağrısız bir şekilde yaşamlarına devam edebilmektedir.

AWS, meme kanseri ameliyatının yaşamı tehdit eden bir komplikasyonu değildir, ancak kişinin yaşam kalitesini ve faaliyet alanlarını etkileyebilir.

Belirtiler hafifse, fizik tedavi tek başına bu ipliksi skar dokusunu serbest bırakarak hareket aralığını iyileştirebilir ve rahatsızlığı azaltabilir.

Diğer Tedavi Seçenekleri

Masaj

Bir doktor, bu ipliksi dokunun gevşemesi için çeşitli masaj teknikleri önerebilir.

Bu tıbbi masaj süreci, biriken/sıkışan bağ dokusunu parçalamak için sağlık profesyoneli tarafından uygulanır. Bu, hastanın hareket aralığını geliştirir.

Bu ipliksi dokunun, masajla parçalandıktan sonra vücut tarafından emildiği düşünülmektedir.

Hastalar bu masajı yalnızca meme ameliyatı sonrası terapide uzmanlaşmış bir uygulayıcıdan almalıdır. Daha fazla doku hasarını önlerken teknikleri doğru şekilde uygulayacak uzmanlara ulaşılmalıdır.

Lazer Tedavisi

Fizik Tedavi Uzmanı veya Fizyoterapist, AWS'yi tedavi etmek için düşük enerjili bir lazer kullanabilir. Lazer tedavisi, sertleşmiş skar dokusunu parçalamak için güçlü odaklanmış ışık huzmelerini yönlendirmeyi içerir.

Lazer tedavisi her durumda etkili olmayabilir. Örneğin, etkinlik yara dokusunun kalınlığına bağlı olabilir ve bazı hastalar için birden fazla lazer seansı gerektirir.

Evde Bakım

Yukarıdaki yöntemlerin ötesinde, bazı ek evde bakım teknikleri şunları içerir:

  • Steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar: Bu ilaçlara bazen NSAID'ler denir ve ibuprofen en iyi bilinen örnektir. Yara izini azaltmazlar, ancak ağrı ve rahatsızlığı yönetmeye yardımcı olabilirler.
  • Bölgesel ısıtma/nemlendirme: Bölgeye nemli ısı uygulamak rahatsızlığı azaltabilir. Bununla birlikte, fazla ısı, belirtileri daha da kötüleştirebilecek lenf sıvısı üretimini uyarabileceğinden, bunu yapmanın en iyi yolu hakkında bir sağlık uzmanına danışın. Yanmayı önlemek için herhangi bir uygulamanın aşırı sıcak olmadığından emin olun.
  • Diğer egzersizler: Bir fizyoterapist, kişiye özel rutin egzersizler önerebilir.

AWS Önlenebilir mi?

Ameliyattan sonra doktorun önerdiği esneme hareketleri veya egzersizler, AWS geliştirme riskinin azaltılmasına yardımcı olabilir.