Bitki Temelli Beslenme Erkeklerde Kalın Bağırsak Kanseri Riskini Yüzde 22 Azaltıyor
Artık net bir şekilde biliniyor ki mide-bağırsak sistemi için bitki temelli beslenme çok daha sağlıklı. Hele söz konusu kalın bağırsak olduğunda diyet şekli daha önem kazanıyor.
Kolon ve rektum adlı birbirinin devamı olan 2 yapıdan oluşan insan kalın bağırsağı, ince bağırsağa göre kansere çok daha hassas. Halbuki ince bağırsağımız 7-8 metre uzunlukta ve 1,5 metrelik kalın bağırsağın 5 katı uzunlukta. Hastalık risklerinin farklı olmasını belirleyen temel şey, karşılaştıkları toksik/zararlı maddelerin miktarı ve süresi olarak gözükmekte. Sindirim sürecindeki besinlerin içindeki toksik maddeler, kalın bağırsağa geldikçe yoğunlaşmakta. İnsanlar tarafından tüketilen bitki temelli besinler, hayvansal besinlere ve işlenmiş gıdalara göre çok daha az miktarda toksik içeriğe sahip.
170 Bin Kişiyi Kapsayan Bir Çalışma
Yaklaşık 80 bin erkek bireyle yapılan bir araştırmada, en fazla oranda bitki temelli beslenenlerin, en az bitki temelli beslenenlere kıyasla %22 daha düşük kalın bağırsak kanseri riskine sahip olduğu bulundu. Aynı araştırma 93 bin kadını da dahil etmişti, fakat kadınlar için böyle bir bağlantı bulunmadı.
ABD’li bireyler üzerinde yapılan bu araştırmanın sorumlu yazarı Jihye Kim, ‘’Kolorektal (kolon ve rektum= kalın bağırsak) kanser dünya çapında en yaygın üçüncü kanserdir. Yaşam boyu her 23 erkekten ve her 25 kadından biri kolorektal kansere yakalanma riskine sahiptir’’ dedi.
Araştırmada, insanlara 180'den fazla maddelik listede belirli yiyecek ve içecekleri ne sıklıkta yedikleri ve porsiyonları soruldu.
Besin grupları sağlıklı bitkisel besinler (tam tahıllar, meyveler, sebzeler, bitkisel yağlar, kuruyemişler, mercimek ve nohut gibi bakliyatlar), daha az sağlıklı bitkisel besinler (rafine tahıllar, meyve suları, patates, ilave şekerler) ve hayvansal gıdalar (hayvansal yağ, süt ürünleri, yumurta, balık veya deniz ürünleri, et) olarak sınıflandırıldı.
Kim, “Meyveler, sebzeler ve tam tahıllar gibi gıdalarda bulunan maddelerin, kansere yol açabilecek kronik enflamasyonu baskılayarak kolorektal kanser riskini azaltmaya katkıda bulunabileceğini düşünüyoruz” dedi. Meyve ve sebzeler, zengin lif içeriğinin yanında çok sayı ve çeşitte vitamin, mineral ve antioksidan gibi mikro-besin öğeleri içermektedir.
Erkekler arasındaki bağlantının ırk ve etnik kökene göre de değiştiği görüldü. Örneğin, Japon Amerikalı erkekler arasında kanser riskinin azalması %20 iken, beyaz erkekler için bu oran %24'tü. Etnik kökenler arasındaki farklılıklar konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Araştırmacılar, çalışmanın “gözlemsel” doğası sebebi ile bitki bazlı gıda alımı ile kolorektal kanser riski arasındaki nedensel bir ilişki hakkında henüz bir sonuca varılamadığını da belirttiler.
Kim, J., Boushey, C.J., Wilkens, L.R. et al. Plant-based dietary patterns defined by a priori indices and colorectal cancer risk by sex and race/ethnicity: the Multiethnic Cohort Study. BMC Med 20, 430 (2022).